Trước đây, các tàu chở ngũ cốc của Ukraine được di chuyển an toàn trên một tuyến đường ở Biển Đen. Nhưng những thay đổi gần đây đang khiến Ukraine lo ngại cả về kinh tế lẫn an toàn. Vì vậy, Kiev có vẻ không muốn rơi vào thế bị động.

Chiến sự Nga - Ukraine căng thẳng ở Biển Đen

Đây là một phần trong sáng kiến hỗ trợ việc xuất khẩu ngũ cốc. Theo đó, tàu xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng miền nam Ukraine sẽ di chuyển trên tuyến đường được quy định để đến Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Mặc dù vậy, Nga đã ngừng tham gia thỏa thuận ngũ cốc trên. Matxcơva cho rằng thỏa thuận trên chỉ giúp Ukraine, còn bản thân xuất khẩu của Nga chịu ảnh hưởng từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tình hình tại Biển Đen trở nên nóng hơn sau khi Nga không kích các cảng miền nam Ukraine.  Phía Nga ngược lại cũng tố cáo Ukraine tập kích các khu vực gần cầu Crimea. Đây là tuyến đường trực tiếp duy nhất nối lục địa Nga với bán đảo Crimea.

Trong một phát biểu đáng chú ý hồi tháng 7, Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh "mọi con tàu đi qua Biển Đen tới cảng của Ukraine sẽ bị xem là tàu có khả năng mang mục đích quân sự". Phát biểu này ngầm nói Nga có thể tấn công tàu Ukraine.

Ukraine trả đũa

Đáp lại lời đe dọa của Nga, Ukraine đã cảnh báo các tàu đi từ cảng do Nga kiểm soát ở Biển Đen có thể là mục tiêu tấn công.

Hôm 7-8, ông Oleg Ustenko, cố vấn kinh tế cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, lặp lại lời cảnh báo trên. Ông nói các tàu Nga, gồm cả tàu chở dầu tới châu Âu, đều có thể là mục tiêu tấn công hợp lệ.

"Mọi thứ người Nga đang di chuyển ở Biển Đen đều là mục tiêu quân sự hợp lệ của chúng tôi. Câu chuyện này bắt đầu khi Nga khóa hành lang ngũ cốc, đe dọa tấn công tàu của chúng tôi và phá hủy các cảng của chúng tôi. Cơ sở hạ tầng hàng hải của chúng tôi liên tục bị tấn công", vị này nói với Politico.

Nguy cơ đụng độ ở Biển Đen đang khiến giá bảo hiểm trên vùng biển này tăng cao. Giới quan sát cho rằng Biển Đen đang trở nên nguy hiểm hơn cho tàu bè quốc tế.

Hôm 8-8, CNN dẫn lời Tổng thống Ukraine Zelensky nói với báo La Nacion của Argentina rằng Nga sẽ "không còn một chiếc tàu nào" nếu tiếp tục tấn công các cảng Ukraine.

"Chúng tôi không có nhiều vũ khí, nhưng nếu họ cứ bắn, họ sẽ chẳng còn con tàu nào khi cuộc chiến này kết thúc", ông Zelensky nói.

Ai đưa Nga quay lại thỏa thuận ngũ cốc?

Phương Tây kỳ vọng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đóng vai trò trung gian đưa Nga quay lại thỏa thuận ngũ cốc, nhưng đáp án lại nằm ở Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).