Mặt hàng xuất khẩu quan trọng nhất

Theo Tiền Phong, thống kê sơ bộ Tổng cục Hải quan vừa công bố cho thấy, xuất khẩu rau quả trong 8 tháng qua ước đạt 3,5 tỷ USD, tăng gần 56% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức cao kỷ lục từ trước tới nay của ngành rau quả. Trong đó, mặt hàng sầu riêng từ kim ngạch "không đáng kể" đã vươn lên trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng nhất.

Theo Tổng cục Hải quan, con số này còn cao hơn kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả năm ngoái. Trong số các nhóm rau quả, sầu riêng, thanh long là trái cây đóng góp lớn cho sự tăng trưởng này. Xuất khẩu sầu riêng 8 tháng chiếm 30% tổng kim ngạch.

Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - cho biết, xuất khẩu rau quả tăng mạnh do sự mở cửa trở lại của thị trường Trung Quốc. Như sầu riêng, năm ngoái kim ngạch xuất khẩu ở mức không đáng kể nhưng chỉ sau một năm được cấp phép xuất khẩu chính ngạch đã trở thành mặt hàng rau quả xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đặc biệt, trong thời gian tới khi đa số nguồn cung ở các nước Đông Nam Á không còn, xuất khẩu mặt hàng này có thể cán mốc 1,5 tỷ USD trong năm nay.

Cũng theo đại diện Hiệp hội Rau quả Việt Nam, sắp tới, mít của Việt Nam cũng sẽ tăng mạnh ở thị trường Trung Quốc khi nhu cầu quốc gia này gia tăng. Hiện Trung Quốc xem xét cho dừa tươi Việt được xuất khẩu chính ngạch. Nếu được thông qua trong thời gian tới, xuất khẩu dừa Việt Nam sẽ có nhiều bứt phá khi mới đây, Mỹ cũng vừa cho Việt Nam xuất khẩu trở lại dừa tươi (loại gọt vỏ xanh và một phần xơ trắng).

Thông tin từ báo Công Thương, hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, nguyên nhân xuất khẩu sầu riêng tăng mạnh là do tháng 5 và 6 vào mùa thu hoạch rộ loại quả này ở các tỉnh phía Nam nên lượng hàng xuất sang thị trường Trung Quốc tăng đột biến. Từ tháng 8 tới cuối năm sẽ bước vào chính vụ thu hoạch ở Tây Nguyên. Do đó, sản lượng sẽ tăng vọt và xuất khẩu sầu riêng vượt 1 tỷ USD.

Hiện, giá thu mua sầu riêng đang tăng mạnh do hàng miền Tây vào cuối vụ. Tại các nhà vườn, giá sầu riêng loại một đang rao bán 85.000 - 100.000 đồng/kg, cao gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Gần đây, giá sầu riêng Việt Nam được doanh nghiệp và tiểu thương Trung Quốc mua giá cao. Ngoài ra, thời gian vận chuyển ngắn, sản phẩm của Việt Nam luôn tươi ngon nên có sức cạnh tranh mạnh so với hàng Thái.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, mặt hàng rau quả xuất khẩu tới các thị trường chính trong 7 tháng đầu năm 2023 đều tăng trưởng tốt, trừ thị trường Hoa Kỳ, thị trường Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan và Úc. Dẫn đầu về trị giá xuất khẩu là thị trường Trung Quốc đạt 2 tỷ USD, tăng 128,5% so với cùng kỳ năm 2022. Xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc tăng trưởng cao góp phần thúc đẩy ngành hàng rau quả tăng trưởng khả quan trong năm 2023, bởi trị giá xuất khẩu sang thị trường này chiếm 64,7% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả.

Tiếp theo là xuất khẩu tới thị trường Hoa Kỳ đạt 140,5 triệu USD, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm 2022; tới Hàn Quốc đạt 125,1 triệu USD, tăng 13%; tới Nhật Bản đạt 105,6 triệu USD, tăng 5,5%... Nhu cầu nhập khẩu hàng rau quả tại các thị trường này lớn, nhưng Việt Nam chỉ xuất khẩu một phần nhỏ so với tổng nhu cầu, do đó còn nhiều dư địa để các doanh nghiệp khai thác.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh lạm phát toàn cầu, năm 2023, Trung Quốc sẽ là điểm đến tiềm năng nhất của nông sản Việt Nam nhờ nhu cầu bùng nổ, vị trí địa lý gần, chi phí logistics và rủi ro thấp hơn các thị trường khác.

Tăng cường quản lý chất lượng hàng nông sản xuất khẩu

Thông tin từ Tiền Phong, Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) cho biết, dù xuất khẩu tăng mạnh, từ đầu năm đến nay các nước nhập khẩu nông sản của Việt Nam phát hiện 370 lô hàng (chuối, xoài, thanh long, mít, sầu riêng...) ở 13 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam có vi phạm về kiểm dịch thực vật.

Tính từ năm 2021, Cục Bảo vệ thực vật nhận được 107 cảnh báo về các lô hàng xuất khẩu không đáp ứng yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm. Các vi phạm chủ yếu là dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng quy định cho phép; sản phẩm biến đổi gien, có nấm mốc, vi khuẩn, kim loại nặng; sản phẩm có chất gây dị ứng, sử dụng chất tạo màu không cho phép.

Để tăng cường quản lý chất lượng hàng nông sản xuất khẩu, Bộ NN&PTNT đã đề xuất với Chính phủ xây dựng 2 nghị định, một nghị định quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói rau quả, trái cây phục vụ xuất khẩu; một nghị định quy định xử phạt hành chính đối với những hành vi vi phạm các quy định về mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.

"Bộ Tư pháp đang hướng dẫn Bộ NN&PTNT triển khai xây dựng và sớm trình Chính phủ dự thảo 2 nghị định này. Bộ đã giao cho Cục Trồng trọt làm đầu mối xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể đối với từng mặt hàng rau quả, trái cây", lãnh đạo Bộ NN&PTNT cho hay.

Đào Vũ (T/h)