Là người thường xuyên thực hiện các giao dịch liên quan đến mua bán đất đai, anh Nguyễn Tiến Việt, ở phường Mỹ Độ, thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang cho biết, nếu những người mua bán nhà kê khai giá trị giao dịch thật thì số tiền thuế thu nhập cá nhân phải nộp sẽ cao vì theo quy định là 2% giá bán. Anh Việt cho biết, từ đầu năm đến nay, anh đã phải kê khai lại một số bộ hồ sơ liên quan đến giá bán cho sát với thực tế. Sau khi kê lại lại đúng theo yêu cầu, hồ sơ của anh được các cơ quan chức năng thành phố Bắc Giang và cơ quan thuế chấp nhận. Tuy nhiên, anh Việt vẫn còn nhiều băn khoăn với cách tính thuế hiện nay của các cơ quan trong giao dịch bất động sản.

“Bản thân tôi phải đi làm trực tiếp các hồ sơ. Tâm lý chung không ai muốn vì nó liên quan đến lợi nhuận trực tiếp vào túi tiền của người dân. Việc chúng ta tự nhiên phải đóng tiền ít đi hay đóng tiền nhiều hơn thì cái đấy thì chắc là ai cũng không muốn. Đây là nguồn thu thuế thì tôi cũng chấp nhận. Cán bộ thuế cũng đã tuyên truyền, hướng dẫn chúng tôi sẽ nắm bắt được”, anh Việt nói.

Trường hợp như anh Việt chỉ là 1 trong hàng nghìn trường hợp phải làm lại bảng kê khai thuế trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Hành vi trốn thuế trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản bằng thủ đoạn kê khai “hai giá” trên thực tế là vi phạm pháp luật. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách mà còn gây ra sự thiếu minh bạch, công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế và người chịu thiệt thòi là các cá nhân, doanh nghiệp làm ăn chân chính.

“Nếu kê khai như thế thì sẽ gây ra cạnh tranh không lành mạnh. Bên ngoài họ có thể bán giá thị trường rất nhiều còn mình phải làm đúng quy định của pháp luật, không dâng lên theo giá cạnh tranh thị trường”, ông Đào Duy Cường, Giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư Minh Hùng, chủ đầu tư khu đô thị mới Thọ Xương, thành phố Bắc Giang cho biết.

Ông Trịnh Duy Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục thuế khu vực Bắc Giang-Yên Dũng cho biết, lâu nay người dân chuyển nhượng nhà đất với giá rất cao nhưng khi kê khai với cơ quan thuế với giá rất thấp nhằm giảm bớt số tiền thuế phải nộp. Thế nên, cán bộ thuế phải khảo sát giá nhà đất thực tế của từng khu vực rồi thiết lập mức giá bình quân để có cơ sở xem xét mức giá mua bán mà người dân tự kê khai từ đó xem xét biện pháp xử lý thích hợp.

Chỉ tính riêng 5 tháng gần đây, Chi cục thuế khu vực Bắc Giang-Yên Dũng đã tuyên truyền và xử lý được hơn 2.200 hồ sơ kê khai thấp hơn giá trị thực tế giao dịch. Ông Trịnh Duy Sơn cho biết, khi xử lý các hồ sơ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, cơ quan thuế gặp rất nhiều khó khăn khi bất động sản đó trên thực tế có thể đã qua chuyển nhượng lại rất nhiều lần hoặc khi cơ quan thuế mời lên làm việc thì chỉ có bên mua lên, trong khi vi phạm là cả bên mua và bên bán.

“Đấu tranh ban đầu rất là khó. Bởi vì căn cứ đưa ra để đấu tranh về giá theo quy định thì chúng ta thu về giá của UBND tỉnh. Còn giá UBND tỉnh rất thấp so với giá thị trường”, ông Trịnh Duy Sơn nêu rõ.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính về việc tiếp tục nâng cao hiệu quả xử lý hồ sơ khai thuế từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, trong 5 tháng qua, Cục thuế tỉnh Bắc Giang đã tiếp nhận hơn 3.000 hồ sơ nộp thuế chuyển nhượng bất động sản điều chỉnh tăng giá so với giá trên hợp đồng công chứng, cao hơn so với Bảng giá đất năm 2020 - 2024 và hệ điều chỉnh giá đất năm 2022 của UBND tỉnh Bắc Giang ban hành. Tổng số thuế thu tăng hơn 28 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Cục trưởng Cục Thuế Bắc Giang cho biết, Cục thuế tỉnh đã gửi thông báo và khuyến nghị tới doanh nghiệp, cá nhân thực hiện kê khai đối với giá chuyển nhượng bất động sản đúng với thực tế.

“Tôi luôn khuyến cáo với người dân và các tổ chức phải kê khai trung thực với giá giao dịch thực tế. Trước mắt là không vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản, không vi phạm pháp luật về thuế. Thứ hai là khuyến cáo người dân, khi xảy ra tranh chấp thì người dân rất thiệt thòi cho việc kê khai không đúng với thực tế giá giao dịch. Nếu xảy ra tranh chấp thiệt hại đầu tiên là của người mua. Nghiêm trọng nữa là cơ quan thuế lập hồ sơ để chuyển cho cơ quan công an để điều tra xử lý theo pháp luật”, ông Nguyễn Văn Hùng thông tin.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Tài chính đã giao Tổng cục Thuế chỉ đạo các Cục thuế địa phương chủ động phối hợp cơ quan có chức năng để đấu tranh xử lý có hiệu quả hành vi trốn thuế trong kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản. Tuy nhiên, thực tiễn thực hiện cũng nảy sinh nhiều vấn đề. Chính vì vậy, hiện vẫn còn hàng nghìn bộ hồ sơ mua bán nhà đất bị trả lại với lý do kê khai thuế chưa đúng, không phù hợp với thực tế giao dịch./.