Con vật cũng như con người đều ham sống, sợ chết, đó là bản năng sinh tồn của mọi giống loài. Vì vậy, mỗi mùa tháng 7 về, những người Phật tử thường phóng sanh để gieo mầm thiện. Đó là một việc làm nhân ái, cao cả. Thế nhưng nhiều khi phóng sinh không đúng cách lại chính là tiếp tay cho tội ác.
Phật giáo quan niệm tất cả chúng sinh đều có tánh Phật, đều có thể là các vị Phật của tương lai. Vì vậy, Phật giáo luôn bảo vệ sự sống của muôn loài. Cho tới một cành cây, ngọn cỏ, nếu không cần thiết đạo Phật cũng khuyên con người không nên đang tâm phá bỏ.
Đạo Phật có mùa An cư kiết hạ (tức an cư trong 3 tháng hạ), đó là truyền thống lâu đời của Phật giáo với mục đích tập hợp để tu tập. An cư kiết hạ cũng là dịp để những người con Phật góp phần bảo vệ muôn loài, bảo vệ chúng sinh, nhất là các chúng sinh bé nhỏ. Mùa an cư kiết hạ là mùa mưa, mùa mưa là mùa côn trùng sinh sôi nảy nở. Truyền thống Phật giáo xưa đi khất thực, nếu đi lại trên đường nhiều sẽ vô tình dẫm phải côn trùng đang mùa sinh sôi nảy nở. Vì vậy những người con của Phật giáo cứ đến mùa mưa lại ở yên một chỗ để tu tập 3 tháng an cư, tránh đi lại giẫm phải gây hại cho côn trùng.
Tôn trọng sự sống và bảo vệ sự sống của muôn loài, nên phóng sinh cũng là nét đẹp của Phật giáo. Phóng sinh để cứu mạng sinh linh, để nuôi dưỡng lòng từ bi cao cả. Thế nhưng việc làm tốt đẹp này đang ngày càng mất đi nét đẹp. Thả chim phóng sinh nhiều khi lại tiếp tay cho những người săn bắt, gây nên nghiệp sát. Cá vừa thả xuống đầu sông bên này thì đã có "vợt thủ" đứng gần đó vợt lại đem bán, chim trời cũng vậy...
Nếu thật sự có lòng từ bi thì khi gặp con vật bị nạn bất kỳ mình ra tay cứu giúp; hoặc có người nhìn thấy một con vật trước khi bị giết đã không đành lòng nên quyết định bỏ tiền ra mua phóng sanh để giúp chúng sống... Đó mới là phóng sinh thật sự có ý nghĩa. Phóng sinh là lòng từ cao cả nên nó phải được thực hiện bởi một tấm lòng bất vụ lợi. Phóng sinh để cầu sống lâu, để giải trừ bệnh tật…vô tình đã mắc vào khởi phát lòng tham, như vậy lại không đúng tinh thần nhân văn cao cả của Phật giáo.
Phật giáo đề cao từ bi, và càng đề cao trí tuệ. Vậy thì, phóng sinh là để nuôi dưỡng lòng từ nhưng không thể không thực hiện bằng trí tuệ. Phóng sinh đúng cách là không tiếp tay cho tội ác.
