Khó thống kê khu vực kinh tế ngầm, bất hợp pháp

Văn phòng Chính phủ vừa lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương về kết quả thực hiện Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát năm 2022.

Trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã gửi đến Thủ tướng báo cáo khu vực kinh tế chưa được quan sát năm 2022, với nhiều con số đáng lưu tâm mà bộ đã đo lường được trong năm vừa qua.

Việc đo lường khu vực kinh tế chưa quan sát được trong nền kinh tế được Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện dựa trên 5 hoạt động kinh tế, đó là:

Hoạt động kinh tế ngầm, hoạt động hợp pháp nhưng bị giấu giếm có chủ ý nhằm trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, thủ tục pháp lý và trách nhiệm xã hội.

Hoạt động kinh tế bất hợp pháp bị pháp luật cấm và các hoạt động kinh tế hợp pháp nhưng chưa được cấp phép, như buôn bán người, buôn bán ma túy, mại dâm.

Hoạt động kinh tế phi chính thức chưa được quan sát; hoạt động kinh tế tự sản tự tiêu của hộ gia đình; và hoạt động kinh tế bị bỏ sót trong quá trình thu thập giữ liệu thống kê.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 5 nhóm hoạt động kinh tế chưa quan sát được của nền kinh tế thì hoạt động kinh tế bị bỏ sót trong các chương trình thu thập dữ liệu thống kê đã được rà soát trong quá trình Tổng cục Thống kê đánh giá lại quy mô GDP năm 2019.

Với hoạt động kinh tế tự sản tự tiêu của hộ gia đình, hoạt động của khu vực phi chính thức cũng đã được thu thập thông tin và tính toán trong phạm vi quy mô GDP.

Còn với hoạt động kinh tế ngầm và kinh tế bất hợp pháp rất khó thực hiện thu thập thông tin và đo lường. Đến nay, Tổng cục Thống kê mới chỉ xác định được phương pháp đo lường khu vực kinh tế ngầm, kinh tế bất hợp pháp bằng phương pháp đầu vào lao động và phương pháp cân bằng luồng sản phẩm phù hợp với thông tin hiện có.

Khu vực phi chính thức tạo ra gần 351.000 tỉ đồng/năm

Kết quả đo lường, tính toán khu vực kinh tế phi chính thức và hoạt động tự sản tự tiêu của hộ gia đình của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy trong giai đoạn 2020-2021 số lượng cơ sở kinh doanh phi chính thức (cơ sở sản xuất kinh doanh không có đăng ký kinh doanh) năm 2021 chiếm 77,4% tổng số cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể.

Trong đó, 10 tỉnh, thành phố có cơ sở kinh doanh phi chính thức lớn nhất cả nước chiếm 36% tổng số cơ sở kinh doanh phi chính thức trên cả nước. Đây cũng là những tỉnh, thành phố có quy mô kinh tế lớn, tập trung đông dân cư, người lao động và hoạt động công nghiệp.

Xếp theo thứ tự, Hà Nội là thành phố có tỉ lệ khu vực kinh tế phi chính thức lớn nhất cả nước, số cơ sở kinh doanh phi chính thức chiếm 7,16% cả nước. Xếp thứ 2 là TP.HCM chiếm 6,82%.

Tiếp theo lần lượt là: Thanh Hóa, Nghệ An, Đồng Nai, Bắc Ninh, Thái Bình, An Giang, Đồng Tháp, Bình Dương.

Số lao động làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức cũng chiếm 74% tổng số lao động làm việc tại các cơ sở kinh doanh cá thể trên cả nước.

Và nếu xét theo vùng kinh tế - xã hội, trong năm 2021 khu vực kinh tế phi chính thức vùng Đồng bằng sông Hồng tạo doanh thu 104,4 ngàn tỉ, vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung đạt 76,7 ngàn tỉ đồng, Đông Nam Bộ đạt 62,4 ngàn tỉ đồng, Đồng bằng sông Cửu Long đạt 58,7 ngàn tỉ đồng, Trung du và miền núi phía Bắc đạt 32,6 ngàn tỉ đồng, Tây Nguyên đạt 16,1 ngàn tỉ đồng.

Như vậy khu vực kinh tế phi chính thức cả nước năm 2021 đã tạo ra giá trị tăng thêm gần 351.000 tỉ đồng, tương đương khoảng 14,7 tỉ USD.

Xuất khống hóa đơn 34.000 tỉ đồng trong 7 ngày: Thêm đường dây mua bán hóa đơn?

Chỉ trong vòng bảy ngày, một công ty yến sào xuất khống hóa đơn trị giá lên tới 34.000 tỉ đồng, tương đương 1,4 tỉ USD. Theo tính toán, để có con số doanh thu khổng lồ này, doanh nghiệp đã xuất hóa đơn cả ngày lẫn đêm.