Ngày 8-8, TAND Bắc Ninh đã mở phiên xét xử 5 bị cáo nguyên là lãnh đạo Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển nhà và xây dựng Tây Hồ về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: CTV

''Bán buôn'' đất trái trình tự, không áp dụng thẩm định giá

Các bị cáo trong vụ án gồm: Đặng Quang Tuấn, (cựu Chủ tịch HĐQT); Tân Tú Hải (cựu Tổng giám đốc); Phan Việt Anh (cựu Phó TGĐ), Chu Thị Ngọc Ngà (cựu Trưởng ban kiểm soát) và Nguyễn Tấn Hoàng (cựu Trưởng phòng kinh doanh).

Theo hồ sơ vụ án, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội có 98,83% vốn Nhà nước. Tổng công ty Xây dựng Hà Nội sở hữu 50,09% vốn điều lệ tại Công ty Tây Hồ.

Tỷ lệ cổ phần còn lại (49,91%) tại Công ty Tây Hồ do người lao động và cổ đông ngoài công ty nắm giữ.

Năm 2011, Công ty Tây Hồ được UBND tỉnh Bắc Ninh giao khu đất tại huyện Quế Võ có tổng diện tích hơn 581.437 m2 để xây dựng Khu đô thị mới Quế Võ.

Năm 2014, Công ty Tây Hồ ký hợp đồng chuyển nhượng cho TNHH Tùng Bách 281.373 m2 diện tích dự án. Phần diện tích 180.650 m2 (18 ha) vẫn được giao cho Công ty Tây Hồ tiếp tục thực hiện dự án.

Năm 2017, UBND tỉnh Bắc Ninh đã cấp 118 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) tương ứng với 118 lô đất biệt thự và liền kề. Sở TN&MT Bắc Ninh cũng thông báo cho công ty biết trong số 118 lô đất, có 75 lô đất không phải xây dựng còn 43 phải xây dựng thô mới đủ điều kiện chuyển nhượng.

Sau đó, HĐQT Công ty Tây Hồ đã họp, ra Nghị quyết giao 118 lô đất nêu trên cho Tổng giám đốc chỉ đạo các phòng, ban liên quan làm việc với đơn vị thẩm định xác định giá trị đầu tư, xây dựng phương án kinh doanh chuẩn bị bán hàng thu hồi vốn…

Quá trình thực hiện các bị cáo đã thuê Công ty CP đầu tư và thẩm định giá AIC - Việt Nam để xác định giá trị quyền sử dụng các lô đất. Phía AIC - Việt Nam, tiến hành thẩm định sơ bộ xác định giá mỗi lô đất dao động từ 6 - 7,5 triệu đồng/m2.

Mặc dù có thẩm định giá, nhưng các bị cáo không thực hiện việc bán đất theo trình tự, không sử dụng kết quả thẩm định giá. HĐQT gồm các bị cáo Tuấn, Hải, Việt Anh, có sự tham gia của bị cáo Ngà đã họp và thống nhất chủ trương tìm cách “bán buôn” 118 lô đất để lấy tiền hoàn thiện hạ tầng, trả nợ ngân hàng, trả nợ Tổng công ty Xây dựng Hà Nội.

Để thực hiện việc “bán buôn”, Công ty ký hợp đồng thuê Văn phòng luật sư Ngô Ngọc Thủy tư vấn. Văn phòng luật sư đã tư vấn cho Công ty ký “hợp đồng hợp tác hỗ trợ tài chính”. Bên mua buôn đất sẽ nộp một khoản tiền gọi là hỗ trợ tài chính và nhận đất, nhận sổ đỏ.

Bên mua buôn sau đó tiếp tục bán hàng cho khách hàng thứ cấp. Đến khi đủ điều kiện chuyển nhượng thì Công ty Tây Hồ sẽ ký hợp đồng, xuất hóa đơn, hợp thức hóa việc mua bán đất bằng chứng từ thu chi.

Chia nhau tiền tỉ ngoài sổ sách

Quá trình bán đất, 4 bị cáo HĐQT và bị cáo Ngà còn bàn nhau, thống nhất sẽ ra Nghị quyết để phê duyệt giá bán thấp hơn giá thực tế để lấy tiền chia cho các thành viên HĐQT, chi thưởng lãnh đạo chủ chốt, chi các khoản không có chứng từ, không hạch toán được.

Cụ thể, các bị cáo đã ký hợp đồng hỗ trợ tài chính và chuyển nhượng cho nhóm khách hàng là bà Nguyễn Thị H (ở Hà Nội) 77 lô đất với giá 71,9 tỉ đồng.

Giá bán thực tế cho bà H là 5,2 triệu đồng/m2 đất biệt thự và 6,5 triệu đồng/m2 đất liền kề. Nhưng giá bán trên sổ sách tương ứng với 2 loại đất trên là 4,2 và 5,4 triệu đồng.

Nhóm khách hàng do bà Nguyễn Thị S (ở Bắc Ninh) đứng ra mua 17 lô đất, với giá 13 tỉ đồng. Giá thực tế là 7 triệu đồng/m2 nhưng giá sổ sách chỉ là 4,7 triệu đồng/m2 đất biệt thự và 5,8 triệu đồng/m2 đất liền kề.

Sau khi bán cho bà H, bà S; Công ty Tây Hồ còn lại 24 lô biệt thự trong đó có cả những lô biệt thự phải xây thô. Lúc này, giá đất đã tăng nên nhóm lãnh đạo Công ty bàn bạc để chuyển nhượng cho một công ty sân sau là Công ty bất động sản Tây Hồ.

Công ty bất động sản Tây Hồ, do bị cáo Ngà làm Tổng giám đốc, mua đất với giá 5,2 triệu đồng/m2 rồi bán ra thị trường cho các khách hàng lấy tiền chênh lệch dùng vào việc chung của Công ty Tây Hồ.

Tổng số tiền chênh lệch để ngoài sổ sách là 23,7 tỉ đồng, do bị cáo Chu Thị Ngọc Ngà thu và quản lý.

Sau khi thu được tiền chênh lệch, nhóm lãnh đạo gồm Đặng Quang Tuấn, Tân Tú Hải mỗi người đút túi 2 tỉ đồng; Phan Việt Anh đút túi 1,5 tỉ đồng và bị cáo Ngà được chia 1 tỉ đồng.

Số tiền còn lại được dùng để chi vào các dịp lễ tết, các khoản chi không có chứng từ, chi xin lại 10 ha đất tại Khu đô thị mới Quế Võ đã bị UBND Bắc Ninh thu hồi năm 2013.

Tổng số tiền chuyển nhượng Công ty Tây Hồ thu được là 148 tỉ đồng. Trong khi Hội đồng định giá tài sản theo vụ việc trong tố tụng hình sự tỉnh Bắc Ninh kết luận tổng giá trị của 118 lô đất là hơn 333 tỉ đồng.

Hành vi chuyển nhượng 118 lô đất trái quy định của nhóm bị cáo gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 91 tỉ đồng và thiệt hại cho nhóm cổ đông khác hơn 92 tỉ đồng, tương ứng với tỉ lệ sở hữu cổ phần.