Nhà đầu tư nổi tiếng Warren Buffett đang liên tục xuống tiền để mua cổ phần của công ty dầu mỏ Occidental Petroleum Corp., và đây có thể trở thành thương vụ mua lại lớn nhất từ trước đến nay của ông. Ngày 19/8, Berkshire Hathaway được chấp thuận mua tới 50% cổ phần của công ty này. Một số nhà đầu tư tin rằng đó là bước đệm để Berkshire tiến tới tiếp quản hoàn toàn Occidental sau khi chi hơn 50 tỷ USD để sáp nhập.

Vậy đâu là lý do khiến Occidental thu hút được Berkshire?

Dầu thô

Lạm phát có vẻ sẽ là xu hướng chủ đạo trong nửa đầu những năm 2020 và dầu thô là một trong những kênh bảo vệ tài sản tốt nhất hiện nay. Việc Nga thực hiện chiến dịch quân sự tại Ukraine và thiếu đầu tư khai thác các mỏ dầu mới trong 5 năm qua đã ảnh hưởng đến nguồn cung mặt hàng này, dẫn đến tình trạng sản xuất trì trệ ở khắp nơi, từ OPEC đến Mỹ với dầu đá phiến. Trong khi đó, nhu cầu về nhiên liệu hoá thạch đang tăng mạnh sau đại dịch Covid-19, ngay cả khi các chính phủ chủ trương thúc đẩy chuyển đổi sang năng lượng sạch.

Với việc đầu tư khắp lĩnh vực năng lượng, từ điện nước tới năng lượng mặt trời, tỷ phú Buffett rõ ràng cho thấy ông là người theo chủ nghĩa thực tế trong cuộc tranh luận xung quanh nhiên liệu hoá thạch.

Sự quen thuộc

Ông Buffett đầu tư vào Occidental lần đầu tiên vào năm 2019 khi công ty dầu mỏ này đang tranh thầu với tập đoàn Chevron Corp. để mua lại công ty đối thủ Anadarko. CEO của Occidental, Vicki Hollub, đã bay đến Omaha, Nebraska, để thuyết phục ông Buffett hỗ trợ họ 10 tỷ USD để thắng cuộc đấu thầu. Số tiền này đủ để khiến Chevron phải rút lui ngay sau đó và phần chiến thắng thuộc về Occidental.

Đổi lại, Buffett và Berkshire nhận một số cổ phiếu ưu đãi với lợi suất 8% hàng năm cùng với chứng quyền mua thêm cổ phiếu phổ thông với giá 59,62 USD/cổ phiếu. Hiện nay, với giá cổ phiếu của Occidental ở 71,29 USD, Berkshire sẽ thu về lợi nhuận hơn 900 triệu USD nếu thực hiện chứng quyền.

Giá trị

Ban đầu, thương vụ sáp nhập Anadarko là một thảm hoạ vì nó mang vào bảng cân đối kế toán của Occidental một khoản nợ bổ sung hơn 30 tỷ USD ngay trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Giá trị thị trường của Occidental giảm từ 50 tỷ USD trước khi sáp nhập xuống chưa tới 9 tỷ USD vào cuối năm 2020 do giá dầu lao dốc.

Nhưng mặt khác, điều này lại tạo ra một cuộc chơi có giá trị với tỷ phú Buffett. Khi giá dầu thô phục hồi vào cuối năm ngoái, thậm chí tăng mạnh vì chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine, Occidental được đánh giá là có vị thế hưởng lợi lớn nhất. Cổ phiếu của Occidental là cổ phiếu tăng mạnh nhất trong S&P 500 trong năm 2022, với mức tăng hơn 140% trong khi S&P 500 giảm 11%.

Ông Bill Smead, nhà quản lý tại quỹ Smead Capital Management Inc. và là cổ đông lớn thứ 20 của Occidental, cho biết công ty dầu mỏ này đầu năm nay “ngập” trong nợ vì đầu tư quá nhiều vào lĩnh vực dầu mỏ. Tuy nhiên, việc giá dầu tăng mạnh trở lại đồng nghĩa họ đã có thể trả hết nợ và thu lợi.

Tiền mặt

Quá nhiều tiền mặt là thách thức đầu tư lớn nhất của Berkshire trong vài năm qua. Tập đoàn này sở hữu khoảng 105 tỷ USD tiền mặt vào cuối tháng 6. Theo Greggory Warren của Morningstar Research Services LLC, Berkshire sẽ tạo ra khoảng 8 tỷ USD dòng tiền tự do vào mỗi quý trong 5 năm tới. Lạm phát ở mức cao nhất 40 năm rõ ràng là một động lực tuyệt vời để họ dùng số tiền đó sinh lợi.

Trong bối cảnh thị trường năng lượng nói riêng và hàng hoá nói chung đang biến động mạnh, Occidental sẽ hoạt động tốt hơn với tư cách là một công ty con của Berkshire thay vì chỉ là một cổ phiếu trong danh mục của tập đoàn này, ông Warren nhận định. Theo ông, Berkshire sẽ sáp nhập Occidental một cách từ từ.

Dầu đá phiến

Occidental không chỉ là một trong những nhà sản xuất dầu lớn nhất ở bể dầu Permian Basin, mà còn là một trong những doanh nghiệp có chi phí sản xuất thấp nhất, bởi họ chỉ cần giá dầu 40 USD/thùng là có thể duy trì trả cổ tức cho cổ đông. Hiện giá dầu WTI đang loanh quanh 90 USD/thùng. Dòng tiền tự do của công ty này đạt kỷ lục 4,2 tỷ USD trong quý II.

Việc mua lại Anadarko có thể là một thương vụ đắt đỏ, song nó cho phép Occidental nâng diện tích đất ở bể dầu Permian Basin lên 2,8 triệu acre (1,13 triệu ha), gấp 14 lần tổng diện tích của 5 quân thuộc thành phố New York. Ngoài ra, nó cũng bổ sung cho Occidental các tài sản ổn định và tạo được dòng tiền ở Vịnh Mexico và Algeria.

CEO

Ông Buffett có mối quan hệ cá nhân khá tốt với bà Hollub, CEO của Occidental, từ cuộc gặp gỡ vào năm 2019 ở Omaha do Giám đốc điều hành Brian Moynihan của Bank of America Corp. sắp xếp. Đầu năm nay, nhà đầu tư kỳ cựu này cũng ca ngợi bà Hollub sau khi đọc bản thông tin về doanh thu của Occidental và lời cam kết của bà nhằm tuân thủ kỷ luật tài chính ngay cả khi giá dầu đang tăng.

“Tôi đọc từng từ và nói với mọi người rằng đây chính xác là những gì tôi sẽ làm. Bà ấy đang điều hành công ty theo đúng hướng”, ông Buffett nói với biên tập viên Becky Quick của CNBC trong chương trình “Squawk Box” hồi tháng 3.

Đạo luật Giảm Lạm phát

Người trong ngành công nghiệp dầu mỏ hầu hết đều chỉ trích Đạo luật Giảm Lạm phát mà Tổng thống Joe Biden vừa ký thành luật vào ngày 16/8. Đạo luật trị giá 437 tỷ USD này không khuyến khích đầu tư cần thiết vào ngành dầu khí và đưa ra các chính sách sai lầm vào sai thời điểm, theo nhận định của Viện Dầu mỏ Mỹ.

Tuy nhiên, bà Hollub lại bất ngờ lạc quan, xem dự luật này là một điều rất tích cực. Điều đó có thể liên quan đến việc tăng mức thuế được miễn giảm cho các dự án thu giữ carbon mà Occidental đang là doanh nghiệp đi đầu trong việc đề xướng. Công ty này đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy thu nhận khí thải trực tiếp lớn nhất thế giới, trong đó họ sẽ xin miễn giảm thuế lên tới 180 USD cho mỗi tấn carbon được lọc ra khỏi không khí.