Ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng của VinaCapital, vừa có phân tích về tình hình xuất khẩu của Việt Nam, trong đó đánh giá đà giảm thời gian qua đã chạm đáy và xuất khẩu có thể cải thiện từ cuối năm nay.

Theo đánh giá của chuyên gia này, một trong những lực cản với kinh tế Việt Nam là sự sụt giảm về nhu cầu của những sản phẩm "made in Vietnam". Xuất khẩu trải qua chuỗi suy giảm dài nhất trong hơn một thập kỷ với mức giảm 10% trong 7 tháng đầu năm. Tuy nhiên, có một số tín hiệu cho thấy hoạt động này sẽ phục hồi vào quý IV nhờ tồn kho của các nhà bán lẻ ở Mỹ đã chạm đáy, sự gia tăng làn sóng chuyển dịch sản xuất của các công ty đa quốc gia từ Trung Quốc sang Việt Nam.

"Chúng tôi kỳ vọng hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam sẽ phục hồi hoàn toàn vào năm sau, với mức tăng trưởng 8-9%, thúc đẩy tăng trưởng GDP phục hồi từ khoảng 5% trong năm 2023 lên 6,5% trong năm 2024", báo cáo của VinaCapital viết.

Đồng thời, yếu tố này có thể hỗ trợ đà tăng trưởng thu nhập của các doanh nghiệp niêm yết thuộc VN-Index trong thời gian tới, với mức tăng từ 6% trong 2023 lên hơn 20% trong năm 2024.

Theo chuyên gia của VinaCapital, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 1/4 tổng giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, các nhà bán lẻ và các công ty hàng tiêu dùng tại Mỹ đã đặt mua quá nhiều sản phẩm "Made in Vietnam" trong năm ngoái với kỳ vọng về sự phục hồi của kinh tế sau đại dịch. Nhưng điều đó đã không xảy ra.

Thay vì mua nhiều hàng tiêu dùng hơn, người Mỹ lại ưu tiên chi tiêu cho các dịch vụ như du lịch và ăn uống. Lượng hàng tồn kho của Walmart, Target và Nike đã tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước vào khoảng cuối năm 2022.

Để giải quyết lượng tồn kho ở mức quá cao, các tập đoàn đa quốc gia đã cắt giảm đơn đặt hàng tại các nhà máy Việt Nam. Nỗ lực này làm cho xuất khẩu của Việt Nam giảm mạnh, nhưng việc này đang gần kết thúc và xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng mạnh vào tháng 7 vừa qua, tăng gần 7% so với tháng 6.

"Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã cải thiện đáng kể, từ mức giảm 26% trong tháng 6, còn 14% trong tháng 7. Điều này góp phần làm tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam phục hồi", Michael Kokalari, Kinh tế trưởng của VinaCapital, nhận xét.

Ngoài ra, Việt Nam cũng hưởng lợi từ việc các tập đoàn đa quốc gia chuyển dịch sản xuất. Tất cả nhà xuất khẩu tại châu Á đều được hưởng lợi ở mức độ nào đó từ việc chu kỳ hàng tồn kho tại Mỹ chạm đáy, nhưng Việt Nam là quốc gia duy nhất tại châu Á hưởng lợi đáng kể từ việc nhiều nhà máy mới được thành lập.

Tương tự, các đợt ra mắt sản phẩm điện thoại thông minh thế hệ mới có thể tác động lớn đến xuất khẩu và hoạt động sản xuất của Việt Nam.

Samsung cho biết, doanh số bán hàng điện thoại thông minh giảm 12% trong quý II năm nay, nhưng họ kỳ vọng về sự phục hồi trong nửa cuối năm nay, nhờ vào việc ra mắt các mẫu điện thoại mới. Apple và Google cũng có kế hoạch ra mắt các ra mắt các sản phẩm quan trọng. Tuy những mẫu điện thoại mới này sẽ không được sản xuất tại Việt Nam, nhưng nhiều linh kiện được sử dụng cho các điện thoại mới sẽ được sản xuất tại Việt Nam bởi Foxxconn, Luxshare, Goertek và các nhà cung cấp khác.

Một lý do khác khiến VinaCapital tin rằng xuất khẩu Việt Nam sẽ cải thiện là sự hoạt động tích cực trở lại của nhóm FDI.

Các doanh nghiệp FDI dường như đã sẵn sàng để đẩy mạnh hoạt động sản xuất chuẩn bị cho mùa lễ Giáng sinh. Bằng chứng là lượng hàng tồn kho nguyên liệu đầu vào của các công ty đã tăng lần đầu tiên kể từ cuối năm 2022, theo S&P Global, và xuất nhập khẩu của Việt Nam đều tăng 2% so với tháng trước trong tháng 7.

Sự sụt giảm đơn đặt hàng xuất khẩu tại Việt Nam được cải thiện, kết hợp với việc sản lượng công nghiệp tăng 4% so với tháng trước trong tháng 7, đã giúp đẩy chỉ số PMI của Việt Nam tăng từ 46,2 trong tháng 6 lên 48,7 trong tháng 7.

"Chúng tôi tin rằng các doanh nghiệp đã bắt đầu tăng cường nhập khẩu nguyên liệu đầu vào nhờ kỳ vọng về sự hồi phục đơn đặt hàng xuất khẩu vào cuối năm nay", Kinh tế trưởng của VinaCapital nhận định.

Minh Sơn