Bà Lê Thị Duyên Hải - Vụ trưởng Vụ Kê khai và kế toán thuế (Tổng cục Thuế) - cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2023, ngành thuế đã hoàn 71.825 tỉ đồng tiền thuế giá trị gia tăng (VAT) cho các doanh nghiệp (DN).

Nhiều năm qua, ngành thuế hoàn thuế theo nguyên tắc “người nộp thuế tự tính, tự khai và tự chịu trách nhiệm”. Sau đó cơ quan thuế phân loại thành 2 trường hợp: Hoàn trước - kiểm sau trong thời gian 6 ngày kể từ nhận hồ sơ và kiểm trước - hoàn sau trong thời gian 40 ngày.

Nhiều doanh nghiệp ngành gỗ phản ánh bị chậm hoàn thuế. (Ảnh minh hoạ)

Một số hồ sơ của DN bị kéo dài thời gian so với quy định là do trong quá trình phân tích dữ liệu, cơ quan thuế phát hiện DN mua hàng hoá của các DN đã bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh, không kê khai, không nộp thuế; có những DN đã tạm ngừng hoạt động. Trong đó có cả các DN trong diện nghi án điều tra về hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp.

Đối với các DN xuất khẩu dăm gỗ, ngành thuế phải xác minh các nguồn gốc gỗ mua vào theo từng lô hàng để xác minh rõ nguồn gốc gỗ. Sau đó cơ quan thuế đã phát hiện trường hợp có những hộ cá nhân có tên trong hồ sơ kê khai nhưng thực tế lại không được giao đất rừng, không bán gỗ cho các đầu mối thu gom hoặc DN thương mại. Với những DN có dấu hiệu rủi ro, ngành thuế rà soát toàn bộ các hoạt động mua bán hàng hóa để đảm bảo mua bán hàng hóa có thật hay không.

Về ý kiến cho rằng, cơ quan thuế đưa tất cả các DN xuất khẩu gỗ vào diện rủi ro và thực hiện “kiểm tra trước, hoàn thuế sau”, Tổng cục Thuế khẳng định ý kiến trên phản ánh là không đúng.

Hiện chỉ có một số DN phản ánh chậm muộn hồ sơ hoàn thuế, không phải tất cả các DN gỗ. Có rất nhiều DN gỗ được hoàn thuế trước trong 6 ngày và đang được ngành thuế giải quyết theo phương thức hoàn trước - kiểm sau. Đối với những DN có phản ánh việc chậm hoàn thuế, cơ quan thuế hiện đang phối hợp với các cơ quan chức năng xác định nguồn gốc hàng hóa mua vào và trong hồ sơ kê khai nộp thuế của các DN này còn chưa giải trình được hoạt động mua bán một cách minh bạch.

Về kết quả hoàn thuế VAT cho mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ, từ năm 2022 đến nay, các Cục thuế địa phương đã tiếp nhận 5.213 hồ sơ đề nghị hoàn thuế. Trong đó, số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn là 4.888 hồ sơ, chiếm tỷ lệ 93,7% tổng số hồ sơ đã tiếp nhận.

Cơ quan thuế xác định 548 hồ sơ liên quan đến các DN trung gian. Kết quả là đã phát hiện 72 hồ sơ đề nghị hoàn thuế VAT có kê khai hóa đơn của 264 DN trung gian bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động. Do vậy, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an.

Đáng chú ý là với các DN kinh doanh mặt hàng gỗ thì có đến hơn 7.600 DN bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động. Đây là những dấu hiệu rủi ro đối với công tác quản lý thuế.

Trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ của 9 DN trực tiếp đề nghị hoàn thuế VAT mặt hàng gỗ và sản phẩm làm từ gỗ, dăm gỗ, viên nén gỗ sang cơ quan Công an để phối hợp điều tra, xác minh (không kể các DN trung gian bán hàng cho DN hoàn thuế nêu trên), nguyên nhân do DN có dấu hiệu sử dụng hoá đơn khống để hoàn thuế, DN mua hàng của DN có rủi ro cao về thuế…

Thanh Hoa