Thi công cao tốc Cam Lộ - La Sơn - Ảnh: TP
Bộ này nhấn mạnh, vốn nhà nước tham gia vào dự án PPP (hợp tác nhà nước và tư nhân) được coi là đòn bẩy để thu hút vốn tư nhân tham gia dự án.
Về nguyên tắc, dự án PPP có phần hỗ trợ của Nhà nước càng thấp thì tính khả thi càng cao. Trên thực tế, các quốc gia như Ấn Độ, Hàn Quốc, Philippines đều khống chế trần vốn nhà nước tham gia vào dự án PPP không vượt quá 50%.
Quá trình sơ tuyển chọn nhà đầu tư cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài thường quan tâm các dự án PPP có nhu cầu vận tải lớn, vốn tham gia của Nhà nước thấp, trong khi nhà đầu tư trong nước lại quan tâm tới các dự án PPP có vốn nhà nước tham gia lớn, vốn huy động của nhà đầu tư thấp.
Cùng quan điểm này, Bộ Tài chính cũng cho rằng kiến nghị nâng phần vốn nhà nước hỗ trợ các dự án PPP lên 75% tổng vốn đầu tư phải được xem xét cẩn trọng, bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực ngân sách và phù hợp với nguyên tắc vốn nhà nước tham gia các dự án PPP chỉ là "vốn mồi".
Bộ Tài chính cho biết thêm, nếu nâng tỉ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP lên 75% tổng vốn đầu tư thì trong trường hợp dự án không sử dụng hết phần dự phòng (khoảng 10 - 20% tổng vốn đầu tư) thì phần vốn nhà đầu tư tư nhân huy động trên thực tế để làm dự án PPP cao tốc rất thấp, chỉ chiếm từ 5-15% tổng vốn đầu tư.
Trước đó, trong văn bản gửi tới Thủ tướng, các bộ, ngành, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đề xuất sửa đổi điều 69 Luật PPP theo hướng nâng tỉ lệ vốn nhà nước tham gia vào các dự án PPP giao thông nhóm A, dự án quan trọng quốc gia từ ngưỡng không quá 50% tổng vốn đầu tư lên ngưỡng không quá 75% tổng vốn đầu tư dự án.
Theo bộ này, điều này sẽ bảo đảm tính khả thi của các dự án đầu tư PPP, với thời gian thu hồi vốn từ 20-30 năm.
Bộ GTVT tính toán nếu áp dụng quy định vốn nhà nước tham gia dự án PPP không quá 50% tổng vốn đầu tư thì thời gian thu hồi vốn một số dự án cao tốc rất khó khăn. Chẳng hạn như dự án PPP cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ, Cần Thơ - Hậu Giang có thể kéo dài thời gian thu hồi vốn từ 65-85 năm, không bảo đảm tính khả thi.
Bộ GTVT cũng cho biết thêm, thời gian qua một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam có vốn nhà nước tham gia trên 50% tổng vốn đầu tư, chẳng hạn tỉ lệ vốn nhà nước tham gia các dự án PPP cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt là 56%, cao tốc Nha Trang - Cam Lâm là 54%, cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo là 64%.
Bên cạnh đó, để rút ngắn thời gian thực hiện các dự án PPP cao tốc, Bộ GTVT đề nghị sửa Luật đấu thầu theo hướng cho phép chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, gói thầu thi công di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, rà phá bom, mìn, vật liệu nổ, các gói thầu phục vụ công tác giải phóng mặt bằng; và gói thầu tư vấn thuộc dự án thuộc dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc.
10 năm tới cần 4.000 km đường cao tốc, PPP là chính TTO - Trong 10 năm tới Việt Nam cần làm gần 4.000 km đường cao tốc mới nhưng vốn ngân sách trung ương chỉ mang tính khơi nguồn, vốn xã hội hóa là quyết định và đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) là chính.