Mùa mua sắm cho kỳ nghỉ lễ năm 2021 có thể bị ảnh hưởng khi các đợt lũ lụt gần đây ở châu Âu và Trung Quốc khiến hàng hóa cạn kiệt và giao hàng chậm trễ. Chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã căng thẳng nay vì thế lại càng căng thẳng hơn.

Tây Âu và tỉnh Hà Nam của Trung Quốc - một trung tâm vận tải quan trọng và là nơi một số doanh nghiệp lớn đặt trụ sở - đang phải giải quyết hậu quả nghiêm trọng của những trận lũ lụt kinh hoàng gần đây. Thảm họa này đã làm hư hại các tuyến đường sắt được sử dụng để vận chuyển hàng hóa và nguyên liệu thô ở cả hai khu vực. Nước lũ tràn vào các khu công nghiệp, làm hư hại nhiều cơ sở vật chất, máy móc và nhà kho, CNBC dẫn lời của nhiều doanh nghiệp cung ứng cho hay.

“Black Friday và mùa lễ hội cuối năm nay sẽ bị ảnh hưởng bởi thảm họa lũ lụt này. Đồ điện tử, nội thất cho ký túc xá, quần áo và các thiết bị gia dụng đều sẽ tiếp tục bị thiếu hụt khi thị trường bước vào thời điểm mua sắm cho mùa tựu trường. Tình hình này sẽ tiếp diễn cho tới cao điểm mua sắm cho kỳ nghỉ lễ cuối năm”, Pawan Joshi, phó chủ tịch của công ty phần mềm E2open, nói với CNBC.

Ông Joshi cho biết sự chậm trễ trong phân phối nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất hàng hóa sẽ tạo hiệu ứng tầng và làm gián đoạn chuỗi cung ứng trong nhiều tháng tới.

Tuần trước, CEO của một công ty vận chuyển nói với CNBC rằng lũ lụt ở Trung Quốc và châu Âu đã giáng thêm một đòn mạnh vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Lũ lụt tại phía tây nước Đức. Ảnh: Getty Images.

Chuỗi cung ứng toàn cầu đã bị gián đoạn đáng kể trong năm nay do các cuộc khủng hoảng như thiếu container vận chuyển, sự cố kênh đào Suez và sự bùng phát dịch Covid-19 trở lại gây ra tình trạng chậm trễ tại các trung tâm vận chuyển ở miền nam Trung Quốc.

Mặc dù sẽ vẫn có các ưu đãi trong cao điểm mua sắm trực tuyến, song ông Joshi cho rằng số lượng sẽ ít hơn và quy mô giảm giá có thể nhỏ hơn. Giá cả thậm chí có thể tăng lên với một số loại hàng hóa. “Với Black Friday, chúng tôi dự đoán giá sẽ tăng với tất cả loại hàng hóa như hàng điện tử tiêu dùng, đồ nội thất, quần áo và thiết bị gia dụng”.

CEO của Apple, Tim Cook, cũng từng thừa nhận chi phí vận chuyển hàng hóa đang rất cao. Một số công ty, như nhà sản xuất thép lớn nhất của Đức Thyssenkrupp, đã tuyên bố tình trạng bất khả kháng, thứ chỉ xảy ra khi họ phải đối mặt với các tình huống như thiên tai, khiến một bên không thể thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng.

Một số ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đợt lũ lụt này là ôtô, công nghệ và điện tử.

Ngành công nghiệp ôtô lại gặp khó sau khủng hoảng thiếu chip

Sản lượng ôtô có thể bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ trong sản xuất vì nhiều hãng ôtô lớn trên thế giới và các nhà cung cấp của họ có trụ sở tại các khu vực bị lũ lụt tàn phá. “Lũ lụt có khả năng giáng thêm một đòn vào ngành công nghiệp ôtô vốn đang lao đao vì thiếu chất bán dẫn”, ông Pawan cho hay.

Các nhà máy ở Đức, Hà Lan, Luxembourg và Bỉ đều được cho là sẽ bị ảnh hưởng lớn, công ty quản lý rủi ro chuỗi cung ứng Everstream nhận định. Bởi nhiều công ty chuyên cung cấp thiết bị chuyên dụng cho ngành ôtô, công nghệ và hàng không vũ trụ đều đặt trụ sở tại các quốc gia này, theo Shehrina Kamal, phó chủ tịch của Everstream.

“Khi nước lũ bắt đầu rút, hầu hết tuyến đường cao tốc chính và đường giao thông ​​đáng lẽ có thể thông xe vào cuối tuần trước. Tuy nhiên, do một số khu công nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng, việc sản xuất khó có thể trở lại nhanh chóng và có khả năng ảnh hưởng đến nguồn cung”, bà nói.

Một số công ty đã đưa ra cảnh báo về lợi nhuận, thậm chí tuyên bố tình trạng bất khả kháng. Điều này cho thấy lũ lụt sẽ tiếp tục gây ảnh hưởng lan rộng trong các chuỗi cung ứng trong vài tuần tới, bà Kamal kết luận.

Klingelnberg, công ty sản xuất các bánh răng tại Zurich, Thụy Sĩ, vừa cảnh báo rằng thiệt hại đối với nhà máy Hueckeswagen ở Đức có thể ảnh hưởng đến doanh thu mục tiêu của hãng trong năm 2021.

Gián đoạn nguồn cung đồng – tin xấu với ngành sản xuất đồ điện tử

Lũ lụt ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc có thể làm gián đoạn nguồn cung đồng, kim loại được sử dụng trong nhiều sản phẩm, từ đồ điện tử đến xe điện. Hà Nam là địa phương chứng kiến ​​sự tăng trưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực nấu chảy đồng trong những năm gần đây và là một trung tâm sản xuất đồng lớn, Vivek Dhar, nhà phân tích hàng hóa tại Commonwealth Bank of Australia, cho biết.

Việc tỉnh này bị lũ lụt đã gây ra tâm lý lo ngại về nguồn cung đồng, từ đó đẩy giá kim loại tăng mạnh trong tuần trước.

Tại thành phố Trịnh Châu của tỉnh Hà Nam, sự gián đoạn do lũ lụt gây ra có thể ảnh hưởng đến một loạt ngành công nghiệp, từ ôtô đến dược phẩm và công nghệ sinh học, theo Ryan Seah, nhà phân tích tại Everstream. Ông Seah nói: “Trịnh Châu là một trung tâm vận tải quan trọng và là một trong những thành phố chính của Trung Quốc trong Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường”. Thành phố này hiện là nơi đặt trụ sở của 91 công ty niêm yết tại Trung Quốc và hàng loạt công ty khác trong nhiều lĩnh vực.

Trịnh Châu cũng là nơi đặt nhà máy lớn của Hon Hai Precision Industry, hay còn được gọi là Foxconn. Đây là nhà máy lắp ráp iPhone lớn nhất thế giới của Apple. Foxconn trước đó nói với CNBC rằng họ đã kích hoạt một kế hoạch ứng phó khẩn cấp nhằm kiểm soát thiệt hại do lũ lụt ở địa phương này gây ra”.

Trong khi đó, tại châu Âu, Aurubis GmbH, nhà cung cấp dây đồng có độ chính xác cao cho lĩnh vực thiết bị điện và điện tử, cũng vừa tuyên bố bất khả kháng về việc giao hàng sau khi nhà máy của họ bị ngập nghiêm trọng, Everstream Analytics cho biết.

Thạch Lam