Sáng 17-8, tiếp tục phiên họp thứ hai, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến đối với báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện các chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng quỹ BHXH năm 2020.

Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến hết năm 2020, tổng số kết dư quỹ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ước đạt hơn 935 nghìn tỷ đồng. Trong đó, các quỹ kết dư chuyển sang năm 2021 lần lượt là: Quỹ Ốm đau, thai sản hơn 12,7 nghìn tỉ đồng; Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN) hơn 53,7 nghìn tỉ đồng; Quỹ hưu trí, tử tuất hơn 789 nghìn tỉ đồng; Quỹ BHTN hơn 89 nghìn tỉ đồng.

Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh. Ảnh: HOÀNG HẢI

Thẩm tra vấn đề này, Thường trực Ủy ban Xã hội đánh giá số kết dư như vậy là lớn. Đáng chú ý, qua nhiều năm, nhiều chế độ, chính sách liên quan đến các Quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN và BHTN chưa đi vào cuộc sống và chưa phát huy được vai trò chủ động của chính sách BHTN là giá đỡ của thị trường lao động. 

Theo Uỷ ban Xã hội, Quỹ Ốm đau, thai sản dù có năm thứ hai liên tiếp “số thu nhỏ hơn số chi” nhưng vẫn có nguồn kết dư chuyển sang năm sau. 

“Có ý kiến cho rằng các quỹ ngắn hạn mà có kết dư lớn sẽ gây gánh nặng cho người sử dụng lao động, ngân sách nhà nước và mất công bằng đối với người thụ hưởng”- Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nói.

Riêng Quỹ Hưu trí, tử tuất, dù vẫn đang kết dư lớn nhưng Ủy ban Xã hội cho rằng cần tính toán thận trọng, kỹ càng hơn để bảo đảm cân đối trong dài hạn, nhất là với sự thay đổi về đặc điểm của quy mô, cơ cấu dân số (tốc độ già hóa dân số), nguyên tắc đóng - hưởng và cân đối giữa mức đóng - hưởng.

Phát biểu sau đó, Trưởng ban công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng Quỹ BHTN kết dư rất lớn, trong bối cảnh tình hình thất nghiệp gia tăng, thiếu công ăn việc làm, thu nhập của người dân bị ảnh hưởng rất lớn do đại dịch COVID-19.

Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh. Ảnh: HOÀNG HẢI

Bà Thanh đề nghị Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội “có quyết định chính trị quan trọng” tạo hành lang pháp lý cho Chính phủ thực hiện các biện pháp chống dịch. Theo đó, cho phép chi số kết dư của Quỹ BHTN để hỗ trợ các tỉnh có đông công nhân lao động.

“Tôi mới trộm nghĩ thôi, chưa bàn kỹ, là trích Quỹ này mua vaccine cho công nhân lao động hoặc hỗ trợ đảm bảo cuộc sống cho họ trong điều kiện không có việc làm, thu nhập”- bà Thanh đề xuất. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận xét “hoàn toàn không bình thường chút nào” khi kết dư các quỹ bảo hiểm ngắn hạn quá lớn. Theo ông Huệ, về nguyên tắc, hàng năm chỉ giữ lại 10% dự phòng. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: HOÀNG HẢI

“Đề nghị anh Khái (Phó Thủ tướng Lê Minh Khái) chỉ đạo báo cáo chi tiết, giải trình tại sao kết dư quá lớn”-ông Huệ nhấn mạnh. 

Mặt khác, Chủ tịch Quốc hội cho hay ông không đồng tình việc dùng các Quỹ này chi không đúng nguyên tắc, không đúng mục đích. “Không được ai xâm phạm dù chỉ một xu. Đây là quỹ đóng hưởng, không phải ngân sách”- ông Huệ nói.