Ngày 11-8, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai xác nhận với Tuổi Trẻ Online đã bàn giao hồ sơ vụ sai phạm đất đai ở công ty mía đường cho Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai.

Lý do, sau khi thanh tra nhà nước thanh tra việc quản lý đất đai đã phát hiện có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Đất nhận khoán của Công ty mía đường La Ngà vẫn được cấp giấy chứng nhận

Theo kết luận thanh tra của UBND tỉnh Đồng Nai, Công ty cổ phần mía đường La Ngà tiền thân là Xí nghiệp liên hợp công nông nghiệp mía đường La Ngà, trên cơ sở hợp nhất 3 đơn vị.

Năm 2000, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định chuyển Công ty mía đường La Ngà thành công ty và hoạt động theo hình thức công ty cổ phần.

Năm 2007, UBND tỉnh Đồng Nai giao hơn 4.200ha đất tại các xã Phú Ngọc, Gia Canh (huyện Định Quán) và Xuân Bắc, Suối Cao (huyện Xuân Lộc) cho Công ty mía đường La Ngà.

Trong đó, hơn 3.520ha đất sử dụng đúng mục đích, hơn 268ha đất đã bố trí làm nhà ở cho gia đình, cán bộ, công nhân viên của công ty, hơn 98ha đất chưa sử dụng và hơn 334ha đất bị lấn chiếm.

Kết luận thanh tra xác định Công ty mía đường La Ngà chỉ trực tiếp sử dụng một phần diện tích đất được giao, phần lớn diện tích đất nông nghiệp đã thực hiện giao khoán đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng.

Tuy nhiên, công ty thiếu kiểm tra, quản lý lỏng lẻo dẫn đến phần lớn người dân nhận khoán đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển đổi cây trồng trên đất nhận khoán.

Một phần diện tích đất công ty không sử dụng để cho cán bộ công nhân viên tự ý sử dụng vào mục đích làm nhà ở, chuồng trại, sản xuất nông nghiệp. Trong đó, có nhiều trường hợp đã kê khai, đăng ký và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Cấp sai 378 giấy chứng chận quyền sử dụng đất cho cá nhân

Cụ thể, một phần đất ở xã Suối Cao và Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc) được sử dụng làm vườn ươm, phần còn lại để đất trống không sử dụng. Trong đó có khoảng 4ha đất tại xã Xuân Bắc đang tranh chấp với cá nhân nhận giao khoán đất. Để xảy ra sai phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc về công ty.

Tại khu đất ở xã Phú Ngọc và xã Gia Canh (huyện Định Quán), một phần diện tích đất nông nghiệp được cấp cho công ty trùng với đất tỉnh đã thu hồi giao địa phương quản lý; hơn 44ha đất rừng phòng hộ thuộc trường hợp đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đến nay khu đất này chưa được cấp sổ… 

Các sai phạm này thuộc trách nhiệm của công ty cùng Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ngoài ra, công ty không đưa đất vào sử dụng theo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quyết định được phê duyệt. Công ty thiếu sót trong tham mưu thu hồi đất của công ty giao địa phương quản lý.

Cũng theo kết luận thanh tra, UBND huyện Định Quán cấp 378 giấy chứng chận quyền sử dụng đất (405 thửa) cho các hộ gia đình, cá nhân tại ấp 7, xã Phú Ngọc trong ranh giới đất Công ty mía đường La Ngà quản lý.

Sai sót thuộc trách nhiệm của UBND xã Phú Ngọc, Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh huyện Định Quán, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Định Quán, UBND huyện Định Quán.

Các hộ nhận khoán tự ý chuyển nhượng trái phép hợp đồng giao khoán

Tại khu đất ở xã La Ngà (huyện Định Quán), có 200m² đất trạm bơm bờ sông, hơn 3ha ao cá, 1.000m² khu trạm xá cũ chưa lập thủ tục thuê đất và làm nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Về công tác giao khoán, công ty không thực hiện thanh lý hợp đồng với người nhận khoán trước khi ký lại hợp đồng mới. Điều này dẫn đến trên cùng một mảnh đất giao khoán hoặc cùng người giao khoán có 2 dạng hợp đồng còn hiệu lực.

Sau khi công ty tạm dừng hoạt động vào tháng 9-2020, đến nay toàn bộ các hộ nhận khoán đất không còn trồng mía theo hợp đồng, chuyển đổi sang cây trồng khác như: keo, mì, điều... Tuy nhiên, công ty không lập hồ sơ, kiến nghị xử lý đối những hộ dân này.

Công ty không theo dõi, giám sát thường xuyên dẫn đến một số hộ nhận khoán chuyển nhượng trái phép hợp đồng giao khoán cho người khác. Tuy nhiên, công ty không kịp thời phát hiện, xử lý theo quy định. 

Hồ sơ giao khoán chưa đầy đủ theo nghị định của Chính phủ… Trách nhiệm thuộc về Công ty La Ngà.