Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Ảnh: PHẠM THẮNG
Sáng 12-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến kết quả giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021.
Nêu ý kiến thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã đề cập đến việc thành lập TP Thủ Đức, TP.HCM.
Ông cho biết TP.HCM đang đề nghị cơ chế đặc thù cho Thủ Đức vì “cái áo chật quá”. Rồi Hà Nội cũng đang chuẩn bị thành lập thành phố trong thành phố thì căn cứ pháp luật, tiêu chí, tiêu chuẩn thế nào?
"Khi ban hành nghị quyết thành lập TP Thủ Đức nói đây là cấp quận thôi. Trước tách thành 3, giờ nhập 3 thành 1.
Đây là loại gì trong tổ chức đơn vị hành chính của chúng ta? Hôm trước làm việc, TP.HCM có kiến nghị rất chính đáng nên nghiên cứu có cơ chế, chính sách hoặc thể chế cho TP Thủ Đức và tới đây có mô hình "thành phố thuộc thành phố".
Nghị quyết giám sát về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021 có làm rõ nội dung này không hay để ngỏ? Tới đây sẽ làm tiếp thế nào?” - Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề.
Ông Nguyễn Duy Thăng - Ảnh: PHẠM THẮNG
Trả lời ý kiến của Chủ tịch Quốc hội về TP Thủ Đức, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho biết TP Thủ Đức là mô hình khuyến khích và thực hiện theo mô hình mới “thành phố trong thành phố” quy định tại Luật tổ chức chính quyền địa phương.
Ông nói qua thực tiễn và Bộ Nội vụ đã có trao đổi với TP.HCM thì xác định đúng quản trị trên địa bàn TP Thủ Đức cần phải xem xét. Ngoài ra vấn đề phân cấp, phân quyền như thế nào trong mô hình đô thị dưới cấp tỉnh cũng cần đánh giá, xem xét.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ thông tin hiện đang được giao xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị, Chính phủ, Quốc hội về mô hình đô thị dưới cấp tỉnh.
Ông nói hiện TP.HCM đang nghiên cứu sửa nghị quyết số 54 về cơ chế đặc thù cho thành phố, trong đó có vấn đề về TP Thủ Đức. Với TP Thủ Đức là đô thị dưới cấp tỉnh nhưng cần có cơ chế như thế nào về phân cấp, phân quyền cho phù hợp.
Ông Hoàng Thanh Tùng - Ảnh: PHẠM THẮNG
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ TP Thủ Đức được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập trên cơ sở đề nghị của Chính phủ và sáp nhập 3 quận.
'Việc thực hiện sáp nhập này căn cứ theo nghị quyết 1211, 1210 và đánh giá theo các tiêu chí, tiêu chuẩn quy định tại các văn bản đó.
Quá trình thẩm tra khi đó, Ủy ban Pháp luật đã nêu ý kiến với Chính phủ, UBND TP.HCM trong việc đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với TP Thủ Đức, để làm sao phát huy được những tiềm năng, lợi thế như trong đề án.
Theo Luật tổ chức chính quyền địa phương, "thành phố thuộc thành phố" trực thuộc trung ương là đơn vị hành chính cấp huyện. Do đó nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể quy định trái luật.
Ở thời điểm đó Chính phủ và TP.HCM chưa kịp chuẩn bị những cơ chế, chính sách đặc thù một cách kỹ lưỡng để có thể đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Vì vậy khi đó mới chỉ quyết định thành lập TP Thủ Đức trên cơ sở sáp nhập 3 quận, chưa có cơ chế chính sách cụ thể kèm theo.
"Chúng tôi được biết Chính phủ đang chỉ đạo UBND TP.HCM nghiên cứu để sắp tới có thể đề xuất những chính sách đặc thù nhằm phát huy những tiềm năng, lợi thế của TP Thủ Đức. Sẽ phải báo cáo Quốc hội ban hành nghị quyết thí điểm về vấn đề này", ông Tùng nói.
TP Thủ Đức được thành lập theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào 12-2020.
Khi đó, về chính sách cho TP Thủ Đức, TP.HCM cho biết vấn đề đã được quy định trong đề án chính quyền đô thị TP.HCM.
Lãnh đạo UBND TP.HCM khi đó báo cáo đã xây dựng đề án để ủy quyền với 85 đầu việc cho chủ tịch UBND cấp quận. Theo tinh thần này, thành phố chủ trương ủy quyền ở mức cao nhất cho chủ tịch UBND TP Thủ Đức.
Hiện TP.HCM đang tổng kết nghị quyết 54 năm 2017 về thí điểm mô hình chính quyền đô thị TP.HCM, theo đó đề xuất Quốc hội bổ sung vào nghị quyết thay thế nghị quyết số 54 một chương về cơ chế đặc thù phát triển TP Thủ Đức.
Thường vụ Quốc hội không đồng ý chuyển tiền dành cho y tế sang làm đường TTO - Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để bố trí vốn, sử dụng số tiền 932 tỉ đồng cho các lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động việc làm, không chuyển để đầu tư cho 3 dự án giao thông.