Chiều 3-9, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân cho biết việc đề xuất tách TP Nha Trang thành hai quận là một trong hai phương án do Sở Xây dựng và đơn vị tư vấn báo cáo UBND tỉnh xem xét.

Đề xuất nhằm nâng cấp hai đơn vị cấp huyện thành hai quận, theo mục tiêu định hướng phát triển đô thị của tỉnh và đạt tiêu chí quy định để đến năm 2030 Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc trung ương.

Đề xuất tách Nha Trang thành 2 quận, không còn là thành phố

Theo Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa, hiện sở và đơn vị tư vấn đang thực hiện lập Chương trình phát triển đô thị tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, theo đề cương của tỉnh phải nâng cấp hai đơn vị hành chính cấp huyện thành hai quận.

Sở Xây dựng và đơn vị tư vấn vừa đề xuất hai phương án, trình UBND tỉnh xem xét.

Phương án 1, tổ chức Khánh Hòa thành 10 đơn vị hành chính cấp huyện. Trong đó, có đề xuất thành lập hai quận trên cơ sở tách TP Nha Trang hiện nay thành quận Vĩnh Xương và quận Nha Trang. Nha Trang không còn là thành phố.

Về hai quận tách từ TP Nha Trang được đề xuất "lấy sông Cái làm ranh giới". Trong đó, quận Vĩnh Xương được thành lập trên cơ sở diện tích, dân số của 7 phường và 5 xã đạt tiêu chuẩn phát triển thành phường nội thị.

Đó là các phường Ngọc Hiệp, Vĩnh Thọ, Vĩnh Phước, Vĩnh Hải, Vạn Thạnh, Vĩnh Hòa và Vĩnh Khánh (phường mới, tách ra và thành lập từ phường Vĩnh Hòa). Các xã gồm Vĩnh Ngọc, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Lương, Vĩnh Hiệp và Vĩnh Phương.

Quận Nha Trang sẽ được thành lập trên cơ sở các đơn vị hành chính còn lại của TP Nha Trang hiện nay, gồm 13 phường và 3 xã đạt tiêu chí phát triển thành phường nội thị.

Ngoài hai quận mới nêu trên, vẫn theo phương án 1, trong "thành phố Khánh Hòa trực thuộc trung ương" còn có 2 thành phố "con" là TP Cam Ranh và TP Cam Lâm; có 3 thị xã gồm Ninh Hòa, Diên Khánh, Vạn Ninh và 3 huyện là Khánh Sơn, Khánh Vĩnh và Trường Sa.

Phương án lập 2 quận Cam Ranh, Cam Lâm

Sở Xây dựng và đơn vị tư vấn đề xuất phương án 2 là Khánh Hòa vẫn giữ nguyên số lượng 9 đơn vị hành chính cấp huyện.  

Theo đó, Nha Trang vẫn là thành phố, còn TP Cam Ranh và huyện Cam Lâm hiện tại sẽ được chuyển thành quận.

Còn lại bao gồm 3 thị xã và 3 huyện như phương án 1 nêu trên.

Theo Sở Xây dựng, ưu điểm của phương án 2 là không làm tăng số lượng đơn vị hành chính cấp huyện, đảm bảo phù hợp định hướng tổ chức hệ thống đơn vị hành chính lãnh thổ của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nghị quyết của Chính phủ (số 117/NQ-CP ngày 30-7-2023).

Đồng thời, theo phương án 2, việc giữ lại thành phố Nha Trang sẽ "tiếp tục phát huy giá trị thương mại mang tính lịch sử, biểu tượng quốc tế của tên gọi truyền thống "thành phố biển Nha Trang".

Tuy nhiên, hạn chế của phương án 2 là so với tiêu chuẩn cấp quận, hiện trạng TP Cam Ranh và huyện Cam Lâm còn nhiều tiêu chuẩn về phát triển hạ tầng cơ sở đô thị "khá thấp" và "rất thấp". 

Về lao động phi nông nghiệp của cấp quận theo tiêu chí tối thiểu phải là 90% nhưng hiện nay TP Cam Ranh (chiếm 55,5%) và huyện Cam Lâm (67,7%) đều chưa đạt.

Tuy nhiên, "Sở Xây dựng và đơn vị tư vấn đã rà soát, tính toán và nhận thấy phương án khả thi và hợp lý là phương án 2" nên kiến nghị UBND tỉnh xem xét, báo cáo các cơ quan lãnh đạo lựa chọn phương án này.