Nhấn mạnh sự cần thiết ban hành Luật Điện lực (sửa đổi) sau gần 20 năm triển khai thi hành, Bộ Công Thương cho rằng chính sách phát triển thị trường điện lực nhằm bảo đảm an ninh năng lượng cho đất nước gắn với hoàn thiện quy hoạch, hoàn thiện các quy định điều kiện hoạt động điện lực.

Cải cách giá điện vẫn còn nhiều bất cập

Đặc biệt, về chính sách giá điện theo cơ chế thị trường, mặc dù Luật Điện lực đã tạo cơ sở pháp lý để cải cách giá điện, đảm bảo các chi phí sản xuất kinh doanh điện được tính đúng, tính đủ, nhưng trên thực tế vẫn còn tồn tại.

Đó là việc điều chỉnh giá điện chịu nhiều sức ép của dư luận và có thể gây ảnh hưởng lớn tới tình hình kinh tế vĩ mô, nên cần phải được xem xét đánh giá tổng thể trên nhiều lĩnh vực. Vì vậy, Bộ Công Thương cho rằng quyết định điều chỉnh giá bán lẻ điện cần có tính pháp lý cao hơn so với quy định hiện hành để đảm bảo sự thống nhất trong điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ.

“Để đảm bảo sự phù hợp với các quy định pháp luật khác, thống nhất trong điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ, cần thiết phải xem xét sửa đổi thẩm quyền trong việc ban hành cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân tại Luật Điện lực theo hướng giao Chính phủ quy định” - Bộ Công Thương nêu quan điểm.

Thêm nữa, định hướng phát triển thị trường điện lực ở Việt Nam là mở ra cạnh tranh đối với khâu phát điện, sau đó là bán buôn điện và tiến tới là cạnh tranh bán lẻ điện.

Thời gian qua để thu hút đầu tư tư nhân vào khâu phát điện, các dự án theo hình thức IPP, BOT (có chủ đầu tư không phải Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN) đã thỏa thuận, đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện với tỉ suất sinh lợi nội tại về tài chính (IRR) phổ biến ở mức từ 10% đến 12%.

Đây là mức cao hơn mức tỉ suất áp dụng cho các đơn vị phát điện hạch toán phụ thuộc EVN là các nhà máy thủy điện đa mục tiêu và các khâu khác gồm truyền tải điện, phân phối, bán lẻ điện do vẫn thuộc sở hữu 100% vốn nhà nước (thông thường ở mức 3% hoặc thấp).

Cơ chế giá điện sẽ được điều chỉnh ở cấp nghị định?

Do đó, để đồng bộ với pháp luật chung về giá, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng quy định liên quan đến các loại giá điện, “cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện” phù hợp với quy định của Luật Giá sửa đổi.

Với các vấn đề trên, Bộ Công Thương đề xuất chính sách liên quan tới giá điện và thị trường điện.

Dự thảo luật sẽ sửa đổi quy định về thẩm quyền ban hành cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện theo hướng Chính phủ ban hành nghị định về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện. Trong đó quy định thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện theo từng mức điều chỉnh giá gồm Chính phủ, đơn vị điện lực là Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN.

Bổ sung quy định về chính sách giá điện, giảm dần tiến tới xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, giữa các vùng, miền. Việc thực hiện chính sách giá điện cho các đơn vị điện lực được thực hiện công khai, minh bạch, bình đẳng.

Dự thảo cũng nêu vấn đề phân cấp, phân quyền trong giá điện và hoạt động mua bán điện. Trong đó, giao Bộ Công Thương xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình thực hiện và đối tượng áp dụng đối với giá điện hai thành phần; giao Chính phủ quy định chi tiết về mua bán điện với nước ngoài…

Đề xuất điều chỉnh giá điện tăng giảm theo biến động khách quan

Phương án về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân vừa được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến với nhiều điểm mới về biên độ và thời gian điều chỉnh.