Tham dự Hội nghị tại điểm cầu trụ sở chính NHNN có đại diện một số vụ, cục chức năng của NHNN, đại diện các ngân hàng thương mại (NHTM) có vốn nhà nước và các NHTM có dư nợ cho vay lúa gạo lớn. Hội nghị được tổ chức trực tuyến tới hơn 100 điểm cầu tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL; Hội sở các NHTM phía Nam, một số chi nhánh NHTM có dư nợ cho vay lúa gạo lớn tại khu vực ĐBSCL…

Đảm bảo cung ứng đủ vốn thu mua lúa gạo khu vực Đồng bằng song Cửu Long

Tại Hội nghị, báo cáo về các chính sách, giải pháp và kết quả tín dụng đối với ngành lúa gạo, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Hà Thu Giang cho biết, hiện nay có trên 50 tổ chức tín dụng và hơn 1000 Quỹ tín dụng nhân dân tham gia cho vay lĩnh vực lúa, gạo. Dư nợ cho vay lĩnh vực lúa, gạo luôn có tốc độ tăng trưởng bình quân cao trong giai đoạn 2016-2020, bình quân tăng 24%/năm. Đến cuối tháng 7/2021, dư nợ ngành lúa gạo đạt 144.657 tỷ đồng, tăng 11,33% so với cuối năm 2020. Trong đó theo mục đích vay vốn: Dư nợ trồng, sản xuất lúa đạt 34.819 tỷ, chiếm 24,07%; Dư nợ phục vụ thu mua, tiêu thụ lúa gạo đạt 97.402 tỷ đồng, chiếm 67,33%, tăng 15,77% so với 2020; Dư nợ chế biến, bảo quản lúa gạo đạt 12.435 tỷ đồng, chiếm 8,6%. Đây là tốc độ tăng trưởng tín dụng cao trong bối cảnh đại dịch Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành kinh tế.

Riêng các tỉnh ĐBSCL, đến cuối tháng 7/2021 dư nợ ngành lúa gạo tại ĐBSCL đạt 74.139 tỷ đồng, tăng 15,45%, chiếm 51,25% dư nợ lúa gạo toàn quốc. Từ đầu năm 2021 tới nay, các TCTD tại ĐBSCL đã cấp hạn mức tín dụng khoảng 56.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp, thương nhân thu mua, tạm trữ lúa gạo, đã giải ngân với tổng doanh số lũy kế 93.000 tỷ đồng để thu mua gần 7,3 triệu tấn gạo. Dư nợ thu mua, tiêu thụ đến cuối tháng 8/2021 ước đạt 51.500 tỷ đồng, tăng 22% so với năm 2020, chiếm 92% hạn mức được cấp.

Trước tình hình thực hiện giãn cách xã hội tại các tỉnh ĐBSCL và một số tỉnh phía Nam khác khiến chuỗi sản xuất, thu mua, chế biến, xuất khẩu gạo bị đứt gãy, doanh nghiệp, thương nhân khó thu mua, vận chuyển lúa gạo, vốn không được quay vòng dẫn đến tăng nhu cầu thu mua, tạm trữ lúa gạo. NHNN đã có công văn số 5747/NHNN-TD ngày 10/8/2021 chỉ đạo các ngân hàng thương mại chủ động cân đối, đảm bảo đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn và mở rộng thêm hạn mức tín dụng đã cấp cho thương nhân, doanh nghiệp để có nguồn vốn thu mua tạm trữ thóc, gạo và nâng diện tích, chất lượng kho chứa, bảo quản, chế biến thóc, gạo, góp phần giảm thiểu tình trạng ách tắc trong lưu thông, tồn ứ thóc, gạo tại khu vực ĐBSCL. Cùng với đó, NHNN thường xuyên phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để theo dõi sát tình hình về thu hoạch lúa, gạo tại ĐBSCL và xử lý các vướng mắc, khó khăn ảnh hưởng tới chuỗi lưu thông, xuất khẩu hàng hóa nói chung và lúa gạo nói riêng nhằm đẩy mạnh giải phóng hàng tồn kho, tiếp tục thu mua thóc, gạo, đặc biệt là của vụ Hè Thu. Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho rằng, đây là khó khăn nhưng cũng là cơ hội để các TCTD đẩy mạnh cho vay sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu thóc, gạo trong thời gian tới.

Tháo gỡ khó khăn trong thu mua, chế biến, tiêu thụ lúa gạo tại khu vực ĐBSCL

Tại hội nghị, ý kiến phát biểu của các đại biểu đã tập trung vào những thuận lợi, khó khăn và đề xuất, kiến nghị nhằm đẩy mạnh việc thu mua, chế biến, tiêu thụ lúa gạo, đặc biệt là tại khu vực ĐBSCL trong tình hình hiện nay. Theo ý kiến của các đại biểu, do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các doanh nghiệp ngành lúa gạo gặp khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất, chế biến và xuất khẩu gạo, cụ thể: Các thương lái và phương tiện gặt đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa Hè Thu đã và đang vào thu hoạch, người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt. Lưu thông hàng hóa của khách hàng gặp rất nhiều khó khăn. Các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” nên năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch. Tình hình xuất khẩu gạo rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng. Chuỗi sản xuất - cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy; hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng; giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch Covid-19; nhiều trường hợp doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực thu mua và chế biến nông sản dừng hoạt động do tình hình dịch bệnh…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú nhấn mạnh, sản xuất, xuất khẩu gạo có vai trò quan trọng với phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Ngành Ngân hàng luôn xác định đây là một trong lĩnh vực trọng tâm để giải quyết đồng thời mục tiêu phát triển kinh tế và an sinh xã hội. Thời gian qua, ngành Ngân hàng đã tập trung nguồn lực đầu tư nhằm phát huy hơn nữa tiềm năng, thế mạnh của lĩnh vực này. Phó Thống đốc Thường trực cho rằng, về cơ bản các chính sách của Chính phủ và NHNN ban hành trong thời gian qua đã đáp ứng được nhu cầu của lĩnh vực sản xuất, kinh doanh,xuất khẩu lúa, gạo.

Kể từ khi dịch Covid xuất hiện ở nước ta, toàn ngành Ngân hàng đã nỗ lực bằng nguồn vốn tự có để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân thuộc mọi lĩnh vực, ngành nghề, bao gồm cả ngành lúa gạo thông qua các chính sách giải pháp về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ. NHNN cũng đã chỉ đạo các TCTD quyết liệt giảm lãi suất cho vay, miễn giảm phí dịch vụ…

Để tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các khách hàng, trong đó có các thương nhân, doanh nghiệp, người sản xuất, kinh doanh thóc, gạo bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú yêu cầu các NHTM tập trung nguồn vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa với thời hạn và lãi suất hợp lý theo Nghị định 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo, Nghị định 55/2018/NĐ-CP ngày 15/6/2015, Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn.

Mở rộng, tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp để đảm bảo đủ nguồn vốn thu mua, tạm trữ thóc, gạo cho người nông dân trong vụ Hè Thu, tới đây là vụ Thu Đông nhằm góp phần ổn định giá thóc gạo, đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa. Tổ chức triển khai chỉ đạo của NHNN tại Công văn 5747/NHNN-TD ngày 10/8/2021, đảm bảo hiệu quả, thiết thực.

Thực hiện nghiêm túc quy định về trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, trong đó có ngành lúa gạo; tiết giảm mọi chi phí hoạt động không cần thiết để dành nguồn lực giảm lãi suất vay; thực hiện cam kết đồng thuận giảm lãi suất cho vay lên tới 1%/năm trong các tháng cuối năm như kế hoạch đã đăng ký với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam theo chỉ đạo của NHNN tại Công văn 5901, 5902/NHNN-TD ngày 16/8/2021.

Cùng với đó, linh hoạt áp dụng các hình thức bảo đảm tiền vay, xem xét cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở quản lý dòng tiền.

Tiếp tục cải tiến quy trình, thủ tục cho vay, rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay, đa dạng hóa các loại sản phẩm tín dụng để tạo thuận lợi cho khách hàng trong tiếp cận vốn tín dụng;

Mặt khác, chủ động tiếp cận các doanh nghiệp, thương nhân lúa gạo và thỏa thuận các nội dung liên quan theo nguyên tắc tín dụng thương mại, phù hợp quy định pháp luật về cấp tín dụng.

Phó Thống đốc Thường trực yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố bám sát hoạt động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn, kịp thời phát hiện những vướng mắc, khó khăn phát sinh trên địa bàn trong hoạt động của ngành lúa, gạo, làm đầu mối phối hợp với các sở, ban, ngành ở địa phương xử lý các vướng mắc, khó khăn của các ngân hàng thương mại.

NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố cùng với các tổ chức tín dụng trên địa bàn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông và chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức chính trị xã hội thực hiện các chương trình truyền thông mạnh mẽ, toàn diện để người dân, doanh nghiệp nắm bắt đầy đủ các chính sách, sản phẩm tín dụng ngân hàng và chủ động tiếp cận với nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Phó Thống đốc thường trực Đào Minh Tú giao các Vụ, Cục NHNN nghiên cứu, hướng dẫn, xử lý các kiến nghị của các tổ chức tín dụng về các vấn đề như: Tăng hạn mức tín dụng để đáp ứng nhu cầu của ngành lúa, gạo; Khẩn trương hoàn thiện việc sửa đổi Thông tư số 01/2020/TT-NHNN, 03/2021/TT-NHNN; Tài sản bảo đảm khoản vay cho các khoản vay thu mua lúa, gạo; Kéo dài thời hạn vay vốn khi khách hành không trả trả nợ đúng hạn do thực hiện quy định về giãn cách, cách ly y tế trong thời gian có dịch bệnh Covid-19;…

CKH