Tâm lý chủ quan có thể khiến công sức chống dịch đổ sông đổ biển

Tối qua (21/9 – tức 15/8 rằm Trung thu) hàng nghìn người dân Hà Nội đã đổ ra đường chỉ sau hơn nửa ngày Hà Nội kết thúc chỉ thị 16 chuyển sang chỉ thị 15 để phòng chống dịch COVID-19. Theo quan sát của PV có những người thậm chí không đeo khẩu trang, nhiều thanh niên không mũ, không thực hiện 5K lạng lách đánh võng vào dòng người.

Nhiều chuyên gia y tế đã lo ngại về tâm lý chủ quan sau giãn cách gây nguy hiểm cho xã hội, công sức chống dịch có thể đổ sông đổ biển.

Trao đổi với PV về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, mặc dù thành phố nới lỏng các hoạt động, dịch vụ nhưng việc thực hiện 5K là rất quan trọng. Nếu để lây nhiễm trong những hoạt động vui chơi, tập trung đông người là điều cực kỳ tai hại. Khi để lây nhiễm, dịch bệnh bùng phát lại thì thành phố buộc phải giãn cách, siết chặt lại. Đây chắc hẳn là điều không ai mong muốn xảy ra.

"Hiện nay tỉ lệ tiêm vaccine ở Hà Nội cho người trên 18 tuổi mặc dù cao nhưng chưa đủ. Hơn nữa trẻ em vẫn chưa được tiêm vaccine. Người trẻ có sức đề kháng tốt nhưng mầm bệnh bên trong thì vẫn có thể lây nhiễm cho người khác được. Điều này là rất nguy hiểm. Hơn nữa biến thể Delta lây lan rất nhanh, nếu 1 người trong hàng nghìn người kia đang nhiễm virus SARS-CoV-2 thì là một điều rất lo ngại", PGS Nga chia sẻ.

Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết, vừa qua Hà Nội đã thành công khi không để dịch bùng phát. Trước thời điểm giãn cách xã hội, dịch xuất hiện ở hầu hết các quận, huyện. Tuy nhiên, hiện nay các trường hợp dương tính SARS-CoV-2 đã giảm đi rất nhiều, các ổ dịch chỉ còn trong phạm vi hẹp.

Tuy vậy, PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng, nguy cơ dịch bệnh tại Hà Nội vẫn còn rất cao. Trong thời gian vừa qua không thể khẳng định chúng ta đã loại trừ được hết tất cả những ca F0 tại cộng đồng, vẫn có những trường hợp lẩn khuất chưa được phát hiện.

Theo ông Phu, thành phố đã kiểm soát những người đi từ vùng dịch về, tuy nhiên không thể kiểm soát hết được hết, những trường hợp này có thể lây lan ra cộng đồng.

"Vừa qua Hà Nội phát hiện ra 4 lái xe đường dài TP.Hồ Chí Minh nhiễm virus SARS-CoV-2 đã khai báo không trung thực khiến phường Giáp Bát, quận Hoàng Mai mở rộng vùng phong toả", ông Phu lấy ví dụ.

Nhiều gia đình trẻ cùng bế con ra đường.

Ý thức cũng là một loại vaccine

Từ những lý do trên, ông Phu nhấn mạnh tất cả người dân thành phố không nên chủ quan. Mặc dù nới lỏng giãn cách nhưng vẫn chỉ đạo người dân không ra đường khi không cần thiết. Đặc biệt, trong lúc này người dân càng phải cảnh giác cao độ vì chỉ cần trong đám đông những người đổ ra đường trong đêm trung thu có 1 người F0 thì sẽ dễ lây lan, không biết ai lây cho ai. Điều này gây khó khăn trong việc truy vết, xác định các ổ dịch mới và phòng chống dịch.

Nhắc lại Hà Nội có lượng người đi lại nhiều, giao lưu lớn nên toàn thành phố cần cảnh giác, tránh dịch lây lan, chỉ ra đường khi cần thiết. Việc vui chơi là điều người dân mong muốn nhưng lúc này nên tạm gác lại, có thể để dịp sau khi dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn. Hiện tại Hà Nội chưa cho học sinh đến trường thì không có lý do gì người dân lại ra đường đông đúc như vậy. Do đó đây là bài học cảnh báo cho tâm lý xả hơi sau giãn cách của người dân.

Còn theo PGS Nga đề nghị, người dân cần tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch, đồng thời chính quyền cần giám sát chặt những địa điểm, tụ điểm đông người. Cần tiếp tục có những cảnh báo để người dân biết việc nguy hiểm ra sao nếu tập trung đông người.

"Thành phố cần có những dự báo trước tình hình, nâng mức cảnh báo, có sự chuẩn bị từ xa, từ sớm. Mỗi người đều thấy giật mình với cảnh "biển người" chen chân đi chơi Trung thu khi Hà Nội vừa nới lỏng giãn cách xảy ra ngày hôm qua. Trong đó người dân có sự chủ quan khi được tiêm vaccine phòng COVID-19 nên đã "xả hơi" ra đường.

Sau khoảng 3-4 ngày từ đêm trung thu, nếu ai có triệu chứng ho sốt thì cần liên hệ ngay với các cơ sở y tế. Người dân cần đi khám, xét nghiệm sớm khi nghi ngờ về tình trạng sức khoẻ. Đồng thời, thành phố cần tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng, bao phủ vaccine toàn dân để phòng chống dịch. Hiện tại ý thức của người dân cũng là vaccine tốt nhất hiện nay trong công cuộc chống dịch", PGS Nga nhấn mạnh.

Trao đổi với PV một lãnh đạo CDC Hà Nội cho biết, việc người dân Hà Nội đổ ra đường để đi chơi đêm trung thu tối 21/9 là không thực hiện theo khuyến cáo của UBND TP Hà Nội.

"Rõ ràng Chỉ thị 22 của TP Hà Nội đã nêu rõ toàn thành phố thực hiện theo Chỉ thị 15 và cao hơn Chỉ thị 15, khuyến cáo ai không có việc gì thì nên ở nhà, không nên ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết. Thế nhưng người dân đã không thực hiện theo khuyến cáo, điều này rất nguy hiểm vì mầm bệnh thâm nhập vẫn còn, vẫn trong cộng đồng, tiếp xúc nhiều sẽ tăng nguy cơ lên", lãnh đạo CDC phân tích.

Ngoài ra vị này khẳng định, Chỉ thị của Hà Nội nêu rõ việc ra ngoài đường không được tụ tập đông người, tập trung dưới 10 người và giữ khoảng cách 2 m… Đồng thời Chỉ thị 15 khuyến cáo ai không có việc gì thì nên ở nhà, không nên ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết.

"Lúc trước người dân hợp tác rất tốt, nhưng sau hơn 2 tháng ở nhà thực hiện giãn cách, làm việc online, người dân có tâm lý bí bách, nên ngay khi Hà Nội nới lỏng giãn cách là ra khỏi nhà ngay lập tức không cần suy xét. Điều này rất nguy hiểm vì mầm bệnh thâm nhập vẫn còn, vẫn trong cộng đồng, tiếp xúc nhiều sẽ tăng nguy cơ lên" vị này nói.

Lãnh đạo CDC mong muốn người dân Hà Nội không lơ là chủ quan và tuân thủ đúng các hướng dẫn, quy định của thành phố để đảm bảo an toàn cho công tác phòng chống dịch COVID-19.

Lê Liên