Sáng 8-9, một lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông cho biết đã yêu cầu ngành chức năng xử lý vụ "hô biến" hàng chục hecta đất lâm trường vào tay lãnh đạo, người nhà.
Rừng mất, đất lâm trường vào tay lãnh đạo, người nhà
Trước đó, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã có kết luận về việc mất rừng, cấp sổ đỏ trái phép trên đất đã cấp cho Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên (gọi tắt là Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên, ở huyện Tuy Đức, Đắk Nông).
Theo kết luận, Lâm trường Quảng Trực (nay là Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên) được UBND tỉnh Đắk Nông giao quản lý, sử dụng gần 27.300ha rừng. Còn theo số liệu của thanh tra, từ năm 2008 đến 2022, có 3.350ha bị người dân lấn chiếm, xâm canh. Hiện có 525 nhà, nhà tạm xây dựng trái phép trên diện tích này.
Thanh tra quy trách nhiệm để mất đất rừng thuộc UBND xã Quảng Trực, UBND huyện Tuy Đức và Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên.
Ngoài ra, có 11 lao động tại Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên lấn chiếm đất, xây 12 căn nhà trên diện tích hơn 14ha do công ty quản lý nhưng nay vẫn chưa thể xử lý.
Trách nhiệm thuộc về ông Trần Minh Đức - giám đốc công ty giai đoạn 2008-2012 và các ông Phạm Hoàng Dũng - nguyên giám đốc, Nguyễn Ngọc Bình - chủ tịch kiêm giám đốc công ty hiện nay.
Không chỉ để mất rừng, lấn chiếm đất, lãnh đạo công ty còn "làm ngơ" trước việc đất đã cấp cho công ty được… hợp thức hóa cho cá nhân. Cụ thể, năm 2004 UBND huyện Đắk R'lấp (cũ) cấp 4 sổ cho 6 thửa đất, diện tích hơn 18,5ha. Từ tháng 8 đến tháng 12-2006, UBND huyện Đắk R'lấp cấp 8 sổ, 12 thửa đất cho 5 hộ dân, diện tích hơn 19ha.
Trong số này, có 7 sổ (ngày 23-8-2006) cấp cho ông Trần Minh Đường và bà Nguyễn Thị Mộng Thu (là anh trai và em dâu ông Trần Minh Đức - giám đốc công ty thời kỳ 2008-2012) với tổng diện tích gần 14ha.
Đến tháng 7-2008, UBND huyện Tuy Đức tiếp tục cấp số đỏ, diện tích gần 5ha cho bà Trần Thị Kim Liên là em ruột ông Trần Viết Cự - nguyên trưởng Phòng Tài chính huyện Tuy Đức, nguyên chủ tịch UBND xã Quảng Trực.
Ông Cự khai mình khai hoang diện tích này, rồi làm thủ tục xin cấp sổ đỏ, nhờ em gái đứng tên. Tuy nhiên, theo thanh tra, diện tích đất nêu trên đã được giao cho Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên.
Từ tháng 11-2008 đến tháng 12-2010, UBND huyện Tuy Đức cấp 25 sổ đỏ (hơn 82ha) cho các cá nhân trên đất đã cấp cho tổ chức. Trong đó có 20 sổ cấp đất hoàn toàn trên đất đã cấp cho tổ chức, 4 sổ cấp chồng lấn một phần đất đã cấp cho tổ chức.
Thật bất ngờ, có 23/25 sổ cấp cho chính giám đốc Trần Minh Đức với tổng diện tích hơn 15ha; bà Trần Minh Tú (cháu ruột ông Đức) và bà Nguyễn Thị Mộng Thu (em dâu ông) với tổng diện tích gần 30ha.
Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, việc cấp sổ đỏ nêu trên đối với 25 thửa đất đều làm không đúng thủ tục, trái quy định.
Ngoài ra, từ năm 2013 đến 2019, UBND huyện Tuy Đức cấp 16 sổ đỏ trên 17 thửa đất cho 13 hộ dân, diện tích hơn 8,1ha trên diện tích đã cấp cho tổ chức.
Có dấu hiệu vi phạm hình sự
Để xử lý vi phạm, Thanh tra tỉnh Đắk Nông yêu cầu UBND huyện Tuy Đức điều chỉnh lại diện tích, ranh giới đối với 17 thửa đất đã cấp sổ đỏ giai đoạn 2013-2019 có một phần diện tích nằm trong diện tích đất công ty quản lý; thu hồi các sổ đỏ đã cấp không đúng quy định trên diện tích đất đã cấp cho Lâm trường Quảng Trực (trước đây) và Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên (hiện nay).
Đồng thời, Thanh tra đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện thực hiện thu hồi các sổ đỏ đã cấp không đúng quy định. Tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm của UBND huyện, chủ tịch UBND huyện, phó chủ tịch UBND huyện và cán bộ, công chức các thời kỳ từ 2008 đến 2021 có liên quan các khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý đất đai đã được chỉ rõ.
Đáng chú ý, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã ban hành văn bản kiến nghị và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Nông đã tiếp nhận kiến nghị khởi tố 2 nội dung. Thứ nhất là việc cấp sổ đỏ trên 25 thửa đất, diện tích 36ha nằm trên diện tích đã được UBND tỉnh giao cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Việt Bun thuê, sử dụng.
Trong đó có 8 thửa đất với diện tích 15ha cấp cho ông Trần Minh Đức "có dấu hiệu vụ lợi, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Thanh tra cũng đề nghị công an làm rõ việc cấp sổ đỏ 3 thửa đất cho người thân ông Đức với diện tích gần 5ha trong giai đoạn từ năm 2006-2008 vì "có biểu hiện tư lợi".
Sau khi có kết luận, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã đề nghị UBND tỉnh này chỉ đạo các sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Tuy Đức, Công ty Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên xem xét xử lý những tổ chức, cá nhân liên quan. Hiện các đơn vị đang triển khai các nội dung chỉ đạo của tỉnh theo kiến nghị của thanh tra.
Tình trạng này không phải cá biệt ở các tỉnh Đắk Nông, Đắk Lắk. Thậm chí có trường hợp quan chức đã bị kỷ luật nhiều năm nhưng vẫn chưa chịu nhả đất rừng.