"Tôi bị sốc khi hay tin trận động đất mạnh vừa xảy ra tại đất nước các bạn, gây thương vong lớn và thiệt hại về tài sản" - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ khi gửi lời chia buồn tới Morocco ngày 9-9.

Cùng với đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng cho biết ông "vô cùng đau buồn trước những mất mát về nhân mạng và sự tàn phá do động đất ở Morocco gây ra".

Ác mộng trong đêm

Trận động đất mạnh 6,8 độ xảy ra ở dãy núi High Atlas của Morocco vào khoảng sau 23h đêm 8-9 (giờ địa phương). Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cho biết tâm chấn ở sâu 18,5km, cách TP Marrakesh (hay Marrakech) khoảng 72km về phía tây nam. Đây là thành phố lớn thứ tư của Morocco với khoảng 840.000 dân và là điểm du lịch nổi tiếng.

Trận động đất này có cường độ mạnh nhất tấn công Morocco kể từ năm 1900, và cũng chết chóc nhất kể từ trận động đất khiến hơn 600 người thiệt mạng hồi năm 2004 ở vùng núi Rif, phía bắc Morocco.

Đài truyền hình RTVE (Tây Ban Nha) cho biết ngay cả người dân ở TP Huelva và Jaen thuộc vùng Andalusia miền nam Tây Ban Nha cũng có thể cảm nhận được sự rung lắc do động đất ở Morocco.

Marrakesh là thành phố lớn nhất nằm gần tâm chấn. Đây là nơi dự kiến tổ chức các cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) vào đầu tháng 10 tới. Theo tổ chức giám sát Internet toàn cầu NetBlocks, kết nối Internet đã tạm gián đoạn ở Marrakesh do mất điện sau thiên tai.

Người dân Marrakesh đã lâm cảnh màn trời chiếu đất, không dám về nhà trong đêm vì sợ còn dư chấn. 

Ông Jaouhari Mohamed, cư dân khu phố cổ ở Marrakesh, mô tả với Hãng tin Reuters cảnh tượng tuyệt vọng khi ông và mọi người tháo chạy: "Chúng tôi phải chạy ngay sau trận động đất lớn. Tôi không thể ngủ lại trong nhà vì động đất và cũng vì trong phố cổ toàn những ngôi nhà đã cũ. Nếu một căn đổ sập thì những căn khác cũng đổ theo".

Nhà báo Noureddine Bazine, cũng là cư dân Marrakesh, cho rằng trận động đất này "bất ngờ và thảm khốc" với người dân thành phố. Ông nghĩ số người chết có thể còn tăng thêm nữa. 

Đài Al Jazeera dẫn lời ông Bazine: "Chúng tôi đã trải qua một đêm kinh hoàng đầy ác mộng và chúng tôi không quen với những thảm họa như thế này. Tại Marrakesh, khu phố cổ là nơi chịu thiệt hại nặng nhất vì các tòa nhà dễ đổ sập. Một số tòa nhà tại đây có thể sập ngay cả khi không có động đất do chúng đã khá yếu".

Thiệt hại nặng gần tâm chấn

Tính đến 22h ngày 9-9 (giờ Việt Nam), thông tin từ Bộ Nội vụ Morocco cho thấy ít nhất 1.037 người thiệt mạng và hơn 1.200 người bị thương, trong đó 721 người trong tình trạng nguy kịch. Đến sáng 10-9, đã có hơn 2.000 người thiệt mạng và hơn 1.400 người nguy kịch. 

Nhà chức trách cho biết hầu hết các trường hợp thiệt mạng được ghi nhận ở khu vực miền núi gần tâm chấn, những nơi vốn khó tiếp cận. Hãng tin AP dẫn thông tin từ truyền thông Morocco nói khoảng một nửa số người thiệt mạng là ở tỉnh Al Haouz.

Theo kênh truyền hình Al Aoula của Morocco, các đội cứu hộ đang gặp khó khăn trong việc di chuyển tới các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất do đường sá bị hư hỏng, nhiều tòa nhà đã đổ sập.

Trung tâm Truyền máu khu vực Marrakesh kêu gọi người dân đến hiến máu cứu nạn nhân động đất bắt đầu từ sáng 9-9 (giờ địa phương). Trong khi đó Lực lượng vũ trang hoàng gia Morocco kêu gọi người dân thận trọng và thực hiện các biện pháp an toàn do còn nguy cơ xảy ra dư chấn.

Các nhà lãnh đạo thế giới đã ngay lập tức gửi lời chia buồn tới Morocco. Trong thông điệp gửi nhà vua Mohammed VI của Morocco, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã "chia buồn chân thành về hậu quả bi thảm của trận động đất kinh hoàng".

Ông Stephane Dujarric, người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres, cho biết ông Guterres đau buồn trước những tổn thất về người và gửi lời chia buồn chân thành nhất tới gia đình các nạn nhân. Ông nói Liên Hiệp Quốc sẵn sàng giúp đỡ Chính phủ Morocco trong công tác hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng.

Các nước cũng đề nghị giúp đỡ Morocco. Ngay sau thông tin về động đất, Chính phủ Israel thông báo Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng nước này đang chuẩn bị cử một đội lớn tới hỗ trợ cứu hộ và sơ cứu các nạn nhân động đất ở Morocco.