Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, hầu hết các doanh nghiệp (DN) ngừng hoạt động, dẫn tới mức tiêu thụ điện khu vực miền Nam liên tục giảm sâu và thừa nguồn điện cục bộ, nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn hệ thống lưới điện và cung cấp điện.

Doanh nghiệp ngừng hoạt động, điện thương phẩm liên tục giảm sâu

Theo khảo sát của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) tại 19 tỉnh thành phía Nam, đặc biệt tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), từ tháng 6.2021 tới nay, có đến 60-70% DN tạm ngưng hoàn toàn hoạt động vì không đáp ứng được phương án sản xuất “3 tại chỗ” và “1 cung đường, 2 điểm đến”. Số DN còn lại hoạt động chỉ 30 - 40%, nhưng công suất chỉ được 30% bởi phải áp dụng quy định giãn cách, đảm bảo an toàn phòng chống dịch…

Tương tự, ngành dệt may tại các tỉnh thành phía Nam cũng có đến 90% DN tạm ngưng hoạt động, trong đó các DN chủ yếu tập trung tại Đồng Nai, Bình Dương... nên sản lượng sử dụng điện sẽ giảm mạnh vì những DN này không hoạt động hay giảm công suất.

Theo Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, đã làm ảnh hưởng tiêu cực tới tất cả các hoạt động của tổng công ty, khi nhiều tỉnh, thành phố phía Nam thực hiện giãn cách xã hội kéo theo sản lượng điện thương phẩm các tháng liên tục giảm sâu.

Chỉ tính riêng tháng 8.2021, tổng sản lượng điện thực hiện của EVNSPC chỉ đạt hơn 5,4 tỷ kWh, giảm 17% so với tháng 7 và giảm 16,09% so với cùng kỳ 2020. Trong đó, lĩnh vực sản xuất công nghiệp, xây dựng giảm 26,3% (khoảng hơn 1 tỷ kWh) và lĩnh vực dịch vụ khách sạn, nhà hàng giảm 19,9% (giảm 37,2 triệu kWh)…

Phải đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia

Đến tháng 8.2021, do đại dịch COVID-19, mức tiêu thụ điện khu vực miền Nam vẫn đang suy giảm mạnh, dẫn đến tình trạng thừa nguồn điện cục bộ trên địa bàn tiếp tục tăng cao, nguy cơ ảnh hưởng đến công tác an toàn hệ thống lưới điện và cung cấp điện.

Theo Trung tâm điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0), tiêu thụ điện toàn quốc và miền Nam vẫn tiếp tục giảm thấp trong 2 tuần đầu của tháng 9.2021, thấp hơn 24% so với trước khi bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội diện rộng từ giữa tháng 7.2021 và thấp hơn 15% so với cùng kỳ năm 2020.

Đối với khu vực miền Nam, sản lượng ngày trung bình bằng 79.1% (giảm hơn 65.2 triệu kWh/ngày) và công suất cực đại bằng 85.0% (giảm hơn 2400 MW) so với cùng kỳ năm 2020. Nếu so với giai đoạn trước giãn cách, sản lượng giảm 101.5 triệu kWh/ngày và công suất giảm hơn 5000-6000 MW (tương đương 9-10 tổ máy nhiệt điện than công suất 600 MW). Với tình hình như vậy dẫn tới không thể huy động hết được lượng công suất của các loại hình nguồn điện, đặc biệt tại miền Trung, miền Nam.

Việc tiêu thụ điện thương phẩm giảm sâu còn ảnh hưởng đến việc đảm bảo an toàn, an ninh hệ thống lưới điện quốc gia, đặc biệt là khu vực miền Nam và miền Trung, buộc ngành điện phải tính toán tối ưu việc mua điện của các loại hình nguồn điện cho phù hợp với nhu cầu thực tế và mức suy giảm của sử dụng điện, trong đó có nguồn năng lượng mặt trời mái nhà.    

Nhằm đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tiếp tục đề nghị chủ đầu tư các đơn vị phát điện duy trì việc phối hợp chặt chẽ với A0 và các cấp điều độ trong việc thực hiện nghiêm các mệnh lệnh điều độ để đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia, nhất là khi mức độ tiêu thụ điện giảm thấp do tác động của dịch bệnh COVID-19.

Ngoài ra, để tránh quá tải hệ thống truyền tải 500kV, đảm bảo vận hành an toàn, tin cậy, ổn định hệ thống điện quốc gia, A0 đã phát đi thông báo về việc huy động tối đa điện mặt trời mái nhà cho các Tổng công ty phân phối điện đến ngày 26.9. Nguyên tắc huy động nguồn thực hiện theo quy định của Bộ Công Thương.

Theo đó, tổng công suất điện mặt trời mái nhà huy động toàn quốc trong những ngày thường là 5.416 MW và ngày Chủ nhật là 3.645 MW. Riêng với EVNSPC, con số tương ứng không quá 3.687 MW và 2.481 MW. Theo EVNSPC, các doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời mái nhà để tự sử dụng và bán phần điện năng dư nhưng hiện không tiêu thụ tại chỗ (ngưng sản xuất chính), nên đã bán hết lên lưới điện. Đây là một yếu tố góp phần gây đột biến sản lượng điện phải mua theo hợp đồng mẫu quy định tại Thông tư 18/2020/TT-BCT.