Chứng khoán vừa ghi nhận một phiên giảm sâu với riêng sàn HoSE có 158 mã nằm sàn, chiếm 30% tổng cổ phiếu đang niêm yết. Với biên độ giảm hơn 55 điểm, phiên 18/8 ghi nhận là giảm mạnh nhất trong hơn một năm gần đây.

Nói về nguyên nhân thị trường giảm, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty chứng khoán Yuanta cho rằng có nhiều yếu tố cộng hưởng khiến nhà đầu tư ồ ạt bán tháo. Từ nhịp giảm mạnh đầu tuần của chứng khoán Mỹ, vụ sụp đổ của đại gia bất động sản Trung Quốc Evergrande, cho tới tâm lý bảo vệ thành quả của một giai đoạn tăng mạnh trước đó.

"Nhịp giảm đầu giờ trong phiên 18/8 như giọt nước tràn ly với tâm lý nhà đầu tư, đã kích hoạt đợt bán tháo lan rộng", ông Minh nhận xét.

Quan điểm này cũng tương đồng với đánh giá của ông Đinh Quang Hinh, Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường, Công ty chứng khoán VNDirect (VND).

Theo ông, nhịp điều chỉnh của thị trường đã được dự báo từ trước, tuy nhiên điểm bất ngờ là mức độ giảm nhanh và mạnh chỉ trong một phiên cuối tuần vừa qua. Rất may, thị trường có hai phiên cuối tuần thứ bảy và chủ nhật để nhà đầu tư lấy lại sự bình tĩnh và suy xét. Việc hạ tỷ trọng margin của một công ty chứng khoán thuộc nhóm đầu thị phần thông thường chỉ có tác động ngắn hạn trong vòng 1-2 phiên. Vấn đề về tỷ giá cũng đang có dấu hiệu hạ nhiệt khi đã quay đầu giảm mạnh trong phiên ngày thứ Năm và thứ Sáu. Trong khi đó, nhóm cổ phiếu họ "Vin" có thể sớm lấy lại sự cân bằng.

"Chúng tôi kỳ vọng thị trường có thể xuất hiện nhịp phục hồi kỹ thuật trong tuần tới và nhà đầu tư ngừng hành động bán tháo", ông Hinh nhận xét.

Cùng quan điểm, ông Huỳnh Hoàng Phương - Giám đốc khối Nghiên cứu và phân tích đầu tư tại FIDT nêu bốn lý do chính khiến thị trường giảm mạnh trong phiên cuối tuần. Thứ nhất, tháng 8 là thời điểm trống thông tin hỗ trợ để thị trường tiếp tục đà tăng. Thứ hai, định giá chung của thị trường hiện không quá rẻ nên mất tính hấp dẫn, khó thu hút thêm dòng tiền như trước. Thứ ba, các mã cổ phiếu lớn đều đã trải qua đợt "sóng" trước đó, khó có thể nhích lên đỉnh giá cao hơn nữa. Thứ tư, thời gian vừa qua, các công ty chứng khoán tiến hành dự phóng cho nửa cuối năm, đa phần đều giữ quan điểm tích cực nhưng không quá khả quan như các dự báo được đưa ra vào đầu quý II.

Cuối cùng, ông cho rằng phiên điều chỉnh này cũng có sự tham gia của yếu tố tâm lý. Những ngày qua, thị trường truyền tai nhau về kịch bản siết margin vào nửa cuối năm. Điều này tạo nền tâm lý thận trọng hơn hẳn cho các nhà đầu tư.

"Đa số nhà đầu tư đều có lãi nên cần chốt. Cộng với thông tin siết margin và những rung lắc hôm nay khiến họ phải xả hàng vì sức chịu đựng hiện tại không còn cao sau đợt downtrend (đà giảm giá) từ quý II năm trước", ông phân tích thêm.

Đánh giá diễn biến sắp tới, ông Huỳnh Hoàng Phương cho rằng phiên giao dịch 18/8 giảm sâu nên thị trường sẽ điều chỉnh nhanh hơn giai đoạn giảm lần lượt trước đó. Ông kỳ vọng thị trường sẽ bắt đầu phục hồi ngay từ tuần sau.

Chung nhận định, theo ông Nguyễn Thế Minh, thị trường có thể còn giảm tiếp trong đầu tuần tới, nhưng nhịp điều chỉnh này sẽ sớm kết thúc do biên độ giảm đủ lớn.

Từ đầu năm đến nay, thị trường đã trải qua một nhịp điều chỉnh chậm trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 4. VN-Index giảm đều với biên độ hẹp, nên thời gian của nhịp điều chỉnh kéo dài. Tuy nhiên, cũng là nhịp điều chỉnh nhưng phiên 18/8 lại diễn ra với biên độ mạnh hơn rất nhiều. Một loạt cổ phiếu giảm hết biên độ, còn chỉ số ghi nhận mức giảm hơn 4%.

"Việc xác định xem thị trường giảm bao nhiêu là điều rất khó, nhưng tôi kỳ vọng vào hai vùng 1.160 điểm và 1.125 điểm. Hai ngưỡng hỗ trợ này tương ứng VN-Index có thể giảm thêm 1-2 phiên rồi sẽ tìm được điểm cân bằng", ông Minh nhận xét.

Một lý do khác giúp chuyên gia này kỳ vọng vào việc thị trường trở lại là nhiều nhà đầu tư "nhỡ tàu" trong nhịp tăng gần đây, nên tâm lý chờ bắt đáy đang rất cao.

Chứng khoán đã tăng liên tục từ cuối tháng 4 mà chưa có một nhịp điều chỉnh thực sự nào diễn ra. Trong cả một nhịp tăng dài hơn ba tháng, VN-Index gần như chỉ giảm 1-2 phiên rồi trở lại sắc xanh và nới rộng đà tăng. "Nhiều nhà đầu tư chờ đợi thị trường điều chỉnh đã hơn ba tháng nhưng chưa tìm được cơ hội để vào. Nên không phải tất cả mọi người đều buồn sau phiên 18/8", Giám đốc phân tích của Yuanta cho biết.

Dẫu vậy, trong báo cáo sau phiên giao dịch, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) cho rằng VN-Index giảm mạnh với thanh khoản tăng đột biến sẽ tiềm ẩn rủi ro trong những phiên giao dịch tới. Ngưỡng hỗ trợ hiện tại của thị trường là 1.145 điểm. Đơn vị này khuyến nghị nhà đầu tư nên cẩn trọng trong những phiên giao dịch tiếp theo.

Còn nhóm phân tích Chứng khoán Vietcombank (VCBS) khuyên nhà đầu tư nên hạn chế "mua đuổi" các cổ phiếu đã tăng nóng và nên canh mua các cổ phiếu này ở các nhịp điều chỉnh giảm mạnh trong phiên.

Cùng với đó, nhà đầu tư có thể chủ động giữ sức mua để sẵn sàng giải ngân nếu thị trường cho tín hiệu đảo chiều, nhưng cũng cần tuân thủ chặt chẽ kỷ luật đầu tư khi diễn biến giá cổ phiếu trái ngược với kỳ vọng hoặc chạm các ngưỡng cắt lỗ hay chạm vùng chốt lời.

Minh Sơn - Tất Đạt