Nhiều cuộc khảo sát cho thấy Paro có khả năng giúp người sử dụng cải thiện tâm trạng và tăng cường giao tiếp xã hội - Ảnh: Add Informatica

Đồ chơi hỗ trợ đắc lực quá trình xây dựng - phát triển tư duy ở trẻ nhỏ. Các dòng đồ chơi phổ thông thu hút người lớn phản ánh giá trị sử dụng tương tự nhưng với những tiềm năng sớm được cụ thể hóa. “Giờ đây, mặt hàng đồ chơi không còn giới hạn cho trẻ em, tiêu biểu như đồ chơi cầm tay. Ngoài thị trường, chúng ta dễ dàng tìm thấy không ít sản phẩm thú vị được thiết kế riêng để trợ giúp người dùng thư giãn tinh thần, giảm lo âu” - cây bút Taylor Leamey, một nhà tâm lý học, chia sẻ trên trang tin tiêu dùng CNET (Mỹ).

Cô nhấn mạnh: “Đương nhiên vẫn cần thêm các nghiên cứu chuyên sâu phản ánh hiệu quả cụ thể của đồ chơi lên sức khỏe tinh thần. Thế nhưng đã có không ít người tiêu dùng khẳng định trải nghiệm vui chơi cùng đồ vật góp phần cải thiện một số chứng rối loạn tâm lý phổ biến như căng thẳng, ám ảnh cưỡng chế (OCD) và rối loạn tăng động (ADHD)”.

Giảm stress bằng trải nghiệm xúc giác 

Theo các chuyên gia sức khỏe, đồ chơi có khả năng kích thích xúc giác (thông qua hành động ôm, cầm nắm) ẩn chứa hàng loạt tác động hữu ích: làm dịu tình trạng căng thẳng thần kinh, tăng sự tập trung, thúc đẩy việc hình thành cảm xúc tích cực.  

“Phong cách đồ chơi này đại diện cho thuật ngữ chúng tôi gọi là “liệu pháp xúc giác”. Ví dụ dễ thấy như bóng mềm giảm stress (stress ball). Động tác dùng tay nắn bóp quả bóng có thể giúp bạn giảm áp lực tư duy, tập trung tốt hơn lúc làm việc” - Jet Khasriya, bác sĩ đa khoa người Anh, nhận định. 

Với chất liệu mềm xốp, Kinetic Sand mang lại trải nghiệm xúc giác êm dịu và thư giãn cho người chơi - Ảnh: Shutterstock

Một trong những sản phẩm ứng dụng thành công vượt trội liệu pháp xúc giác là Paro, món đồ chơi công nghệ đặc biệt chuyên hỗ trợ điều trị các vấn đề về sức khỏe tinh thần. Là dự án tâm huyết của giáo sư Takanori Shibata - nhà thiết kế sản phẩm công nghiệp tiên phong tại Nhật Bản - Paro có hình dáng như một chú hải cẩu con đáng yêu với lớp lông trắng mềm mại. 

Dù trông giống thú nhồi bông nhưng đây lại là robot trị liệu kỹ thuật cao. Được lập trình để thay thế vai trò thú cưng, ưu điểm lớn của Paro nằm ở khả năng tương tác và bầu bạn. Chú hải cẩu sở hữu bộ cảm biến thông minh giúp nhận diện - phân tích tiếng nói, cử động tiếp xúc từ người khác. Mỗi lần được bạn ôm hay vuốt ve, Paro sẽ đáp lại bằng chuỗi phản ứng sinh động: trò chuyện, xoay đầu, vẫy đuôi qua lại hệt như một chú cún thân thiện.

Ra đời năm 1993 và phiên bản mới nhất nay thuộc thế hệ thứ chín, hàng ngàn chú hải cẩu Paro đã được tin dùng trên 30 quốc gia. Sản phẩm xuất hiện phổ biến hơn cả tại các trung tâm sức khỏe cộng đồng, bệnh viện, nhà dưỡng lão và trung tâm phục hồi chức năng dành cho trẻ em. 
“Paro được tạo ra vì mục tiêu cải thiện sức khỏe không chỉ cho trẻ nhỏ, người cao tuổi mà cho cả thanh thiếu niên, người trưởng thành - bất kỳ ai cần cảm nhận sự kết nối tinh thần thông qua một cái ôm ấm áp hay ánh nhìn trìu mến” - giáo sư Nikki Martyn, Trưởng khoa Giáo dục Mầm non, Đại học Guelph-Humber (Canada) - bày tỏ. “Có tính năng tương tác nhạy bén, mẫu robot đồ chơi này hiện đem đến giải pháp hỗ trợ trị liệu thiết thực”.     

Fidgi Pen có kiểu dáng bền đẹp và sắc màu trang nhã được bán kèm bộ ống mực thay thế tiện dụng - Ảnh: Fidgi Things

Vận dụng ý tưởng vui chơi để giải tỏa lo âu, đồ chơi gợi mở xúc giác dễ tiếp cận người tiêu dùng thuộc nhiều lứa tuổi. Nếu Paro được ưa chuộng trong những cơ sở chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp, thương hiệu Kinetic Sand đang tạo sức hút toàn cầu ở phân khúc phổ thông. 

Do Spin Master - công ty đồ chơi đa quốc gia nổi tiếng tại khu vực Bắc Mỹ - sản xuất, Kinetic Sand, còn có tên gọi “cát động lực”, là một loại cát đồ chơi độc đáo. Thành phần sản phẩm bao gồm 98% cát sạch tự nhiên và 2% dầu silicon tổng hợp từ nguyên liệu thực vật (không thêm phụ gia độc hại) cho phép người chơi uốn, nắn, tạo hình dễ dàng như đất sét. Nét đặc trưng lôi cuốn nhất của sản phẩm nằm ở kết cấu xốp và mịn mát như lụa.

Biên tập viên Jason Chen của chuyên mục Đánh giá sản phẩm tiêu dùng, tạp chí New York, chia sẻ về món đồ chơi bán chạy trên: “Thoạt trông, sản phẩm khá tương đồng với đa số mẫu đồ chơi sáng tạo cùng loại trên thị trường. Thế nhưng, vừa chạm vào, Kinetic Sand đã cho tôi một ấn tượng khác biệt. Chất cát bán lỏng, kết dính vừa phải mà không gây nhờn rít, mềm mại nhưng vẫn cố định được cấu trúc khi bạn tạo hình. Tôi không nghĩ việc chơi đùa cùng cát lại đem tới niềm vui êm dịu và hứng khởi đến vậy”.  

Đồ chơi với thiết kế sáng tạo

Như lời Chen gợi ý, xu hướng sản xuất đồ chơi hiện đại có thể tạo nên vô số trải nghiệm bất ngờ. Những món đồ chơi cầm tay tiện dụng và giàu tính sáng tạo đang trở thành sự chọn lựa hàng đầu của nhiều người tiêu dùng mong muốn giảm stress nhanh giữa nhịp sống tất bật.
Fidgi Pen là đề cử nổi bật đáp ứng tốt tiêu chí kể trên. Mang vẻ ngoài của một chiếc bút bi cổ điển thường thấy trên bàn làm việc nhưng mẫu đồ chơi kiêm văn phòng phẩm này được trang bị không ít tính năng ẩn lý thú. Ngoài công dụng viết, Fidgi Pen có thêm loạt chi tiết bổ sung quanh phần đầu gài và cán (thanh bấm trượt lên xuống, bóng kim loại, nút công tắc…) giúp bạn thoải mái mân mê, nghịch bút theo nhiều cách. 

Sản phẩm nhẫn xoay giảm stress Alextina mang họa tiết chú mèo đáng yêu - Ảnh: Amazon

Ra mắt vào năm 2017, sản phẩm hút khách thuộc thương hiệu trẻ Fidgi Things (trụ sở tại bang Utah, Mỹ) được giới nhân viên công sở đặc biệt ưa thích. Đã trực tiếp kiểm định chất lượng Fidgi Pen, phóng viên Taylor Leamey từ CNET tiết lộ, cô bị thu hút trước tiên bởi vỏ ngoài cứng cáp và đa dụng của bút. “Trước cả trào lưu đồ chơi cầm tay, hẳn nhiều người trong chúng ta vẫn có thói quen quay, nghịch bút như một cách giải tỏa áp lực thường nhật. Tôi nghĩ Fidgi Pen đã kế thừa hoàn hảo ý tưởng đó”. 

Song song đó, đồ chơi cầm tay cũng có thể nhỏ gọn đến mức tinh tế. Các mẫu nhẫn giảm stress với thiết kế sang trọng được Leamey đề cử: “Tôi đánh giá cao sản phẩm nhẫn Alextina Anxiety. Chiếc nhẫn rất phù hợp với những người bận rộn, dễ cảm thấy căng thẳng”.

Dòng nhẫn được làm hoàn toàn từ thép không gỉ chất lượng cao, không gây kích ứng da. Dẫu trông không khác trang sức đeo tay thông dụng, điểm nhấn riêng ở nhẫn Alextina là lớp vòng ngoài dễ dàng xoay qua lại. Động tác xoay nhẫn góp phần làm dịu sức ép tinh thần cũng như tăng cường sự tập trung lúc làm việc, học tập.        

Đem đến trải nghiệm xúc giác dễ chịu, kích cỡ gọn nhẹ, dòng sản phẩm đồ chơi hỗ trợ sức khỏe tinh thần hứa hẹn tiếp tục thể hiện những tiềm năng mới cuốn hút. Dù vậy, nhiều chuyên gia tâm lý vẫn khuyến cáo người tiêu dùng trước nguy cơ phản tác dụng của chúng. Bác sĩ Khasriya cảnh báo: “Chúng ta chưa có chứng minh khoa học rõ ràng về lợi ích sức khỏe của các sản phẩm đồ chơi giảm stress. Hơn nữa, lạm dụng đồ chơi cầm tay có thể khiến bạn từ giảm căng thẳng sang mất tập trung trong sinh hoạt hoặc công việc”. 

Như Ý