Sáng 30-8, Hội nghị ĐBQH chuyên trách lần thứ 4 đã thảo luận về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đất đai (sửa đổi), trong đó có nội dung sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất (điều 127 dự thảo Luật).
Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật về nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc Hội Vũ Hồng Thanh cho hay đang có hai loại ý kiến khác nhau.
Theo ý kiến thứ nhất thì nhà đầu tư được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng quyền sử dụng đất đang có đối với đất ở (hoặc đất ở và đất khác) để thực hiện dự án nhà ở thương mại.
Theo ông Thanh, quy định như vậy tiếp tục kế thừa quy định tại khoản 1 Điều 23 Luật Nhà ở (được sửa đổi, bổ sung năm 2022), nhưng lại mở rộng hơn so với khoản 4 Điều 23 Luật Nhà ở hiện hành khi được nhận thỏa thuận về quyền sử dụng đất không chỉ đối với đất ở mà còn đối với đất hỗn hợp có đất ở và đất khác.
 |
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Quốc hội |
Trong khi đó, nhóm ý kiến thứ hai đề nghị quy định theo hướng chặt chẽ hơn phạm vi đất hỗn hợp thực hiện dự án nhà ở thương mại là đất ở và đất phi nông nghiệp không phải đất ở đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nộp tiền thuê đất một lần.
“Quy định như vậy thu hẹp hơn quy định hiện hành đối với trường hợp nhà đầu tư sử dụng quyền sử dụng đất đang có, nhưng mở rộng hơn về trường hợp được thỏa thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực hiện dự án nhà ở thương mại” - ông Thanh nêu.
Góp ý nội dung này, ĐB Nguyễn Công Long (Đồng Nai) cho rằng phương án 1 là nội dung không mới, từng có nhiều tranh luận khi Quốc hội xem xét sửa Luật Nhà ở tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất. Khi đó, nội dung này được thiết kế theo hướng cho phép xây dựng nhà ở thương mại trên đất không phải đất ở.
“Thế nhưng báo cáo giải trình tiếp thu sau đó của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (báo cáo 104 ngày 1-1-2022) lại nêu rõ quan điểm không bổ sung hình thức sử dụng đất không phải là đất ở xây dựng nhà ở thương mại, tránh xảy ra tình trạng trục lợi chính sách, gây thất thoát ngân sách nhà nước. Tôi xin trích nguyên văn” - ông Long nhấn mạnh.
 |
ĐB Nguyễn Công Long (Đồng Nai). Ảnh: QH |
ĐB Long cũng đề nghị làm rõ lý do “xới xáo vấn đề này lên” vì tình hình từ đó đến nay không thay đổi nhiều, đồng thời đề nghị cân nhắc cả hai phương án trên vì chưa chặt chẽ, có thể bị lợi dụng.
Ông Long phân tích, Nghị quyết 18 nêu rõ tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa người dân và doanh nghiệp trong dự án đô thị nhà ở thương mại. Tuy nhiên, không thể vận dụng Nghị quyết theo kiểu “chỉ trích những câu mình cần".
“Thế này thì doanh nghiệp, nhà đầu tư bất động sản có quyền mua hết đất nông nghiệp, đất rừng chuyển sang mục đích xây dự án thương mại” - ĐB Long cảnh báo.
Theo đại biểu tỉnh Đồng Nai, khi thu hồi đất cho mục đích quốc phòng, an ninh, để phát triển kinh tế - xã hội thì phải có sự cân nhắc rất kỹ, khi đó có sự chuyển đổi mục đích sử dụng đất là "sự đánh đổi" để thực hiện một mục đích lớn hơn.
“Vì vậy, nếu quy định (điều 127, dự thảo Luật) thế này chỉ thỏa mãn cho doanh nghiệp kinh doanh bất động sản. Vấn đề khai thác triệt để chênh lệch địa tô vẫn không làm được. Rất khó đảm bảo” - ĐB Long nói và đánh giá quy định này cũng mâu thuẫn với nguyên tắc sử dụng đất là sử dụng đất phải phù hợp với mục đích sử dụng, theo quy hoạch được chỉ rõ tại điều 5, dự thảo Luật.
“Bây giờ lại được quyền thỏa thuận để chuyển sang nhà ở thương mại thì có đúng nguyên tắc sử dụng đất không” - ĐB đặt câu hỏi và đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc cả hai phương án và chỉ cho phép thỏa thuận dự án thương mại phù hợp với mục đích, quy hoạch sử dụng đất.
“Kể cả phương án 2 cũng chưa chặt chẽ. Vẫn có thể xảy ra tình trạng các loại đất khác không phải phi nông nghiệp như đất danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử vẫn có quyền thỏa thuận để làm dự án thương mại. Đây là điều rất nguy hiểm” - ĐB Long cảnh báo.
