Các hoạt động giao thương đã nhộn nhịp ở Ninh Ba, 1 cảng quan trọng ở duyên hải miền Đông Trung Quốc, từ thời nhà Đường ở thế kỷ thứ 8. Sau khi cuộc chiến tranh nha phiến đầu tiên kết thúc năm 1842, cảng Ninh Ba là một trong 5 cửa ngõ được mở cửa cho các thương nhân nước ngoài.
Năm 2015, cảng này hợp nhất với cảng Chu Sơn ở cạnh đó và trong 6 tháng đầu năm 2021, cảng Ninh Ba – Chu Sơn xử lý khối lượng hàng hóa nhiều hơn bất cứ nơi đâu trên thế giới.
Tuy nhiên, hôm 11/8 vừa qua, các hoạt động ở một trong những cảng bận rộn nhất thế giới đột ngột tạm dừng. 1 nhân viên 34 tuổi được chẩn đoán đã nhiễm biến chủng Delta sau khi tiếp xúc với đoàn thủy thủ từng ghé qua cảng dù người này đã được tiêm 2 mũi vaccine Sinovac. Ca nhiễm khiến chính quyền quyết định đóng cửa cảng và có 254 F1 cùng 396 F2 phải cách ly.
Sự kiện này có nhiều ý nghĩa: phản ánh sự thực là rất khó có thể tránh né hoàn toàn biến chủng Delta, thể hiện Trung Quốc một lần nữa phải đứng trước những thách thức đến từ đại dịch Covid-19 và cuối cùng là cho thấy Delta đang tác động sâu rộng đến toàn thế giới như thế nào. Hồi tháng 5, cảng Thiên Tân ở vùng duyên hải phía Nam cũng đã phải đóng cửa tạm thời vì dịch bệnh tái bùng phát và sau đó bị ảnh hưởng nặng nề bởi cơn bão In-Fa ngay tháng trước.
Giờ đây sẽ mất khoảng 70 ngày để 1 lô hàng đi từ Trung Quốc đến Mỹ, so với con số 47 ngày của tháng 8 năm ngoái, theo chợ điện tử Freightos. Một số chuyên gia lo ngại thời gian vận chuyển kéo dài và nguy cơ các cảng quan trọng phải đóng cửa sẽ phá hủy mùa mua sắm cuối năm năm nay.
Ổ dịch tại cảng Ninh Ba – Chu Sơn là 1 phần của đợt dịch mới bùng phát ở Trung Quốc mà những ca nhiễm đầu tiên được ghi nhận vào ngày 20/7 tại sân bay Nam Ninh. Đến ngày 10/8 dịch đã lan ra khoảng hơn chục thành phố.
Buộc phải thắng
Không giống như các nước khác đang dần học cách sống chung với Delta, Trung Quốc có cách tiếp cận rất cứng rắn kết hợp giữa xét nghiệm diện rộng và cách ly nghiêm ngặt. Bất kỳ ai dương tính với virus đều phải nhập viện dù không có triệu chứng. Những người đã tiếp xúc gần với F0 (dựa trên dữ liệu thu thập từ điện thoại di động và một số chỉ báo khác) sẽ phải cách ly triệt để. Tính đến ngày 10/8, Trung Quốc đã cách ly 50.808 người, trung bình mỗi ca nhiễm kéo theo 20 người phải cách ly.
Chính phủ Trung Quốc cũng yêu cầu hạn chế đi lại giữa các tỉnh thành nếu không cần thiết. Và 2 địa phương bị dịch nặng nhất là Nam Ninh và Trịnh Châu đã hoãn khai giảng năm học mới. Theo chỉ số lockdown do Goldman Sachs xây dựng, mức độ giới hạn di chuyển của Trung Quốc hiện vẫn ngang bằng so với thời điểm tháng 4/2020.
Tác động của các biện pháp chống dịch ngay lập tức được thể hiện rõ ràng trên các dữ liệu tần suất cao. Theo dữ liệu của Flight Master, ngày 12/8 các sân bay của Trung Quốc chỉ hoạt động ở mức 38% công suất. Lưu lượng giao thông ở 12 thành phố bị ảnh hưởng nặng nhất đã giảm 12% so với mức thông thường trước dịch.
Điều này sẽ làm trầm trọng thêm đà suy giảm kinh tế vốn đã xuất hiện từ trước đó. Các chỉ số như sản lượng công nghiệp, doanh số bán lẻ, đầu tư và doanh số bán bất động sản đều yếu hơn kỳ vọng trong tháng 7. Nguyên nhân một phần bởi vì Chính phủ Trung Quốc đang kìm hãm ngành thép (để bảo vệ môi trường) và thị trường bất động sản (để đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính).
Ting Ly, chuyên gia của ngân hàng Nomura, dự báo GDP quý III sẽ chỉ tăng trưởng 0,3% so với quý II. Ông hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 từ 8,9% xuống còn 8,2% và cho rằng NHTW Trung Quốc sẽ nới lỏng chính sách hơn nữa dù vẫn giữ các biện pháp kiềm chế thị trường bất động sản.
Kinh tế giảm tốc đã bắt đầu tác động đến thị trường tài chính Trung Quốc, với chỉ số CSI đã giảm 4% kể từ ngày 10/8. Giá quặng sắt giảm 21% kể từ cuối tháng trước, giá đồng giảm hơn 5%.
Việc Trung Quốc tăng cường biện pháp phòng chống dịch cũng dập tắt hi vọng về làn sóng ra nước ngoài du lịch. Đây là tin xấu đối với những nước như Thái Lan, nơi trước dịch khách Trung Quốc đóng góp tới 30% doanh thu của ngành du lịch.
Cuộc chiến chống biến chủng Delta của Trung Quốc sẽ khá đắt đỏ nhưng đang chứng minh được sự thành công. Số ca nhiễm trong nước (tức không tính các ca nhập cảnh) đã giảm xuống chỉ còn 6 ca trong ngày 16/8. Dịch đang thu hẹp cả về quy mô và mức độ: theo đánh giá của chính phủ thì còn 134 vùng có nguy cơ cao, giảm so với con số 224 của ngày 10/8.
Trung Quốc có khả năng phi thường để kiểm soát biến chủng Delta và cũng có lý do để làm điều đó. Nước này thiếu đi 2 đặc điểm đã cho phép các nước khác chấp nhận số ca nhiễm cao hơn. Thứ nhất, chưa có nhiều người Trung Quốc nhiễm bệnh dẫn đến miễn dịch cộng đồng rất thấp. Thứ hai, mặc dù có tỷ lệ dân số đã được tiêm mũi vaccine cao (trên 55%), chưa thể khẳng định chắc chắn về hiệu quả của vaccine.
Theo Goldman Sachs, tỷ lệ dân số Trung Quốc có mức độ miễn dịch nhất định hiện thấp hơn Ấn Độ hoặc thậm chí Indonesia dù tỷ lệ tiêm chủng cao hơn. Nếu như Trung Quốc lơ là kiểm dịch và để tỷ lệ nhiễm cao như ở châu Âu và Mỹ, số ca bệnh nặng sẽ ở mức đáng báo động.
Trung Quốc đã đánh bại các làn sóng lây nhiễm trước đây, và giờ thì họ bắt buộc phải thành công một lần nữa.
Tham khảo The Economist