U cột sống khác với thoát vị, u có thể gây liệt hẳn chứ không có chuyện "tự khỏi", nhưng nếu phát hiện sớm thì kể cả u di căn cột sống vẫn chưa phải là dấu chấm hết.

Trẻ tuổi nhưng cơn đau dai dẳng, liệt không đáp ứng thuốc

Bệnh nhân nữ 30 tuổi đau lưng dai dẳng và sau 2 tháng điều trị với chẩn đoán: thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không đỡ và xin mổ vì quá đau. 

Bác sĩ xem kết quả chụp phim MRI thấy những tổn thương không được bình thường tại thân đốt sống chứ không phải đĩa đệm. Phim chụp lại cho kết quả hình ảnh nghi ngờ di căn rất nhiều vị trí trên cột sống.

Một bệnh nhân khác là nam, 27 tuổi, nhập viện trong tình trạng chân tê bì và teo đi nhiều. Bệnh nhân đi khám chữa thoát vị đĩa đệm khắp nơi nhưng không khỏi. Cuối cùng sau 6 tháng chịu đựng đau đớn mới tìm ra bệnh u Schwannoma trong ống sống. Đây là một loại u hiếm gặp chèn ép thần kinh khiến người bệnh cảm thấy đau đớn.

Không chỉ người trẻ mà cả người cao tuổi như bệnh nhân nữ 60 tuổi dù đi chụp phim nhưng lại đi chữa thoái hóa và thoát vị đĩa đệm ở những nơi không chính thống. Nhưng càng chữa càng yếu chân và không đi lại được. Khi đến khám cột sống tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh nhân đã liệt hai chân phải ngồi xe lăn. 

Kết quả hình ảnh u rất to trong ống sống chèn ép tủy vô cùng nặng. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật và dần hồi phục tốt.

Bác sĩ Trần Trung Kiên, khoa phẫu thuật thần kinh - cột sống, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cảnh báo người dân chớ nên chủ quan cho rằng cứ đau lưng, liệt chân là do thoát vị, họ cần đi khám chuyên khoa sớm để loại trừ bệnh ác tính. Rất nhiều bệnh nhân nhập viện muộn do u cột sống nhưng lại đi chữa thoát vị, thoái hóa.

"Người bệnh cần lưu ý rằng không phải bệnh lý cột sống nào cũng phải mổ. Vì vậy các bạn nên đến gặp đúng bác sĩ chuyên khoa cột sống khám và nghe tư vấn để phát hiện sớm bệnh" - bác sĩ Kiên nhấn mạnh.

PGS.TS Nguyễn Đình Hòa, viện trưởng Viện nghiên cứu Ứng dụng y học tái tạo và Tế bào gốc IRS - chuyên gia phẫu thuật cột sống, cho biết u cột sống là các khối u phát triển bên trong ống đốt sống của cột sống. Khi những khối u này phát triển, chúng có thể khiến ống tủy sống bị thay đổi và gây những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng sức khỏe, ngay cả khi những khối u tủy này không phải là ung thư.

Dấu hiệu và triệu chứng của u cột sống ở mỗi người là khác nhau. Một số triệu chứng thường gặp gồm: đau tại vị trí cột sống có khối u; đau khắp cột sống; bị yếu cơ ở cánh tay hoặc chân; mất xúc giác ở tay, chân, bàn tay và bàn chân; khó khăn khi đi đứng; bị mất chức năng ruột hoặc bàng quang; độ nhạy cảm đau ở các khu vực bị giảm; chèn ép dây thần kinh làm thay đổi mức độ tê liệt...

Kể cả ung thư vẫn chưa phải là dấu chấm hết

PGS Hòa cho rằng cột sống là xương trục chính, là giá đỡ cho các cơ quan quan trọng. Các khối u di căn thường xảy ra ở đây. Các khối u xương lành tính ít gặp hơn u di căn và ung thư nguyên phát cột sống ít gặp nhất. Tuy nhiên, đôi khi rất khó để phân biệt u nguyên phát và u di căn cột sống. 

Các khối u di căn không rõ nguồn gốc cũng thường được thấy ở cột sống. Các đặc điểm về tổn thương nguyên phát có vai trò quan trọng trong điều trị các tổn thương di căn cột sống. Vì vậy, đối với các tổn thương di căn không rõ nguồn gốc, sinh thiết là bước quan trọng liên quan đến lựa chọn phác đồ điều trị.

Cần lưu ý các tổn thương thứ phát liên quan đến cột sống là một phần của các khối u ác tính trong cơ thể nói chung. Giai đoạn phẫu thuật quan trọng để xác định phác đồ điều trị. Mục đích điều trị các khối u di căn nhằm giảm đau và bảo tồn chức năng cơ học và thần kinh của cột sống. Chiến lược điều trị u nguyên phát nhằm loại bỏ khối u và bảo tồn chức năng cơ học và thần kinh của cột sống.

Theo bác sĩ Trần Trung Kiên, nhiều người bị ung thư, đặc biệt là di căn xương, di căn cột sống cho là đã hết hy vọng và buông xuôi. Nhưng thực tế cần hiểu rõ câu nói kinh điển trong ngành ung thư: "Nếu phát hiện sớm, đều có thể chữa trị".

Gần đây bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật ung thư trực tràng, đến khám do đau cổ và liệt tiến triển tay phải. Trên cộng hưởng từ quan sát thấy hình ảnh tổn thương di căn đốt sống ngực thứ nhất (T1) gây xẹp nặng đốt sống và chèn ép tủy ngang mức.

Đối với tổn thương di căn một ổ duy nhất tại cột sống, sau phẫu thuật, khả năng sống trên 5 năm lên đến 90%. Vì vậy, các bác sĩ quyết định làm phẫu thuật triệt căn, cắt toàn bộ thân đốt sống lối trước và lối sau nguyên khối. Sau hơn 3 giờ phẫu thuật, nguyên khối thân đốt sống ngực T1 có chứa tế bào ung thư đã được cắt bỏ hoàn toàn.

Do đó, người bệnh ung thư cần chú ý: Ung thư cột sống đôi khi không phải dấu chấm hết. Phẫu thuật đưa lại cho bệnh nhân thêm một cơ hội nữa để có thể quyết tâm hoàn thành tốt những việc dang dở.