Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về gói hỗ trợ doanh nghiệp (DN) và người kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 thông qua giảm thuế. Ví dụ, giảm 30% thuế thu nhập DN phải nộp trong năm 2021; giảm 30% thuế giá trị gia tăng với một số nhóm lĩnh vực như vận tải, lưu trú ăn uống, du lịch… Tổng trị giá thuế miễn, giảm của gói này khoảng 20.000 tỉ đồng.

Nhiều ý kiến cho rằng gói hỗ trợ này rất cần thiết và cần làm ngay. Tuy nhiên cần phải có thêm những chính sách hỗ trợ cụ thể, thiết thực hơn cho DN, công nhân vào thời điểm khó khăn do dịch bệnh hiện nay.

Các doanh nghiệp đều mong muốn đẩy nhanh chương trình tiêm vaccine cho người lao động để tránh đứt gãy sản xuất và cung ứng hàng hóa cho thị trường. Ảnh: QH

Hỗ trợ phí xét nghiệm, nhanh chóng tiêm vaccine

Không thể đáp ứng các điều kiện “ba tại chỗ” nên Công ty cổ phần Agrex Saigon đành phải tạm ngưng hoạt động sản xuất trong một tháng nay. Ông Phạm Hải Long, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Agrex Saigon, giải thích: Số lượng công nhân của công ty là hơn 1.100 người nhưng chỉ có 300 công nhân đồng ý “ba tại chỗ”. Chính vì vậy, công ty không thể vận hành được các dây chuyền sản xuất, buộc phải ngưng hoạt động dù thiệt hại rất lớn.

Hiện công ty chi trả lương cho công nhân tạm nghỉ việc trung bình 5-6 triệu đồng/tháng/người, trong khi bình thường hơn 10 triệu đồng/tháng. Như vậy, dù công ty trả lương cho công nhân cao hơn quy định hiện hành nhưng thu nhập của họ vẫn giảm mạnh.

Vì vậy, ông Long cho rằng Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ nhanh nhất, thuận tiện nhất tới người lao động (NLĐ) ngoài khoản thu nhập mà DN đang chi trả theo quy định. “NLĐ là đối tượng cần được quan tâm nhất trong lúc dịch bệnh. Nhiều DN tạm ngừng hoạt động cũng vì thiếu NLĐ” - ông Long nhấn mạnh.

Là đơn vị đang thực hiện mô hình “ba tại chỗ”, ông Phạm Đức Bình, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh Bình, cho hay công ty đang gặp nhiều khó khăn và luôn phập phồng lo lắng bị đóng cửa bất cứ lúc nào. Lý do là khi thực hiện “ba tại chỗ” tốn thêm rất nhiều chi phí như ăn ở, đi lại, xét nghiệm.

“Lo lắng nhất là khâu xét nghiệm, chi phí DN chịu nhưng lỡ dính một F0 là coi như đóng cửa. Chúng tôi muốn tự xét nghiệm cũng không được mà phải chờ cơ quan y tế tới xét nghiệm. Nguy cơ lây dịch ở ngoài vào nhà máy cũng đáng ngại” - ông Bình lo lắng.

Từ thực tế trên, ông Bình cho rằng việc giảm 30% thuế thu nhập DN như đề xuất của Bộ Tài chính là cần thiết nhưng trong năm nay rất ít công ty có lãi mà chỉ có lỗ nên giảm cũng không có tác dụng nhiều, không có mấy đơn vị được hưởng.

“Lúc này, chúng tôi cần Nhà nước xem xét lại quy trình “ba tại chỗ”. Cụ thể, xem xét không tính phí xét nghiệm đối với các đơn vị thực hiện “ba tại chỗ”. Đồng thời nhanh chóng tiêm vaccine cho NLĐ của các công ty đang còn hoạt động được để tránh đứt gãy sản xuất, cung ứng” - ông Bình nhấn mạnh.

Không đóng cửa ngay nhà máy, cấp hộ chiếu vaccine

Chủ tịch Hiệp hội DN TP.HCM (HUBA) Chu Tiến Dũng đánh giá bất cập lớn nhất hiện nay là khi có ca nhiễm, DN lập tức bị đóng cửa. Như vậy sẽ lãng phí nguồn lực và làm kéo dài đứt gãy hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa.

Vì vậy, HUBA kiến nghị Bộ Y tế xem xét cho phép chương trình xét nghiệm COVID-19 là dịch vụ phi lợi nhuận. Chương trình này do Chính phủ điều tiết và giám sát để hỗ trợ những đơn vị đang tuân thủ theo quy định “ba tại chỗ” có thể tiếp cận dịch vụ một cách dễ dàng, chi phí hợp lý. Đặc biệt, chi phí xét nghiệm cho công nhân của DN được xác định là chi phí hợp lý và tính vào chi phí được trừ khi tính thuế.

Đồng thời, Chủ tịch HUBA Chu Tiến Dũng kiến nghị Bộ Y tế cần ban hành quy trình chi tiết khi có ca nhiễm hoặc nghi nhiễm tại các DN. Ví dụ, quy trình xử lý cách ly đối tượng nhiễm, sàng lọc, khoanh vùng dịch tễ, phối hợp khử khuẩn, diệt trùng nhà máy để ổn định NLĐ, bảo vệ vùng xanh... cho DN tiếp tục sản xuất và chống dịch.

“Bộ Y tế cần phối hợp với Bộ TT&TT triển khai ngay nền tảng và quy định cấp hộ chiếu vaccine, QR Code cho người đã tiêm đủ hai mũi vaccine. Đồng thời cập nhật lên sổ sức khỏe điện tử để xác định cho NLĐ vào làm việc thuận lợi, tránh bị chậm chân theo yêu cầu hợp tác sản xuất quốc tế. Đây là những cách hỗ trợ thiết thực, cấp thiết cho các nhà sản xuất, kinh doanh trong lúc này” - ông Dũng nhấn mạnh.

Miễn đóng bảo hiểm, giảm tiền thuê đất

Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TP.HCM, nêu thực tế hiện chỉ còn khoảng 10% DN ngành dệt may của TP.HCM đáp ứng được “ba tại chỗ”, còn lại 90% đã đóng cửa.

Những đơn vị đóng cửa thì chắc chắn lỗ nặng, vì cứ nhẩm tính một công ty với 2.000 công nhân nghỉ việc vì dịch thì mỗi tháng vẫn phải chi trả 5 triệu đồng/công nhân, tính ra khoảng 10 tỉ đồng. Đó là chưa kể hàng loạt thiệt hại khác.

Những đơn vị đang cố gắng thực hiện mô hình “ba tại chỗ” cũng lỗ vì tốn thêm nhiều chi phí như lo chỗ ăn ở, xét nghiệm hằng tuần. Vì vậy, nếu được giảm 30% thuế thu nhập DN trong năm nay thì cũng rất ít đơn vị được hưởng nên họ không quan tâm.

“Lúc này, các DN cần các chính sách hỗ trợ, miễn các chi phí thiết thực nhất như chi phí xét nghiệm cho công nhân hay thời gian giãn nợ cho DN kéo dài ra, miễn tiền thuê đất... Còn với NLĐ, nên miễn đóng BHXH, bảo hiểm y tế trong năm nay” - ông Hồng kiến nghị.

Đồng quan điểm, ông Chu Tiến Dũng, Chủ tịch HUBA, kiến nghị UBND TP.HCM đề xuất Chính phủ nên có gói hỗ trợ DN theo hướng phân loại DN thành ba loại hình để họ được hưởng chính sách hỗ trợ đúng, trúng và hiệu quả. Cụ thể là DN đã ngừng hoạt động, giải thể và phá sản. Thứ hai là DN đang tạm ngừng hoạt động. Thứ ba là DN đang còn hoạt động.

Đặc biệt cần rà soát và quy định chi tiết, đầy đủ các loại phí, thuế được giảm, giãn, chậm nộp đến ngày 31-12-2021; lộ trình đến hết tháng 3-2022, kể cả BHXH, công đoàn, tiền thuê đất, sử dụng đất.

“Bên cạnh đó cần cho phép quỹ bảo lãnh các công ty tiếp cận vốn, đảm bảo cho hoạt động sản xuất, kinh doanh” - ông Dũng đề xuất.