Ông Michael Kovrig (thứ 2 từ trái sang) và ông Michael Spavor (thứ 3 từ trái sang) hồi hương hôm 25-9 sau hơn 1.000 ngày bị Trung Quốc bắt giữ - Ảnh: TWITTER JUSTIN TRUDEAU

Hai người Canada, Michael Kovrig và Michael Spavor, bị bắt tại Trung Quốc chỉ vài ngày sau khi con gái nhà sáng lập Huawei - bà Mạnh Vãn Chu - bị bắt tại Canada. Họ bị truy tố và kết tội gián điệp, xâm phạm bí mật nhà nước Trung Quốc.

"Sau khi có xác nhận từ các bộ phận liên quan và chẩn đoán của các viện y tế chuyên nghiệp cùng sự bảo lãnh của đại sứ Canada tại Trung Quốc, Tòa án nhân dân trung cấp số 2 Bắc Kinh và Tòa án nhân dân cấp cao tỉnh Liêu Ninh đã quyết định cho những người Canada này tại ngoại", Thời báo Hoàn Cầu của chính quyền Bắc Kinh đăng tải ngày 26-9.

Trong phiên tòa xét xử ngày 11-8, ông Spavor bị tuyên án 11 năm tù vì do thám và chuyển các bí mật quốc gia cho nước ngoài.

Theo Thời báo Hoàn Cầu, ông Spavor còn chuyển các tài liệu thu thập được cho ông Kovrig, người từng là nhà ngoại giao chuyên nghiệp.

"Cả hai đã thú nhận hành vi phạm tội của mình và viết những bức thư tay để thú tội, thể hiện sự ăn năn", tờ báo của chính quyền Bắc Kinh cho biết thêm.

Cũng theo tờ báo này, 2 người Canada cần tuân thủ quy định tại ngoại và cảnh báo nếu họ vi phạm, việc xét xử sẽ nối lại. Đây là lần đầu tiên truyền thông nhà nước Trung Quốc giải thích về việc thả ông Spavor và ông Kovrig.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau (áo trắng) ra tận sân bay đón hai công dân được Trung Quốc trả tự do - Ảnh: TWITTER JUSTIN TRUDEAU

Những gì diễn ra với ông Spavor và Kovrig có phần giống với quá trình bà Mạnh được phóng thích.

Hôm 25-9, bà Mạnh đạt được thỏa thuận hoãn truy tố với Bộ Tư pháp Mỹ. Theo đó, bà thừa nhận đã đưa ra các thông tin sai nhằm đánh lừa một ngân hàng của Mỹ, che giấu quan hệ làm ăn giữa Huawei với Iran.

Đổi lại điều này, phía Mỹ đồng ý hoãn truy tố đến ngày 1-12-2022 và rút lại yêu cầu Canada dẫn độ bà Mạnh. Một tòa án ở Canada sau đó tuyên bố hủy quá trình dẫn độ và trả tự do cho bà Mạnh.

Phía Mỹ nhấn mạnh trong thời gian sau khi được hoãn truy tố, nếu bà Mạnh vi phạm luật liên bang và tiểu bang Mỹ, quá trình truy tố sẽ được nối lại.

Theo Đài CBC News, chuyến bay chở bà Mạnh rời Canada cất cánh lúc 19h30 ngày 24-9 theo giờ Canada, cùng thời điểm chuyến bay chở hai ông Kovrig và Spavor rời Trung Quốc.

Truyền thông quốc tế trước đó nhận định việc trả tự do cho bà Mạnh sẽ mở đường cho việc hồi hương ông Kovrig và ông Spavor trong tương lai gần.

Tuy nhiên, việc 2 người Canada được trả tự do ngay trong ngày bà Mạnh được phóng thích cho thấy dường như đã có sự liên lạc, đàm phán ngầm giữa các bên bao gồm Canada, Trung Quốc và có thể là Mỹ.

Bà Mạnh bị bắt ngày 1-12-2018 tại Canada theo yêu cầu của Mỹ. Bắc Kinh một mực phủ nhận việc bắt giữ 2 người Canada là nhằm gây sức ép để Ottawa thả bà Mạnh. Sự việc đã gây ra những xích mích ngoại giao giữa hai nước suốt hơn 1.000 ngày qua.

Canada lên tiếng sau khi bà Mạnh Vãn Chu về Trung Quốc

TTO - Ngoại trưởng Marc Garneau cho biết Canada “cảnh giác” trong việc bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc, hai ngày sau khi trả tự do cho giám đốc tài chính Tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Chu.