Giá phân bón tiếp tục tăng phi mã trong thời gian vừa qua - Ảnh: Q.ĐỊNH
Trao đổi với Tuổi trẻ Online, ông Nguyễn Văn Thanh - cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công thương) - cho biết trước tình hình thị trường phân bón tăng giá mạnh trong thời gian vừa qua, cục đã có báo cáo Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên để có hướng tháo gỡ, tham mưu Chính phủ.
Cục đã làm việc với các doanh nghiệp chiếm tỉ trọng cung ứng phân bón lớn trên thị trường, để nắm tình hình cung cầu thị trường, lấy ý kiến các bộ ngành liên quan, làm cơ sở báo cáo Thủ tướng, Chính phủ để có giải pháp bình ổn thị trường phân bón.
Trên cơ sở thông tin tổng hợp và các ý kiến bộ ngành, lãnh đạo Bộ Công thương cho hay trong báo cáo gửi Thủ tướng, cùng với việc phản ánh thực trạng, tình hình cung cầu thị trường, sẽ đề xuất các nhóm giải pháp.
Đối với một số ý kiến đề xuất về việc tạm dừng hoặc hạn chế xuất khẩu phân bón, ông Thanh cho hay Việt Nam đang là thành viên WTO, nên mọi hành vi can thiệp thị trường liên quan dừng/hạn chế xuất khẩu đều bị vi phạm WTO.
Do đó, với một số mặt hàng phân bón trong nước đang thiếu cần hạn chế xuất khẩu, chỉ thực hiện bằng biện pháp gián tiếp chứ không thể trực tiếp áp dụng. Trước khi thực hiện, áp dụng biện pháp cũng phải xin ý kiến Thủ tướng.
Đơn cử như có thể thực hiện việc hạn chế xuất khẩu phân bón bằng biện pháp thuế. Ông Thanh cho hay, bộ trưởng đã có chỉ đạo giao Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại đa biên nghiên cứu kỹ các quy định của WTO để giải trình với Thủ tướng, từ đó giao cho Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý liên quan đến thuế thực hiện.
Thông tin thêm về trách nhiệm quản lý chuỗi sản xuất, cung ứng phân bón, ông Thanh cho biết hiện nay theo phân công, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn có vai trò chính. Bộ này có thẩm quyền phê duyệt, cấp phép hoạt động cho các doanh nghiệp phân bón, nên sẽ nắm được danh mục năng lực các nhà máy sản xuất, trên cơ sở đó quản lý theo Luật trồng trọt và nghị định hướng dẫn về phân bón, chỉ đạo các doanh nghiệp sản xuất đảm bảo cung cầu thị trường.
Bộ Công thương ngoài chức năng quản lý thị trường về kiểm tra, kiểm soát giá cả thị trường, bộ có vai trò một phần trong điều tiết xuất nhập khẩu bằng cơ chế chính sách xuất nhập khẩu. Đồng thời, bộ cũng có vai trò trong quản lý phân ngành, khi phân bón là một trong 11 phân ngành hóa chất được quản lý bởi Cục Hóa chất.
Trao đổi với Tuổi trẻ Online, một chuyên gia cho rằng, việc để giá phân bón tăng phi mã trong thời gian qua có trách nhiệm rất lớn của các bộ, mà trước hết là Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã phản ứng rất chậm với đà tăng của thị trường.
Cũng bởi khi phân bón tăng mạnh, ảnh hưởng lớn trước hết là tới người nông dân, ngành nông nghiệp, nên Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn với vai trò là đầu mối chịu trách nhiệm quản lý mặt hàng này, cần phải sớm có biện pháp quản lý, phối hợp các bộ ngành, tham mưu Chính phủ để đảm bảo cung cầu thị trường, kiểm soát giá cả.
Giá tăng 'phi mã', Bộ Nông nghiệp đề nghị thanh tra toàn diện mặt hàng phân bón TTO - Từ đầu năm đến nay, giá phân bón tăng trung bình 50-73%, thậm chí có loại tăng 83%. Bộ NN&PTNT đề nghị Bộ Công thương lập kế hoạch kiểm tra, thanh tra toàn diện hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu phân bón tại các tỉnh phía Nam.