Để chuẩn bị cho Thế vận hội Olympic 2024 diễn ra tại thủ đô Paris từ 26/7 đến 11/8/2024, chính quyền thành phố đã yêu cầu các chủ quầy sách cũ ở hai bên bờ sông Seine tạm dỡ bỏ và di dời các gian hàng vì "lý do an ninh" cho ngày khai mạc. Những quầy sách này vốn là nét văn hóa độc đáo của Pháp từ hơn 4 thế kỷ qua và đã được UNESCO công nhận. Việc di dời đang gây ra nhiều tranh cãi.

Những quầy sách cũ sơn màu xanh lá cây thẫm rất đặc trưng bày bán vô vàn cuốn sách cổ, tạp chí, bản đồ, bưu thiếp, áp phích quảng cáo phim ảnh, tem thư cổ quý hiếm, hay đơn giản chỉ là những đồ lưu niệm… Đây là hình ảnh rất đỗi quen thuộc với du khách khi đi dạo ở hai bên bờ sông Seine của thủ đô Paris.  

Gọi là quầy hàng, nhưng thực chất là những hòm sắt to, có nắp đậy, sơn màu xanh lá cây và được gắn trên bờ tường kè dọc sông Seine. Nhìn thì có vẻ đơn giản, khiêm nhường, thậm chí hơi sập xệ, lộn xộn nhưng các "tiệm sách ven sông Seine", đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1991.

Xuất hiện cách đây khoảng hơn 400 năm, vào đầu thế kỷ 17, dưới thời trị vì của vua Henri IV, khu vực này đến nay tập trung khoảng 230 chủ tiệm, quản lý gần 900 quầy sách dọc sông Seine, và được coi là khu hiệu sách ngoài trời lớn nhất thế giới.

Mới đây, để chuẩn bị cho lễ khai mạc Thế vận hội Olympic 2024 dự kiến sẽ diễn ra trên sông Seine ở thủ đô Paris vào ngày 26/7/2024, chính quyền thành phố đã thông báo kế hoạch tạm dỡ bỏ và di dời khoảng 570 quầy, chiếm gần 60% số quầy sách dọc sông Seine.

Cơ quan cảnh sát Paris cho biết các quầy sách này nằm trong phạm vi bảo vệ cho lễ khai mạc và cần phải được dỡ bỏ "vì lý do an ninh" và "gây cản trở tầm nhìn cho công chúng muốn xem lễ khai mạc". Dự kiến buổi lễ, lần đầu tiên được tổ chức bên ngoài sân vận động, sẽ có màn diễu hành bằng thuyền trên sông Seine của hơn 10.500 vận động viên đến từ các nước, trước sự chứng kiến của khoảng 600.000 khách tham quan đứng hai bên bờ.

Quyết định này của chính quyền thành phố, đương nhiên là không nhận được sự ủng hộ của những người chủ quầy sách và hiệp hội của họ. Ông Jerome Callais, Chủ tịch Hiệp hội Những người bán sách Paris, bày tỏ sự quan ngại vì quyết định có thể khiến các hội viên của họ mất đi cơ hội kiếm sống trong nhiều tháng, vì việc di dời và lắp đặt lại các quầy sách sẽ tốn kém và có thể mất nhiều thời gian, cho cả thành phố và những người bán sách.

Bà Florence Valente, chủ một quầy sách bên sông cho biết quầy của bà cùng toàn bộ các hiệu sách phía tả ngạn sông Seine đều nằm trong đối tượng phải tạm di dời. Mặc dù chưa biết sẽ bị chuyển đi đâu và trong thời gian bao lâu, nhưng họ phản đối quyết định này vì nhiều lý do. Trước hết những quầy sách là di sản của Paris và cũng là nguồn sống của họ. Thế vận hội Olympic 2024 là một sự kiện lớn và họ cũng muốn được hưởng lợi từ sự kiện này. Sau nữa là chắc chắn việc di dời sẽ làm ảnh hưởng đến những quầy sách đã cũ, có tuổi thọ vài chục thậm chí cả nửa thế kỷ.

"Thành phố họ lấy lý do an ninh cho lễ khai mạc Thế vận hội mà chuyển đi hàng loạt quầy sách đã được công nhận là di sản thì tôi nghĩ là không thuyết phục và cũng không cần thiết. Theo tôi có thể chỉ cần yêu cầu chúng tôi đóng cửa, tạm ngừng làm việc trong thời gian đó. Như vậy an ninh vẫn đảm bảo mà chúng tôi không phải đi đâu cả, thành phố cũng không tốn kém và chúng tôi vẫn có thể sống với quầy sách của mình. Và trên hết là sông Seine vẫn có các di sản bên cạnh nó", bà Florence Valente đề xuất.

Nhiều người dân và khách du lịch cũng cảm thấy đáng tiếc cho quyết định di dời này dù chỉ là tạm thời, vì những quầy sách đã làm nên bản sắc rất đặc thù của sông Seine, mà không nơi nào có được.

Ông bà Massimo và Tomalino Umberto, du khách Italia chia sẻ : "Tôi rất thích sách và các cửa hàng sách. Đó là lý do tôi đang có mặt tại đây. Tôi muốn thăm lại những di sản được gìn giữ trong khu vực khu vực lớn nhất Paris này. Thật tiếc là, không còn nhiều. Cách đây 15 năm, tôi đã từng sống ở Paris và khi đó có rất nhiều các quầy sách dọc sông Seine. Nhưng giờ đây số lượng đã giảm đi rất nhiều. Những quầy sách này khiến cho không gian ở đây luôn đẹp và sinh động. Tôi mong rằng những gì là truyền thống, nét đặc trưng của thành phố thì nên được lưu giữ mãi mãi, các quầy sách là một ví dụ".

Được biết chính quyền Paris đã gặp gỡ những người bán sách và đề nghị thanh toán chi phí dỡ bỏ các quầy sách, cũng như chi trả mọi công việc sửa chữa trong trường hợp có thiệt hại. Họ cũng đề nghị những quầy sách bị di dời sẽ tạm chuyển về "làng bán sách" dự kiến được đặt ở quảng trường Bastille.

Nhưng chủ các quầy sách cho rằng những "chiếc hộp màu xanh" này chỉ hợp với sông Seine chứ không phải một nơi nào khác. Do đó họ đề xuất phương án đóng cửa các quầy sách trong thời gian chuẩn bị và diễn ra lễ khai mạc Thế vận hội. Hiệp hội Những người bán sách Paris đã viết một bức thư kiến nghị gửi lên chính quyền và chỉ trong vài ngày, đã nhận được hơn 53.000 chữ ký ủng hộ của người dân và khách du lịch.

Hiện nay chính quyền vẫn đang thương lượng với các chủ hiệu sách và nghiệp đoàn của họ để tìm ra giải pháp thích hợp nhất, vừa đáp ứng yêu cầu đảm bảo an ninh ngày khai mạc Olympic 2024 trên sông Seine, và vẫn thỏa mãn nguyện vọng của những người bán sách./.