Tại Hội nghị tăng cường quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói, do Bộ NN&PTNT tổ chức ngày 24-8, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung cảnh báo nếu các vi phạm về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đối với các ngành hàng xuất khẩu, làm mất uy tín của hàng nông sản Việt Nam, thậm chí có thể đánh mất thị trường đã phải mất rất nhiều công sức, thời gian và nguồn lực để mở cửa.
Theo ông Trung, các vi phạm về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian gần đây, đặc biệt là đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Nguyên nhân chủ yếu là việc kiểm soát vùng trồng, cơ sở đóng gói chưa được quan tâm đúng mức, chưa thực hiện các quy trình kỹ thuật một cách nghiêm ngặt theo yêu cầu của các nước nhập khẩu.
"Vẫn còn hiện tượng sử dụng mã số chưa đúng, các tranh chấp về quyền sở hữu mã số vẫn còn diễn ra ở một vài nơi, chưa được xử lý dứt điểm hay tình trạng thu hái, xuất khẩu sản phẩm không đạt chất lượng vẫn diễn ra", ông Trung nói.
Với tỉ lệ giám sát mã số sau khi cấp đối với vùng trồng mới chỉ đạt 40% và cơ sở đóng gói là 17%, ông Trung đề nghị các ngành, địa phương rà soát các vùng trồng đã cấp mã số, nếu không đáp ứng được thì rút mã số. Cần xây dựng cơ chế và giám sát thường xuyên việc sơ chế, chọn lọc hàng hóa để đảm bảo sản phẩm không bị nhiễm sinh vật gây hại tại các nhà đóng gói đã được cấp mã số.
Đặc biệt, cần tổ chức tốt chuỗi liên kết sản xuất thực chất từ vùng trồng - cơ sở đóng gói - cơ sở xử lý kiểm dịch thực vật - doanh nghiệp xuất khẩu nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng đáp ứng các tiêu chuẩn về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm, tuân thủ yêu cầu của nước nhập khẩu.
Cũng theo ông Trung, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các đơn vị kiểm dịch thực vật tại cửa khẩu tăng cường kiểm tra, kiểm soát hàng hóa và thông tin về vùng trồng, cơ sở đóng gói liên quan tới lô hàng.
Cơ quan chức năng sẽ tuyệt đối không cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật cho các lô hàng không đáp ứng được yêu cầu nước nhập khẩu.
"Tới đây, với các lô hàng vi phạm kiểm dịch tại cửa khẩu hoặc có thông báo vi phạm từ nước nhập khẩu, bộ sẽ yêu cầu dừng khai thác các mã số vi phạm", ông Trung nhấn mạnh.
Sẽ có quy định xử lý mã vùng trồng, cơ sở đóng gói vi phạm
Bộ NN&PTNT cũng đề xuất với Chính phủ xây dựng hai nghị định, trong đó một nghị định về quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói rau quả, trái cây phục vụ xuất khẩu. Nghị định còn lại là quy định việc xử phạt hành chính đối với những hành vi vi phạm các quy định về mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.
"Bộ NN&PTNT sẽ áp dụng các biện pháp mạnh để siết chặt công tác quản lý, để tới đây tất cả các mặt hàng nông sản nếu được thu mua từ những khu vực có mã số vùng trồng phải đảm bảo chất lượng, không bị nhiễm vi sinh vật gây hại, không vi phạm về an toàn thực phẩm và được chuẩn hóa về bao bì mẫu mã", ông Trung nói.
Nhiều nước nhập khẩu sầu riêng, mít, chuối... của Việt Nam liên tục thông báo về việc không tuân thủ các yêu cầu về kiểm dịch thực vật và dư lượng hóa chất vượt quá quy định.