Tại buổi toạ đàm “Biến động giá dầu và kịch bản ứng phó cho ổn định và phát triển” do Báo Đầu tư tổ chức ngày 8/9, nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng biến động giá xăng dầu gần đây tiếp tục tác động trực tiếp tới thu nhập, chi tiêu và đời sống của người dân cũng như DN, đặc biệt là giá thành sản xuất và phân phối sản phẩm hàng hóa và dịch vụ tăng cao, làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Trong khi đó, giá xăng dầu trong nước phụ thuộc rất lớn vào giá xăng dầu thế giới vì nguồn cung xăng dầu trong nước không đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Chính vì thế, trước những biến động không ngừng của giá xăng, dầu đòi hỏi các cơ quan liên quan cần có những kịch bản ứng phó, để nền kinh tế giữ vững mức tăng trưởng ổn định, bền vững.

Thực tế thời gian qua, hầu hết các DN đã bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19 chưa kịp phục hồi, nay lại đứng trước những thách thức mới, đó là giá cả tăng cao, gây ảnh hưởng nặng cho ngành vận tải hoạt động trong hệ thống logistics. Tại tọa đàm, ông Lê Quang Trung, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logisitics Việt Nam chỉ rõ: “Giá xăng dầu tăng đột biến ảnh hưởng rất lớn đến DN nói chung và hệ thống vận tải hoạt động logistics, bởi phí xăng dầu chiếm hơn 30% trong tổng chi phí cấu thành của logistics hiện nay”.

Trong bối cảnh giá xăng dầu đã từng tăng lên mức cao vượt xa mọi dự đoán, dù hiện tại giá nhiên liệu có giảm nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy giá nhiên liệu sớm được bình ổn, viễn cảnh tăng giá vẫn đang ở trước mắt. Đặc biệt, khi thế giới đang hứng chịu cuộc khủng hoảng năng lượng và châu Âu đang đối mặt với mùa đông khắc nghiệt, nhiều quốc gia đang tăng cường dự trữ xăng dầu càng làm giá dầu có nguy cơ tiếp tục gia tăng.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Lê Tuấn Anh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, thời gian qua Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp điều hành ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ DN và đã thu được một số kết quả tốt. Tuy nhiên, để có thể thích ứng với chi phí xăng, dầu tăng, ngoài việc điều chỉnh giá bán một số sản phẩm cho phù hợp, các DN cũng nên triển khai thực hiện đồng thời một số giải pháp.

Cụ thể như việc tận dụng, tiết kiệm nguyên vật liệu ở mức tối đa nhằm có thể giảm bớt một phần chi phí, tăng cường quản lý, giám sát quá trình sản xuất kinh doanh chặt chẽ hơn, hạn chế thất thoát; đàm phán với đơn vị vận chuyển (xe thuê ngoài) để không tăng cước vận chuyển quá cao; tìm kiếm thêm các nhà cung cấp nguyên vật liệu khác để có chất liệu tốt, giá thành biến động ít nhất; đầu tư cải tiến dây chuyền để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất để hạn chế chi phí đội giá thành sản phẩm.

Bảo hiểm giá xăng dầu từ vài tháng đến vài năm

Từ góc nhìn của cơ quan lập pháp đối với ảnh hưởng của xu hướng giá dầu đến hoạt động kinh doanh của nền kinh tế nói chung và khối DN nói riêng, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, bối cảnh thị trường và điều kiện đất nước cho thấy, việc đồng bộ Luật Dầu khí (sửa đổi) với các quy định của luật khác là cần thiết.

“Để xây dựng một đường ống dẫn khí phải chiểu theo nhiều luật khác như Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng… Do đó các quy định trong dự án luật nên theo hướng cho phép thực hiện các dự án thăm dò, khai thác dầu khí theo chuỗi, tránh một việc phải trình nhiều cơ quan, Bộ ngành, tránh xung đột về pháp lý”, ông Hiếu nói.

Đưa ra những bài học kinh nghiệm ứng phó trong bối cảnh bất ổn về nguồn cung và về giá xăng dầu trên thế giới, ông Kenya Maeda, Chuyên gia cao cấp Bộ phận Thương mại và Cung ứng dầu thô thị trường toàn cầu, Công ty Idemitsu Kosan cho biết, nhu cầu dầu thô toàn cầu trong trung và dài hạn dự kiến sẽ tăng. Dựa trên các kế hoạch mở rộng hoặc đóng cửa từ các nhà máy lọc dầu trong khu vực châu Á, Idemitsu Kosan dự đoán khả năng cung cấp các sản phẩm từ xăng dầu trong trung và dài hạn sẽ không thoả mãn được nhu cầu tăng trưởng.

“Để duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định ở khía cạnh an ninh năng lượng khi thị trường xăng dầu không có triển vọng ổn định trong tương lai, cần phải thúc đẩy toàn bộ chuỗi cung ứng đối với các sản phẩm xăng dầu, từ thu mua các nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến bán hàng và tiêu dùng”, ông Kenya Maeda khuyến nghị.

Trong khi đó, với vai trò là trung gian giữa bên mua và bên bán, ông Nguyễn Đức Dũng, Phó tổng Giám đốc Sở giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đã đưa ra lời khuyên cho DN để bình ổn sản xuất trong bối cảnh giá dầu bấp bênh. Cụ thể, các DN xăng dầu thường dùng các công cụ bảo hiểm giá, thông qua các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn để chốt giá nhập khẩu, xuất khẩu theo chu kỳ vài tháng, thậm chí vài năm. Điều này khiến giá đầu vào và đầu ra được ổn định và khi giá biến động, họ có nhiều “room” để điều tiết thị trường hơn.

“Tôi kỳ vọng sẽ sớm có sự đồng bộ giữa các chính sách của các Bộ, ban ngành, để từ đó các DN kinh doanh xăng dầu có thể tự tin sử dụng các công cụ bảo hiểm giá một cách hiệu quả. Hiện nay vẫn còn nhiều vướng mắc về mặt cơ chế để có thể thực hiện một cách hiệu quả công cụ bảo hiểm giá,” ông Nguyễn Đức Dũng đề xuất./.