Một số hình ảnh, quảng bá trên mạng xã hội Facebook và TikTok chia sẻ về các cách giảm cân lạ thường - Ảnh: chụp màn hình

Tuy nhiên, hậu quả của các cách thức giảm cân, thải độc phản khoa học này không hề nhỏ, nhiều bệnh nhân suýt bỏ mạng vì học theo các "bác sĩ dỏm".

Muôn kiểu giảm cân lạ thường

Chỉ cần gõ từ khóa tìm kiếm "giảm cân nhanh" tại các trang mạng xã hội Facebook, TikTok... hàng trăm ngàn tài khoản liên tục chia sẻ các công thức giảm cân độc, lạ, nhiều clip khoe "chiến tích" giảm cân và thải độc thần kỳ trong vòng 1 tháng với khẩu hiệu "làm ngay đi!", "áp dụng liền đi", "Hãy lưu video lại và làm hằng ngày nhé!". Điều đáng nói là các bài viết, video này lại nhận được hàng triệu lượt xem, hàng ngàn lượt chia sẻ.

Một TikToker có tên là P.P.B. chia sẻ bài viết giảm từ 2-3kg sau 1 tuần nhờ phương pháp uống nước gạo với gừng, bài viết nhận được gần 300.000 lượt like, gần 4.000 lượt chia sẻ. Theo người này, chỉ cần bỏ gạo với gừng xắt nhỏ vào rang và đổ nước sôi dùng mỗi ngày là sẽ đào thải được mỡ thừa.

Trên mạng xã hội Facebook, không khó để tìm kiếm những hội nhóm dành cho người có mong muốn giảm cân: "Hội những người béo muốn giảm cân", "Hội giảm cân mùa dịch" hay "Hội giảm cân cho mẹ sau sinh"... Tại đây, những người béo phì, thừa cân "bật mí" cho nhau về bí quyết giảm cân một cách nhanh chóng.

Điển hình, ngay sau khi một tài khoản đăng tải những hình ảnh giảm cân thành công, từ người "béo ú" trở thành một người có thân hình mảnh mai, sở hữu vòng eo con kiến - những hình ảnh khiến những người thừa cân không khỏi ao ước. 

Ngay dưới bài viết, hàng loạt các bình luận tăng tương tác: "Trước đây mình 60kg, mình dùng sản phẩm của chị T.H. mình giảm còn được 50kg. Công nhận sản phẩm an toàn hiệu quả thật, bảo đảm không mệt mỏi. Bạn nào có nhu cầu giảm cân thì liên hệ chị ấy để được tư vấn kỹ hơn nha". 

Theo thông tin người này bình luận, chị T.H. ở đây chuyên bán các sản phẩm giảm cân. "Chấp mọi cơ địa béo" là lời quảng cáo của người này.

Cũng để giảm cân, thải độc, khỏe mạnh hơn, hiện có rất nhiều chế độ ăn đặc biệt được áp dụng. Có người dùng hoàn toàn các món chưa qua chế biến (ăn thô) như củ, quả, rau sống... trong bữa sáng và trưa hằng ngày, chỉ bữa tối ăn như bình thường. Có người ăn thô hoàn toàn và không ăn cơm cùng các thực phẩm như thông thường. 

Họ gọi đây là chế độ "ăn thô - tự chữa lành" và "khoe" đã khỏi rất nhiều bệnh, khối u biến mất sau khi áp dụng chế độ ăn thô này.

Nhập viện vì giảm cân, thải độc

Tháng 3-2022, Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận 1 ca bệnh ngộ độc nặng, tổn thương não sau 4 ngày uống thuốc giảm cân. Điều đáng nói, sản phẩm này có nguồn gốc xuất xứ, chứng nhận chất lượng rõ ràng. Tuy nhiên, sau khi có nạn nhân ngộ độc mới kiểm tra mẫu sản phẩm và phát hiện chứa chất cấm.

Chị H.T. (30 tuổi, Hà Nội) cao 1,58m và nặng 70kg. Sau khi tìm hiểu trên các trang mạng, chị quyết định áp dụng chế độ ăn cắt tinh bột và đặt mua của một người trong nhóm bộ sản phẩm giảm cân. Thực đơn hằng ngày của chị T. bao gồm: bữa sáng ăn hoa quả, bữa trưa ăn rau sống (không qua chế biến) và bữa tối ăn thịt, rau xanh luộc. Sau 2 tuần áp dụng thực đơn, chị T. giảm cân rõ rệt nhưng kèm theo đó là triệu chứng mất ngủ, khó tập trung khi làm việc.

Mới đây, ngày 12-8, Bệnh viện Da liễu TP.HCM cho biết đã cứu sống chị V.T.H. (25 tuổi, ngụ tỉnh Lâm Đồng) nhập viện trong tình trạng cơ thể mệt, trên da xuất hiện các ban đỏ, bóng nước và vết trợt chiếm hơn 60% diện tích cơ thể, kèm theo tổn thương niêm mạc mắt, miệng, mũi... Chị H. cho biết mình có bệnh vảy nến, được người quen giới thiệu một số loại thực phẩm chức năng để điều trị, tăng cường sức đề kháng, làm đẹp da, thải độc tố...

Chị đã mua bộ gồm 7 loại thực phẩm chức năng với giá gần 5 triệu đồng. Đến khoảng ngày thứ 18 kể từ khi dùng, trong miệng chị xuất hiện nhiều mụn nước, cơ thể mệt mỏi, sốt li bì, xuất hiện nhiều vết trợt ngoài da. Khi thấy các triệu chứng này chị H. hoảng sợ gọi cho người bán nhưng người này nói không sao và giải thích là cơ thể đang thải độc tố, và nói nhiều người bị bệnh ung thư, bệnh máu trắng nhờ uống mấy sản phẩm này nên đã hết bệnh.

Nhưng qua ngày hôm sau cơ thể chị đau nhức, cảm giác đau từng lỗ chân lông, từng sợi tóc. Chịu không nổi nên chị H. nhờ người nhà đưa lên cấp cứu ở một bệnh viện đa khoa và được giới thiệu qua Bệnh viện Da liễu TP.HCM. Chị được chẩn đoán hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) do sử dụng thực phẩm chức năng quá mức.

Trên mạng xã hội hiện đã có những hội nhóm “ăn thô”, “thải độc”, “tự chữa lành”… - Ảnh: chụp màn hình

Không có cơ sở khoa học

Theo bà Nguyễn Thị Lâm - nguyên phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia - việc cắt tinh bột hoàn toàn trong thực đơn rất nguy hiểm đến sức khỏe. Hầu hết các chế độ ăn uống hằng ngày của chúng ta đều có lượng tinh bột chiếm tỉ trọng cao hơn so với các nhóm thực phẩm cung cấp chất dinh dưỡng khác. Đây cũng chính là lý do vì sao nhiều người tin rằng giảm tinh bột sẽ giảm được cân nặng.

"Việc loại bỏ hoàn toàn tinh bột (chất bột đường) khỏi chế độ ăn có thể khiến não bộ bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu để hoạt động hiệu quả, bởi gần 95% năng lượng cho não bộ do đường cung cấp. Loại bỏ hoàn toàn tinh bột trong thời gian dài có thể dẫn đến thiếu hụt một số loại vitamin quan trọng cho cơ thể, đặc biệt là vitamin nhóm B. Thậm chí, có thể gây khó thở, đau đầu và choáng váng", bà Lâm nói.

Theo bà Lâm, kể cả giảm cân cũng cần phải ăn đủ các chất như tháp dinh dưỡng đã đưa ra. Người muốn giảm cân vẫn có thể ăn bất kỳ loại thực phẩm nào, miễn là ăn chúng một cách điều độ, cùng với việc tập luyện thể dục thường xuyên.

Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ - trưởng đơn vị điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y dược, cơ sở 3 - cho biết hiện nay trong đông y chưa có bài thuốc nào giảm cân bằng gạo rang và gừng. Gạo rang trong đông y hiện để dùng bù nước và điện giải, gừng chỉ có tác dụng kích thích tiêu hóa, ăn ngon khi dùng đúng liều lượng. Điều chỉnh cân nặng cần từ từ, nếu giảm đột ngột nguy cơ phản ứng hoặc tăng cân một cách đột ngột hoặc suy nhược cơ thể, mất tập trung, không có lợi cho sức khỏe.

"Rất có thể những người quảng bá các bài thuốc "dỏm" này để thúc đẩy bán hàng, thổi phồng công dụng sản phẩm do họ tự chế ra. Người muốn giảm cân phải có sự tư vấn của bác sĩ về chế độ dinh dưỡng, tập luyện, tuyệt đối không được nghe theo các bài thuốc trên mạng", bác sĩ Vũ nhấn mạnh.

Tập thể thao lúc đói có giúp giảm cân?

TTO - Nhiều ý kiến cho rằng tập thể thao vào buổi sáng khi cơ thể đang đói sẽ giúp giảm cân tốt hơn. Xu hướng này, được gọi là "Fasted Workout" hay "Tập thể thao lúc đói", được áp dụng phổ biến trên thế giới, trong đó có Việt Nam.