Các lực lượng thực thi pháp luật tại một số nước Đông Nam Á đang cảnh giác cao độ trước nguy cơ vụ đánh bom ở sân bay Kabul (Afghanistan) hồi tuần trước sẽ trở thành động lực cho các nhóm khủng bố trong khu vực trỗi dậy, tờ Nikkei Asia phân tích hôm 30-8.
Ngày 26-8, trong khi Mỹ và các đồng minh gấp rút thực hiện chiến dịch di tản “lớn nhất lịch sử” khỏi Afghanistan, một vụ đánh bom liều chết đã xảy ra tại cổng sân bay Kabul. Một nhánh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã nhận trách nhiệm thực hiện vụ tấn công này.
Tại Indonesia - quốc gia có cộng đồng Hồi giáo đông đảo nhất thế giới, lực lượng đặc trách chống khủng bố của cảnh sát quốc gia (được biết tới với tên gọi Densus 88, tức Biệt đội 88) đã bắt đầu giám sát mạng xã hội và các trang điện tử khác liên quan các đối tượng có cảm tình với lực lượng Taliban của Afghanistan.
Một phần tử Hồi giáo cực đoan (áo cam) bị cảnh sát Indonesia bắt hồi tháng 12-2020 vì bị nghi liên quan nhiều vụ khủng bố từ những năm 2000. Ảnh: AP
Chỉ vài giờ trước khi xảy ra vụ đánh bom ở Kabul, Ngoại trưởng Indonesia, bà Retno Marsudi đã gặp ông Sher Mohammad Abbas Stanekzai, một quan chức hàng đầu của Taliban, tại Doha (Qatar). Bà Marsudi kêu gọi Taliban không để cho Afghanistan “trở thành nơi cho các tổ chức và hoạt động khủng bố sinh sôi”. Sau vụ tấn công, Indonesia đã lên án những kẻ đánh bom.
Người đứng đầu Cơ quan quốc gia về chống khủng bố, ông Boy Rafli Amar hôm 19-8 cảnh báo rằng có những nhóm cực đoan ở Indonesia có cảm tình với Taliban. Ngay trước phát biểu này, ông Amar đã gặp ông Gibran Rakabuming Raka, con trai Tổng thống Joko Widodo và là thị trưởng TP Surakarta (TP Solo) - nơi gắn liền với Abu Bakar Ba’asyir, thủ lĩnh tinh thần của nhóm khủng bố Jemaah Islamiyah có tầm hoạt động rộng khắp Đông Nam Á.
Các phần tử Jemaah Islamiyah được đào tạo tại Afghanistan trong những năm 1990 và nhóm này có quan hệ mật thiết với tổ chức khủng bố Al Qaeda. Từ ngày 12-8 tới 20-8, cảnh sát Indonesia đã bắt giữ 58 phần tử Jemaah Islamiyah bị tình nghi lên kế hoạch tấn công khủng bố trong ngày quốc khánh Indonesia 17-8.
Ngoài ra, cảnh sát Indonesia còn theo dõi sát sao các động thái của Jamaah Ansharut Daulah, một nhóm thánh chiến trong nước đã thề trung thành với IS.
Làn sóng người tị nạn từ Afghanistan cũng đặt ra thách thức cho Indonesia. Theo tờ Jakarta Post, Afghanistan là nhóm người tị nạn đông nhất ở Indonesia, với số lượng được báo cáo là 7.490.
Ở Philippines, Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana cũng lưu ý tới vụ tấn công ở sân bay Kabul và cho biết Manila thường xuyên theo dõi các nhóm cực đoan trong nước.
“Dù có Taliban hay không, chúng tôi luôn coi chủ nghĩa cực đoan địa phương là một mối quan ngại lớn. Afghanistan không phải nước duy nhất có thể khuyến khích hoặc truyền cảm hứng cho các phần tử cực đoan địa phương”, hãng thông tấn nhà nước PNA dẫn lời ông Lorenzana.
Lực lượng khủng bố Abu Sayyaf tấn công, đốt phá một ngôi làng ở vùng tự trị (Hồi giáo) Bangsamoro hồi tháng 8-2017. Ảnh: PHILSTAR
Ông Lorenzana cho biết thêm rằng Philippines đã tham gia các thỏa thuận chia sẻ thông tin chống khủng bố với hai láng giềng là Indonesia và Malaysia.
Người theo Hồi giáo chỉ chiếm 6% dân số Philippines, song phong trào tôn giáo hoạt động rất mạnh mẽ tại đảo Mindanao, phía nam đất nước. Trong gần nửa thế kỷ qua, lực lượng an ninh Philippines phải đau đầu vì các nhóm dân quân ly khai ở miền nam Mindanao.
Năm 2017, chính quyền Manila đã tiến hành một chiến dịch quân sự kéo dài năm tháng. Philippines thực hiện động thái này sau khi nhóm thánh chiến Abu Sayyaf tiến hành một vụ tấn công ở TP Marawi thuộc vùng tự trị Bangsamoro (khu vực có đông dân cư là người Hồi giáo). Hơn 1.100 người ở cả hai bên giao trong đã thiệt mạng.
Các cơ quan thực thi pháp luật Philippines cho rằng các nhóm cực đoan trong vùng này khó có thể khôi phục hoàn toàn sức mạnh do các nguồn ủng hộ trong nước và quốc tế đã giảm mạnh sau chiến dịch quân sự năm 2017. Tuy nhiên, cảnh sát và quân đội vẫn được đặt trong tình trạng cảnh giác cao.
Malaysia là nước có lượng người Hồi giáo cao thứ hai tại Đông Nam Á. Cảnh sát Malaysia hôm 28-8 đã phối hợp với các cơ quan an ninh ở nước ngoài, mở cuộc điều tra về thông tin hai công dân Malaysia bị Taliban bắt giữ. Hai người này đều bị cho là có liên hệ với IS.
Giới chức Malaysia đang đề phòng kịch bản các phần tử cực đoan người Malaysia từng tới Afghanistan sẽ quay về nước và tiến hành các vụ tấn công khủng bố.
Singapore - một trong hai điểm đến trong chuyến công du Đông Nam Á vừa qua của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, cũng lưu ý tới mối liên hệ giữa Jemaah Islamiyah với Al Qaeda.
Trong buổi họp báo chung với bà Harris hôm 23-8, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nói: “Các ý tưởng và lực lượng cực đoan được xuất khẩu (từ Afghanistan) ra khắp khu vực của chúng tôi, và những điều này cũng gây ra mối đe dọa đối với Singapore”.
