Số xe điện đăng ký mới ở châu Âu vượt xe chạy dầu

Thị phần các dòng xe ô tô điện, xe "lai" hybrid ngày càng tăng tại châu Âu, trong khi thị phần xe động cơ đốt trong ngày càng giảm.

Phân khúc xe điện ngày càng "bùng nổ" tại châu Âu. Số xe ô tô điện đăng ký mới ở lục địa già lần đầu tiên nhiều hơn số xe chạy dầu diesel.

Cụ thể, theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu, tháng 6 vừa qua, cứ 2 xe bán ra, thì có 1 xe chạy hoàn toàn bằng điện hoặc dòng xe "lai" hybrid (chạy cả xăng lẫn điện).

Còn nếu nhìn dài hơi hơn, trong nửa đầu năm 2023, thị phần xe điện tại châu Âu đã tăng ổn định khi chiếm 45,2% số xe mới bán ra. Rõ ràng, người tiêu dùng khu vực này đang chuyển dịch sang sử dụng các dòng xe thân thiện với môi trường.

Một chiếc xe điện BMW iX3 tại showroom của hãng ở Munich (Đức). (Ảnh: Bloomberg)

Xe điện Trung Quốc tăng gấp đôi thị phần tại châu Âu

Mới đây, Trung Quốc trở thành nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới. Trong đó, các hãng xe điện Trung Quốc cũng đang đổ bộ rất nhanh vào thị trường EU.

Hiện nay nhiều hãng xe Trung Quốc chọn châu Âu như một cứ điểm quan trọng khi xâm chiếm thị trường toàn cầu. Thị phần của xe điện Trung Quốc đã tăng gấp đôi ở châu Âu lên 9% trong năm 2022. Dự báo con số này sẽ lại tăng gấp đôi, lên 18% chỉ trong 2 năm tới.

Hiện thuế nhập khẩu xe điện tới châu Âu chỉ khoảng 10%, thấp hơn nhiều so với mức 27,5% tại thị trường Mỹ. Không chỉ mức thuế thấp hơn, mà mọi loại xe - cả xe nước ngoài và nội địa - đều có thể hưởng các chính sách hỗ trợ như nhau dành cho xe điện tại châu Âu, trong khi không phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe về nguồn pin và linh kiện, địa điểm lắp ráp cuối như tại Mỹ.

Tại Triển lãm Ô tô Barcelona hồi tháng 5 vừa qua tại Tây Ban Nha, 1/3 số hãng xe tham gia sự kiện đến từ Trung Quốc. Điều này cho thấy các hãng xe Trung Quốc rất biết tận dụng cơ hội này để quảng bá, đưa xe điện thâm nhập châu Âu.

Năm 2022, kim ngạch nhập khẩu xe điện do Trung Quốc sản xuất vào Tây Ban Nha tăng 20 lần, lên hơn 1,5 tỷ USD.

Các nước châu Âu giảm dần trợ cấp mua xe điện

Tại Đức - trung tâm công nghiệp sản xuất xe hơi của cả châu Âu, số lượng xe của các thương hiệu nội địa Trung Quốc và của các thương hiệu Đức sản xuất ở Trung Quốc chiếm 28% tổng số ô tô điện nhập khẩu vào Đức trong quý I vừa qua, gấp 3 lần cùng kỳ năm 2022.

Từ số liệu ở Đức và Tây Ban Nha, trang Politico bình luận, điều này có thể sẽ đe dọa tới nền kinh tế châu Âu. Ô tô vốn là ngành công nghiệp lớn nhất khi chiếm 10% hoạt động sản xuất, mang về thặng dư thương mại khoảng 70 - 110 tỷ Euro/năm khi xuất khẩu. Tuy nhiên mối nguy thực sự đang xuất hiện khiến mức thặng dư này giảm đi, thậm chí biến mất, khi xe điện Trung Quốc từ dòng chảy nhỏ biến thành lũ lớn. Thực tế trên đang gây áp lực lên Ủy ban châu Âu về việc tăng thuế với xe nước ngoài. Các hãng ô tô ở Pháp muốn tăng các rào cản thương mại cao hơn.

Thị trường xe điện tại châu Âu tăng trưởng liên tục trong những năm qua, một phần quan trọng là nhờ chính sách trợ cấp của nhà nước. Hiện khi quy mô thị trường ô tô điện đã tương đối lớn và xuất hiện thêm những áp lực cạnh tranh lớn từ bên ngoài, một số nước châu Âu đã bắt đầu giảm trợ cấp dạng này, thậm chí bãi bỏ trợ cấp. Báo chí châu Âu tin rằng, sắp tới lúc "thuế và phí từ xe hơi chạy điện" dần dần trở thành nguồn thu ngân sách.

Trong gần 10 năm qua, người châu Âu chọn mua xe ô tô chạy điện chủ yếu do càng ngày càng có nhiều loại thuế áp vào xe động cơ xăng, trong khi mua xe động cơ điện lại được hưởng trợ cấp nhà nước.

Tờ Tin tức Turku ra tại Phần Lan viết rằng: "Một chiếc xe chạy xăng có giá bán trung bình 27.000 euro, trong khi một chiếc xe chạy điện, trung bình 50.000 Euro, giá cao gần gấp đôi". Giá chênh nhiều nên ít người Phần Lan muốn bỏ xăng sang điện, nếu không được nhà nước tặng cho 2.000 Euro khi mua xe ô tô điện. Theo bài báo, mỗi năm, ngân sách Phần Lan phải chi từ 140 - 200 triệu Euro cho khoản mục này.

Các nước châu Âu không chỉ khuyến khích bằng cách hỗ trợ tiền mua xe, mà trong suốt những năm vừa qua còn dành cho xe điện nhiều ưu đãi. Tờ Gazeta Wyborcza của Ba Lan lấy ví dụ, tại thủ đô Varsava, xe điện được phép chạy trên làn đường ưu tiên dành cho xe bus, miễn phí đậu xe ở khu vực trung tâm thành phố, sạc điện không mất tiền và vẫn có khoản trợ cấp chính phủ khi mua xe. Một số nước còn tài trợ đến 80% chi phí lắp đặt bộ sạc điện tại nhà. Nói chung xe điện được miễn giảm nhiều loại thuế thường đánh vào xe hơi.

Tuy nhiên, gió đang dần đổi chiều tại hầu hết các nước châu Âu, khi thị trường xe ô tô chạy điện đã có quy mô đủ lớn. Tờ Diário de Notícias cho biết, tại Bồ Đào Nha, chính sách khuyến khích mua xe điện, có hiệu lực từ 6 năm nay, sắp chấm dứt.

Bài báo viết: "Trợ cấp chính phủ lên tới 6.000 Euro cho một chiếc xe điện trong năm nay. Nhưng chính phủ Bồ Đào Nha đã thông báo sẽ chấm dứt trợ cấp kể từ năm 2024, do doanh số bán xe ô tô điện đã tăng trưởng bền vững". Một quyết định có thể kìm hãm thị trường ô tô điện.

Bài báo cho biết: "Đa số người Bồ Đào Nha khi được hỏi đã nói rằng chỉ có thể dành ra 30.000 Euro mua xe, nhưng giá xe điện thường cao hơn con số đó".

Tại nước Anh, ước tính đến cuối năm nay, tổng số xe hơi chạy điện trên đường có thể lên tới 1 triệu chiếc. Tờ Evening Standard ra tại Anh viết: "Hồi năm 2011, người mua ô tô chạy điện được nhận tới 5.000 Bảng Anh trợ cấp. Khoản tiền này dần dần giảm xuống còn 1.500 Bảng Anh và cách đây 12 tháng đã bị xóa bỏ hoàn toàn". Xe ô tô chạy điện không còn được hưởng nhiều ưu đãi như trước, vì thị trường đã đủ lớn. Khi tỷ trọng xe động cơ xăng giảm thêm, sớm muộn cũng tới lúc xe động cơ điện cũng sẽ phải cõng thêm nhiều loại thuế.

Năm 2022, Trung Quốc đầu tư 24 tỷ USD vào hệ thống sản xuất xe điện tại châu Âu, tương đương một nửa dòng vốn FDI chảy vào lục địa già. Thị phần của các hãng xe điện Trung Quốc liên tục tăng trưởng gấp đôi cứ sau 2 năm.

Tuy nhiên những chính sách điều chỉnh như giảm trợ cấp, thuế phí đi kèm với xe điện sẽ càng khiến sự cạnh tranh trên thị trường xe điện châu Âu trở nên khó khăn hơn. Ai càng nắm giữ nhiều công nghệ giúp vừa tiết kiệm giá thành, vừa có thể đi được xa sẽ là người chiến thắng.

Xe điện Trung Quốc tham vọng tiến ra thị trường toàn cầu

VTV.vn - Các nhà sản xuất của Trung Quốc đang tìm kiếm và xây dựng chiến lược mới nhằm khai thác thị trường tiềm năng xe điện trên toàn cầu trị giá 388 tỷ USD trong năm nay.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!