Theo báo Thanh Niên, hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử theo dõi xuất xứ và dấu chân carbon trên trái thanh long Bình Thuận giúp người tiêu dùng biết rõ lượng phát thải carbon trong từng công đoạn sản xuất.

Hệ thống này do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) đang triển khai thí điểm trên trái thanh long được trồng tại Bình Thuận, lần đầu tiên giới thiệu tại Hội nghị chuyển đổi số hướng tới nông nghiệp xanh và phát triển bền vững, diễn ra ngày 17/8, tại Hà Nội.

Theo báo Tài nguyên & Môi trường, "dấu chân carbon” được hiểu là lượng khí nhà kính phát thải trong quá trình sản xuất để tạo ra một đơn vị sản phẩm (tính bằng CO2/kg sản phẩm). Việc xác định dấu vết carbon và các nguồn gốc gây phát thải chính trong quá trình sản xuất thanh long làm cơ sở đánh giá và đề xuất các giải pháp làm giảm nhẹ phát thải nhà kính theo hướng sản xuất xanh.

Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử theo dõi xuất xứ và dấu chân carbon trên trái thanh long giúp người tiêu dùng trong nước và các nước nhập khẩu khi mua trái thanh long được trồng tại Bình Thuận có thể quét mã QR truy xuất nguồn gốc để biết rõ lượng khí carbon trong từng công đoạn sản xuất, biết được mức độ thực hành "xanh" hoặc thân thiện với môi trường của loại trái cây này.

Trong hệ thống này, các thiết bị thông minh lắp đặt tại vườn trồng sẽ tự động đo lường phát thải khí carbon và cập nhật lên không gian mạng, cho phép theo dõi và thống kê dấu chân carbon theo thời gian thực.

Ông Nguyễn Đức Trí, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Thuận, cho biết, toàn tỉnh hiện có gần 28 nghìn ha diện tích trồng thanh long, cho sản lượng khoảng 600 nghìn tấn/năm. Trong đó, lượng quả tiêu thụ ở thị trường trong nước chỉ chiếm tỷ lệ 10 – 15%, còn lại đều dành cho xuất khẩu.

Trong khuôn khổ Dự án “Thúc đẩy đầu tư của tư nhân vào nông nghiệp các bon thấp và ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam”, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã hướng dẫn nông dân ứng dụng công nghệ số trong theo dõi và thống kê dấu chân carbon theo thời gian thực.

Đây là một công cụ quan trọng để các nhà sản xuất và doanh nghiệp địa phương tại Việt Nam theo dõi và quản lý mức độ phát thải khí nhà kính của chuỗi cung ứng và tránh những rào cản không cần thiết khi xuất khẩu sang các thị trường giá trị cao, đơn cử là Liên minh châu Âu (EU) sắp áp dụng cơ chế điều chỉnh carbon qua biên giới. Bên cạnh đó, hoạt động này cũng hưởng ứng thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính.

Thông qua nhận diện các hoạt động phát thải trong chuỗi sản xuất của cả 4 phương thức canh tác: GlobalGap, Hữu cơ, VietGap và truyền thống, các hợp tác xã và nông dân trồng thanh long có thể xác định lượng khí nhà kính phát thải ra môi trường, đồng thời, áp dụng các giải pháp phù hợp để giảm lượng phát thải khí nhà kính. Ví dụ: Chuyển từ bóng Compact sang đèn Led giúp giảm tới 68% lượng phát thải từ sử dụng điện năng; nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón; trồng xen cây thân gỗ tại các bờ bao, đường ranh giới, các khoảng trống giúp giảm tương đương 20-45% lượng phát thải tại trang trại...

Theo thống kê của Bộ NN-PTNT và UNDP, hiện đã có 99 vườn trồng thanh long tại 4 đơn vị ở tỉnh Bình Thuận gồm: HTX Thanh long Hòa Lệ, HTX Hàm Minh, HTX Thuận Tiến, Công ty Phúc Hà đã được cấp tài khoản tham gia hệ thống truy xuất carbon.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hoàng Trung cho rằng, hệ thống này là sản phẩm tiêu biểu cho thấy lợi ích của chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp. Hiện nay, chuyển đổi số nông nghiệp và phát triển nông thôn là yêu cầu tất yếu khách quan và là trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của cả hệ thống sản xuất, đặc biệt là người nông dân.

"Chuyển đổi số là phương thức quan trọng giúp người nông dân, doanh nghiệp sản xuất nông sản chất lượng với chi phí thấp nhất nhưng đạt lợi nhuận cao nhất", ông Trung nói.

Còn theo ông Patrick Haverman, Phó trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, sau tôm, thanh long là nông sản thứ hai của Việt Nam ứng dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc carbon và đây sẽ là lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu. Hiện nay, nhiều thị trường xuất khẩu có yêu cầu và sẵn sàng trả giá cao cho sản phẩm tuân thủ các chuẩn mực "xanh", tiêu chuẩn "xanh" trong quá trình sản xuất.

Thông tin trên báo Công Thương, ông Patrick Haverman cũng khuyến nghị Bộ NN-PTNT cần hỗ trợ nông dân nhiều hơn trong đổi mới sáng tạo quy trình sản xuất góp phần giảm phát thải, để xuất khẩu nông sản đến các thị trường xuất khẩu có giá trị kinh tế cao. Chuyển đổi số hướng tới nông nghiệp xanh và chống chịu tốt với biến đổi khí hậu sẽ mang lại nhiều lợi ích cho thế hệ tương lai, phát triển nông nghiệp bền vững tại Việt Nam.

Minh Hoa (t/h)