Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa khởi tố 12 người cùng về tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên" theo điều 227 Bộ luật Hình sự. Vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Yên Phước, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương và các đơn vị có liên quan.

Trong vụ án, hai bị can Bùi Hữu Giang, Bùi Hữu Thanh là anh em song sinh, trú tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, rất nổi tiếng trong giới chơi "lan đột biến". Hồi tháng 3, hai người này "gây chấn động dư luận" với thương vụ giao dịch lan đột biến trị giá 250 tỷ đồng.

Theo C03, năm 2014, Công ty Cổ phần Yên Phước do bà Châu Thị Mỹ Linh làm giám đốc được cấp phép khai thác than tại Mỏ than Minh Tiến, ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Trữ lượng được cấp phép khai thác là 8.500 tấn một năm, thời hạn đến năm 2031 với hơn 136.000 tấn.

Sau khi giải phóng xong mặt bằng, từ năm 2018, Công ty Yên Phước bắt đầu khai thác than bằng hình thức lộ thiên. Một năm sau, bà Linh móc nối để hai anh em Giang, Thanh (là người điều hành Công ty Đông Bắc Hải Dương) đứng ra làm đơn vị khai thác than mỏ này.

Điều tra ban đầu xác định, Công ty Yên Phước đồng ý cho Đông Bắc Hải Dương khai thác, chế biến than tại mỏ với giá một tấn than thành phẩm 450.000 đồng, khối lượng khai thác khoảng 400.000 tấn/năm.

Hàng năm, hai anh em Giang, Thanh sẽ phải nộp lại phần trăm theo tỉ lệ khai thác than thực tế cho bà Linh.

Cơ quan chức năng kiểm tra một bãi than ở Hải Dương liên quan vụ án. Ảnh: QLTT.

Từ khi được cấp phép, mỏ này đã khai thác hơn 2,5 triệu tấn than nguyên khai, than cám nghiền từ bã sàng và than xít. Tuy nhiên, theo báo cáo của chủ mỏ và đơn vị khai thác thì mỗi năm chỉ khai thác 8.500 tấn than theo đúng như giấy phép. Nghĩa là số lượng than khai thác vượt mức cho phép gần 120 lần.

Tại mỏ hiện còn hơn 1,5 triệu tấn than chưa tiêu thụ.

Để che giấu sai phạm, Công ty Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương đã lập khống hồ sơ nghiệm thu, báo cáo số lượng khai thác với cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên bằng đúng với cấp phép. Than được nhóm này chuyển về các bãi ở Hải Dương, Quảng Ninh để tiêu thụ đi khắp cả nước.

Theo C03, với hành vi khai thác than lậu, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường, phí bảo vệ môi trường, nhóm Giang, Thanh, Linh và các đồng phạm đã thu lợi bất chính hơn 100 tỷ đồng. Hành vi khai thác vượt trữ lượng tối đa của giấy phép khai thác khoáng sản của các bị can còn gây thiệt hại cho Nhà nước về thuế hàng chục tỷ đồng.

Để phá thành công chuyên án, C03 đã cử hàng trăm trinh sát "ăn nằm" ở các mỏ than. Ngày 19/8, hơn 135 cán bộ cảnh sát kinh tế, cơ động và quản lý thị trường khám xét các cơ sở kinh doanh than lậu tại Thái Nguyên và Hải Dương.

Ngoài làm rõ hành vi phạm tội của nhóm trên, C03 đang làm rõ trách nhiệm của nhiều người khác liên quan, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước tại Thái Nguyên, Hải Dương khi để khoáng sản bị khai thác, tiêu thụ trái phép trong thời gian dài mà không bị xử lý.

Hoàng An