Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản trả lời Công văn số 4687/BCT-XTTM của Bộ Công Thương về việc đề nghị góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 81/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại (sau đây gọi tắt là Dự thảo).
Chương trình khuyến mại mang tính may rủi
Theo VCCI, về việc sửa đổi quy định bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình mang tính may rủi mà việc tham gia chương trình gắn liền với việc mua hàng hóa, dịch vụ và việc trúng thưởng dựa trên may mắn của người tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã công bố (chương trình khuyến mại mang tính may rủi) (khoản 6 Điều 1 Dự thảo sửa đổi khoản 5 Điều 13 Nghị định 81/2018/NĐ-CP)
Theo quy định tại khoản 5 Điều 13 Nghị định 81/2018/NĐ-CP “giải thưởng không có người trúng thưởng của chương trình khuyến mại mang tính may rủi” là “giải thưởng còn lại sau khi hết thời hạn trao thưởng”.
Dự thảo đã bổ sung các trường hợp ngoại lệ cho trường hợp trên, mặc dù đã hết thời hạn trao thưởng nhưng trường hợp sau vẫn không được xem là giải thưởng không có người trúng thưởng: “Giải thưởng được trao cho khách hàng trúng thưởng quá thời hạn quy định do nguyên nhân từ khách hàng trúng thưởng”.
Việc bổ sung trường hợp ngoại lệ trên là hợp lý, tuy nhiên không giới hạn về thời gian vượt quá thời hạn quy định của khách hàng (ví dụ: nguyên nhân từ khách hàng trúng thưởng quá thời hạn bao lâu kể từ thời điểm hết thời hạn trao thưởng) có thể khiến cho việc xác định “giải thưởng không có người trúng thưởng” trở nên khó khăn, vì không thể xác định chính xác là thời điểm nào.
Điều này cũng gây khó cho thương nhân khi thực hiện nghĩa vụ báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mãi và nộp vào ngân sách nhà nước về giá trị của giải thưởng không xác định được người trúng thưởng, bởi vì điểm b khoản 8 Điều 1 Dự thảo quy định, trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày hết thời hạn trao giải thưởng của chương trình khuyến mại thương nhân phải báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phải trích nộp 50% giá trị giải thưởng không có người trúng thưởng vào ngân sách nhà nước trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ khi nhận được báo cáo của thương nhân, cơ quan nhà nước ra quyết định thu nộp 50% giá trị đã công bố của giải thưởng không có người trúng thưởng.
Trong trường hợp, hết thời hạn quy định, thương nhân thực hiện báo cáo và trích nộp tiền vào ngân sách nhà nước đối với 50% giá trị không có người trúng thưởng. Sau thời hạn quy định, khách hàng vì một số nguyên nhân mới biết mình trúng thưởng muộn và đến nhận thưởng.
Theo quy định tại khoản 6 Điều 1 Dự thảo, giải thưởng vẫn được trao cho khách hàng, nhưng lúc này thương nhân đã trích nộp 50% giải thưởng rồi, như vậy sẽ giải quyết như thế nào? Ngân sách nhà nước trả lại cho thương nhân hay là khách hàng chỉ được nhận 50% giải thưởng?
Để đảm bảo thuận lợi trong quá trình thực hiện, VCCI đề nghị Ban soạn thảo sửa đổi quy định trên theo hướng quy định thời hạn vượt quá trong trường hợp nguyên nhân từ khách hàng trúng thưởng.
Sửa đổi, bổ sung quy định về thông báo hoạt động khuyến mại
Dự thảo sửa đổi khoản 1 Điều 17 về thủ tục thông báo hoạt động khuyến mại, tuy nhiên quy định này chưa đủ rõ ràng ở các điểm sau:
Sau khi nhận hồ sơ thông báo hoạt động khuyến mại, cơ quan nhà nước có phản hồi không? (ví dụ, hồ sơ; nội dung thông báo chưa đầy đủ theo quy định – cơ quan nhà nước có yêu cầu thương nhân phải thực hiện lại không?).
Theo quy định, thương nhân thực hiện thủ tục hành chính phải thông báo hoạt động khuyến mại đến tất cả các Sở Công Thương nơi tổ chức khuyến mại. Trong nội dung thông báo có “tổng giá trị giải thưởng của chương trình khuyến mại”. Quy định này được hiểu là tổng giá trị giải thưởng của chương trình khuyến mại tại mỗi địa phương hay là cả nước.
Để đảm bảo thuận lợi trong quá trình thực hiện, VCCI đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ những vấn đề trên.
Về các trường hợp không phải thực hiện thủ tục hành chính thông báo thực hiện khuyến mại, Điểm b khoản 7 Dự thảo quy định “chỉ thực hiện chương trình khuyến mại cho hàng hóa, dịch vụ được bán, cung ứng thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử, website khuyến mại trực tuyến” thuộc trường hợp không phải thực hiện thủ tục hành chính thông báo thực hiện khuyến mại.
VCCI đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thực hiện khuyến mại trên webstie bán hàng, các nền tảng trực tuyến cũng thuộc trường hợp không phải thực hiện thủ tục hành chính về thông báo thực hiện khuyến mại vì có cùng tính chất như hai đối tượng đang không phải thực hiện thủ tục hành chính.
Công bố kết quả, trao thưởng và báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại
Về báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại, Nghị định 81/2018/NĐ-CP và Dự thảo đang thiết kế quy định theo hướng sau mỗi hoạt động khuyến mại, thương nhân phải thực hiện thủ tục báo cáo kết quả thực hiện chương trình khuyến mại – tức là hoạt động báo cáo theo vụ việc.
Liên quan đến hoạt động báo cáo này, doanh nghiệp phản ánh có nhiều vướng mắc và tạo ra những gánh nặng về chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, cụ thể: có nhiều nguyên nhân khách quan khiến việc trao giải có thể kéo dài hơn dự kiến; hoạt động đối chiếu số liệu, kiểm soát nội bộ bị kéo dài khi chương trình khuyến mại có số lượng giải nhiều; số lượng khách hàng không trao giải thành công hoặc khách hàng vẫn chưa xác nhận việc nhận giải thành công hay chưa do quá trình vận chuyển. Thời gian chờ khách hàng thông báo hoặc xác nhận đã nhận giải thưởng, trao phát quà thành công kéo dài.
Các hoạt động sau chương trình khuyến mại khá nhiều và có nhiều hoạt động phát sinh, vì vậy yêu cầu thời hạn báo cáo 45 ngày là không kịp đối với nhiều doanh nghiệp. Mặt khác, với doanh nghiệp có nhiều hoạt động khuyến mại, việc yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo theo vụ việc sẽ phát sinh rất lớn về chi phí tuân thủ, tạo gánh nặng về thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Để giảm thiểu gánh nặng cho doanh nghiệp, thể hiện tinh thần cải cách thủ tục hành chính, VCCI đề nghị Ban soạn thảo điều chỉnh quy định theo hướng báo cáo thực hiện chương trình khuyến mại theo năm tài chính.
Về việc công bố kết quả trúng thưởng, Điểm a khoản 8 Điều 1 Dự thảo quy định, thời hạn công bố kết quả trúng thưởng và trao giải thưởng của chương trình không được vượt quá 45 ngày kể từ ngày kết thúc thời gian thực hiện khuyến mại, trừ các trường hợp bất khả kháng theo quy định của pháp luật.
VCCI đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm trường hợp loại trừ là do nguyên nhân từ khách hàng trúng thưởng để thống nhất với quy định tại khoản 5 Điều 13 (được sửa đổi).
Về thực hiện thu nộp ngân sách nhà nước, Dự thảo bổ sung quy định về thực hiện nộp ngân sách nhà nước, theo đó trong vòng 10 ngày kể từ ngày nộp ngân sách nhà nước, thương nhân có trách nhiệm gửi văn bản báo cáo (theo mẫu) cho cơ quan quản lý nhà nước ra quyết định thu nộp.
Việc yêu cầu thương nhân phải gửi văn bản báo cáo là không cần thiết và tạo gánh nặng về mặt thủ tục hành chính. Nếu cơ quan nhà nước muốn biết thương nhân đã thực hiện việc nộp ngân sách nhà nước hay chưa thì có thể yêu cầu kho bạc nhà nước cung cấp thông tin. Để đảm bảo tinh thần đơn giản hóa thủ tục hành chính, VCCI đề nghị Ban soạn thảo bỏ quy định yêu cầu thương nhân phải gửi văn bản báo cáo về việc nộp ngân sách nhà nước theo quy định tại khoản 2a Điều 21.
Đăng ký hoạt động khuyến mại
So với quy định hiện hành, Dự thảo đã có nhiều quy định mang tính cải cách thủ tục hành chính, ví dụ, mở rộng các trường hợp không phải thực hiện thủ tục thông báo thực hiện khuyến mại (các hình thức khuyến mại quy định tại Điều 8, Điều 9, Điều 10, Điều 11). Điều này sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho thương nhân trong quá trình hoạt động, khi giảm thiểu số lượng thủ tục hành chính phải thực hiện.
Tuy nhiên, để thể hiện tinh thần cải cách thủ tục hành chính hơn nữa, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, xem xét sửa đổi quy định liên quan đến đăng ký hoạt động khuyến mại.
Theo Điều 19 Nghị định 81/2018/NĐ-CP thì hoạt động “bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình mang tính may rủi mà việc tham gia chương trình gắn liền với việc mua bán hàng hóa, dịch vụ và việc trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã công bố (chương trình khuyến mại mang tính may rủi)” phải thực hiện thủ tục đăng ký hoạt động khuyến mại và phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận trước khi thực hiện chương trình khuyến mại. Thủ tục này có tính chất như hoạt động cấp phép.
Tuy nhiên, Nghị định 81/2018/NĐ-CP không quy định rõ tiêu chí để cấp phép vì vậy, mục tiêu quản lý của quy định này đang chưa thực sự rõ ràng. Mặt khác, nội dung đăng ký thực hiện khuyến mại có nội dung tương tự như nội dung thông báo thực hiện khuyến mại. Nếu nhà nước chỉ muốn biết thông tin của hoạt động khuyến mại này thì yêu cầu thương nhân thực hiện thủ tục thông báo khuyến mại là phù hợp.
Để đảm bảo tinh thần cải cách thủ tục hành chính, VCCI đề nghị Ban soạn thảo sửa đổi quy định theo hướng hoạt động khuyến mại theo quy định tại Điều 13 Nghị định 81/2018/NĐ-CP thực hiện thủ tục thông báo khuyến mại thay vì đăng ký hoạt động khuyến mại.
Tuệ Minh