Những nhận định theo cách truyền thống về khối ngoại trên thị trường chứng khoán dường như không còn phù hợp. Khối ngoại ngày nay, mua thấp bán cao đã đành, nhưng cũng không hẳn chỉ nắm dài hạn mà không lướt sóng.
Bên cạnh những danh mục đầu tư trung và dài hạn đến kỳ sẽ được tái cơ cấu, khối ngoại bây giờ cũng đã quen với việc lướt sóng như các nhà đầu tư cá nhân trong nước.
Chỉ khác là, khối ngoại lướt sóng tập trung vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn VN30 trên sàn HoSE, hay các cổ phiếu có thanh khoản lớn, cổ phiếu thuộc các nhóm ngành như nguyên vật liệu, tài chính, hóa chất, vận tải…, chứ dường như không tham gia vào những mã cổ phiếu chuyên để lướt sóng, làm giá… thường có thị giá thấp trên thị trường (thường được gọi là nhóm cổ phiếu thị trường).
Trong 10 phiên của 2 tuần giao dịch từ ngày 26.7 đến ngày 6.8, VN-Index có 9 phiên tăng hồi phục liên tiếp và 1 phiên chỉnh nhẹ vào cuối tuần ngày 6.8. Động thái của khối ngoại cũng theo đó mua ròng trên 3.000 tỉ đồng trên sàn HoSE. Trong 2 tuần giao dịch mua ròng trên, khối ngoại mua mạnh những mã cổ phiếu như SSI, VHM, STB, MSB, NVL…
Tuy nhiên, sang tuần giao dịch vừa qua (ngày 9-13.8), khối ngoại đã quay sang bán ròng lên đến hơn 2.100 tỉ đồng. Trong đó, tâm điểm bị bán ròng chính là SSI và một số mã cổ phiếu bất động sản như VIC, NVL, VRE…
Không quá khó hiểu về động thái bán ròng những mã cổ phiếu này. Điển hình như SSI, khối ngoại đã mua ròng mạnh ở mức giá hấp dẫn trong 2 tuần trước đó. Cho đến tuần giao dịch vừa qua, SSI tăng giá mạnh nhưng chưa thể vượt ngưỡng 60.000 đồng, phát đi tín hiệu cần tạm thời chốt lời để hiện thực hóa lợi nhuận.
Quay trở lại đợt VN-Index giảm điểm vào tuần giao dịch cuối tháng 7.2020, khối ngoại mua ròng mạnh hơn 1.000 tỉ đồng chỉ trong 4 phiên giao dịch, nhưng cũng đã bán ra 2 tuần sau đó khi thị trường hồi phục dần.
Bắt điểm rơi đối với một số mã cổ phiếu thuộc nhóm vốn hóa lớn VN30 đã có điểm mua trở nên hấp dẫn sau những phiên giảm giá mạnh của thị trường là động thái thỉnh thoảng được khối ngoại thực hiện trong năm 2020 và từ đầu năm 2021 đến nay. Mua nhanh và bán cũng nhanh, lướt sóng ngắn hạn nhưng mức lãi không hề ít, có thể từ 5-10% trong khoảng 2-3 tuần, không phải nhà đầu tư nào cũng có thể làm được.
Động thái đó cũng cho thấy sự uyển chuyển, linh hoạt trong đầu tư lướt sóng của khối ngoại. Và trong nhiều tình huống bán ròng mạnh của khối này, nhà đầu tư cá nhân trong nước sẽ gặp bất lợi nếu đang nắm trong tay danh mục cổ phiếu bị khối ngoại xả mạnh.
Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp, danh mục bị khối ngoại xả mạnh để chốt lời ngắn hạn rơi vào nhịp sóng tăng, cuối phiên hay chốt tuần có thể vẫn tăng giá nhờ lực hấp thụ mạnh từ nhà đầu tư trong nước.
Điều này đã xảy ra không ít lần ở nhóm cổ phiếu ngân hàng, chứng khoán, thép, bất động sản… Đặc biệt, khi thanh khoản trên thị trường tăng mạnh từ đầu năm 2021 tới nay, giá trị giao dịch của khối ngoại chiếm tỉ trọng ngày càng nhỏ dần trong tổng thanh khoản chung.
Chính vì điều đó, động thái mua ròng hay bán ròng của khối ngoại trong nhiều trường hợp không còn có tính chất như “kim chỉ nam” đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Ngược lại, việc mua thấp bán cao trong ngắn hạn như lướt sóng của khối này cho thấy gần hơn với cách đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trong nước.