Chánh án TAND tối cao vừa ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm của TAND cấp cao tại TP.HCM về vụ kiện giữa nguyên đơn là ông Liên Khui Thìn và bị đơn ông Phạm Minh Đạo, Phạm Nguyễn Minh Đức.
Theo đó, Chánh án TAND tối cao đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy bản án phúc thẩm trên, và bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM, giao hồ sơ về cho tòa sơ thẩm giải quyết lại. Đồng thời, tạm đình chỉ thi hành bản án phúc thẩm cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.
Theo hồ sơ vụ án, năm 1996, ông Liên Khui Thìn và bà Nguyễn Thị Tuyết Mai mỗi bên cùng góp vốn 50%, tương đương với vốn điều lệ 3 tỉ đồng, để thành lập Công ty TNHH sản xuất thương mại Tây Sơn (Công ty Tây Sơn) kinh doanh đa ngành nghề. Trong đó, ông Thìn làm Chủ tịch hội đồng thành viên, bà Mai làm giám đốc.
Một năm sau, ông Liên Khui Thìn bị bắt trong đại án Epco - Minh Phụng với cáo buộc chiếm đoạt hàng nghìn tỉ đồng của các ngân hàng. Ông bị tuyên án tử hình về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xã hội chủ nghĩa. Sau đó, ông Thìn được Chủ tịch nước ân giảm từ tử hình xuống tù chung thân. Hơn 10 năm sau, tức năm 2009, ông tiếp tục được giảm án rồi được đặc xá do cải tạo tốt và đã nộp tiền phải thi hành án hơn 500 tỉ đồng.
Ông Liên Khui Thìn được Chánh án TAND tối cao chấp nhận đơn đề nghị giám đốc thẩm
NGÂN NGA
Sau khi ra tù, ông Liên Khui Thìn cho rằng trong thời gian ông đang thụ án tù, bà Mai đã chuyển toàn bộ vốn và tài sản của công ty cho chồng và con là Phạm Minh Đạo, Phạm Nguyễn Minh Đức và em trai Đỗ Thế Minh mà không hỏi ý kiến của ông Thìn.
Vì thế, ông Liên Khui Thìn khởi kiện chồng con bà Mai ra TAND TP.HCM để yêu cầu tuyên phục hồi quyền sở hữu 50% tài sản và vốn góp của mình trong Công ty Tây Sơn. Đồng thời, ông còn đề nghị tòa tuyên vô hiệu các giao dịch chuyển nhượng vốn góp, hủy các giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp từ lần 1 đến lần 8 của công ty này.
Ngược lại, phía bị đơn không đồng ý với yêu cầu trên vì cho rằng đã làm đúng quy định của pháp luật, việc nhận chuyển nhượng phần vốn của bà Mai đã xin ý kiến các cơ quan chức năng và được đồng ý.
Năm 2020, xét xử sơ thẩm, TAND TP.HCM đã chấp nhận toàn bộ đơn khởi kiện của ông Thìn. Lý do, bà Mai chuyển nhượng phần vốn góp của mình cho ông Minh mà không hỏi ý kiến của ông Thìn và giảm vốn điều lệ, thay đổi thành viên công ty mà không có quyết định của hội đồng thành viên là vi phạm luật Doanh nghiệp...
Bản án này sau đó bị phía bị đơn kháng cáo.
Giữa năm 2022, xét xử phúc thẩm, TAND cấp cao tại TP.HCM đã chấp nhận kháng cáo của bị đơn là ông Phạm Minh Đạo và ông Phạm Nguyễn Minh Đức, tuyên bác đơn khởi kiện của ông Thìn.
Không đồng tình với bản án phúc thẩm nên ông Thìn đã làm đơn đề nghị giám đốc thẩm.
Theo kháng nghị dài 5 trang, Chánh án TAND tối cao cho rằng, ông Liên Khui Thìn khởi kiện yêu cầu hủy các giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi từ lần thứ 1 đến lần thứ 8 của Công ty Tây Sơn, nhưng 2 cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm không đưa công ty này vào vụ án với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là xác định thiếu người tham gia tố tụng.
Hồ sơ vụ án không có tài liệu, chứng cứ về việc ông Thìn chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp cho bà Mai, hay việc Công ty Tây Sơn mua lại toàn bộ phần vốn góp của ông Thìn, cũng như về việc giảm vốn điều lệ của công ty theo quy định tại khoản 3 điều 43 luật Doanh nghiệp.
Trong quá trình giải quyết vụ án, bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cho rằng ông Thìn không còn là thành viên công ty kể từ tháng 9.2000, xuất phát từ nội dung công văn số 123 ngày 22.8.2000 của TAND TP.HCM.
Cụ thể, công văn số 123 có nội dung: "Theo bản án hình sự sơ thẩm năm 1999 của TAND TP.HCM thì mọi tài sản của Liên Khui Thìn (và của nhóm Công ty Epco) đã được thu hồi và giao cho cơ quan chức năng bảo đảm thi hành án".
Tuy nhiên, bộ luật Tố tụng hình sự 1988 không có quy định về giải thích, đính chính, sửa chữa bản án, quyết định. Đồng thời, công văn này không phải là văn bản giải thích, sửa chữa bản án, quyết định của tòa án theo quy định tại điều 365 bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Do đó, đây không phải là căn cứ để xác định ông Liên Khui Thìn không còn phần vốn góp ở Công ty Tây Sơn như tòa án cấp sơ thẩm đã nhận định và kết luận là có căn cứ…