Ngày 11.9, hội thảo Khoa học vì hòa bình với chủ đề "An ninh và mất an ninh nguồn nước: tái thiết sự chung sống hòa bình với khoa học" khai mạc tại Trung tâm quốc tế Khoa học và giáo dục liên ngành (ICISE, ở TP.Quy Nhơn, Bình Định).

Sự kiện ngoại giao khoa học này do Bộ KH-CN, UBND tỉnh Bình Định, Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội Gặp gỡ Việt Nam và ICISE phối hợp tổ chức.

TRỌNG NHÂN

Hội thảo có hơn 60 nhà khoa học và các nghị sĩ trẻ đại diện 18 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới tham dự, với các diễn giả quốc tế như ông Martin Chungong, Tổng thư kí IPU; ông Mokhtar Omar, Cố vấn cấp cao của Tổng thư ký IPU…

Giảm bất đồng về khai thác và sử dụng bền vững nước

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết an ninh nguồn nước là vấn đề mà Việt Nam đặc biệt quan tâm; cần phải xây dựng định hướng, mục tiêu và các giải pháp cụ thể nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước.

HOÀNG TRỌNG

Theo ông Nguyễn Đức Hải, hiện Việt Nam đang đứng trước một số thách thức lớn về an ninh nguồn nước. Trong đó, thách thức đầu tiên là thiếu nước do lượng phân bố không đều theo không gian và thời gian; hệ thống trữ nước, điều tiết, phân phối nước phát huy hiệu quả chưa cao và nhu cầu sử dụng nước ngày càng gia tăng. Tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và hiện tượng thời tiết cực đoan làm gia tăng các loại hình thiên tai như bão, lũ, mưa lớn, hạn hán, xâm nhập mặn đe dọa nguồn nước ngọt của các sông, nước dưới đất.

Ô nhiễm nguồn nước từ các hoạt động sản xuất, sinh hoạt ngày càng gia tăng, có nơi đến mức báo động. Ô nhiễm nguồn nước còn xuất phát từ vấn đề xâm nhập mặn, hạn hán kéo dài dẫn đến tình trạng xâm nhập mặn vào sâu hơn, ảnh hưởng đến nhiễm mặn các dòng sông, đặt ra vấn đề chống xâm mặn ở những nơi chưa từng xảy. Điều này dẫn đến tình trạng có nước nhưng không sử dụng được hoặc sẽ phải tăng chi phí để xử lý nước.

TRỌNG NHẬN

Theo ông Nguyễn Đức Hải, Việt Nam có 3.450 con sông, suối lớn nhỏ, với chiều dài từ 10 km trở lên, tổng lượng nước mặt trung bình hàng năm hiện nay khoảng 830 tỉ mét khối nhưng 63% nguồn nước mặt tạo ra bởi các lưu vực sông nằm ngoài lãnh thổ. Trong đó, hai con sông lớn là sông Cửu Long với 90% và sông Hồng với trên 50% lưu vực nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam. Do đó, có thể nói, nguồn nước của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào lưu vực các con sông bắt nguồn từ nước ngoài.

"Nguồn nước phụ thuộc lớn vào nguồn nước sông quốc tế ảnh hưởng lớn đến tính chủ động trong tích trữ, điều tiết nước cho các ngành kinh tế", ông Nguyễn Đức Hải nói.

HOÀNG TRỌNG

Những thách thức nêu trên đang đặt ra bài toán cho Việt Nam về an ninh nguồn nước và cũng là thách thức mà nhiều quốc gia đang gặp phải. Do vậy, cần phải có sự chung tay của nhiều quốc gia trong phạm vi khu vực và cả trên toàn cầu trong việc giải quyết vấn đề này.

"Chúng tôi đánh giá cao các nỗ lực và sáng kiến của IPU với vai trò là một cơ chế hợp tác liên nghị viện toàn cầu, đã hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với Quốc hội Việt Nam để phát huy vai trò của hợp tác nghị viện nhằm chung tay giải quyết các thách thức toàn cầu. Cuối tuần này, Quốc hội Việt Nam và IPU sẽ tổ chức hội nghị nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 tại Hà Nội. Đây sẽ là một sự kiện có ý nghĩa quan trọng, huy động sự tham gia và đóng góp của các nghị sĩ trẻ trên toàn thế giới cho việc thực hiện chương trình nghị sự toàn cầu vì phát triển bền vững đến năm 2030", ông Nguyễn Đức Hải nói.

TRỌNG NHÂN

Phó chủ tịch Quốc hội mong muốn các quốc gia hợp tác cùng cộng đồng khu vực và quốc tế bảo đảm an ninh nguồn nước, giảm bất đồng về khai thác và sử dụng bền vững nước; xây dựng hòa bình thông qua hợp tác khoa học…

Truyền cảm hứng cho các các nghị sĩ trẻ

Theo GS Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam, Khoa học vì hòa bình là một hội thảo ngoại giao khoa học quốc tế chất lượng cao, tạo điều kiện cho sự hợp tác giữa các nghị viện thông qua khoa học, truyền cảm hứng cho các các nghị sĩ trẻ của các quốc gia về tinh thần giải quyết các vấn đề chính trị, ngoại giao thông qua nền tảng khoa học.

HOÀNG TRỌNG

Hội thảo sẽ diễn ra từ ngày 11 - 13.9, gồm 9 phiên thảo luận với các chuyên đề chuyên sâu: Khoa học và chính trị; Các chương trình quan sát trái đất để giám sát nguồn nước; Thực hành lập pháp điển hình; Ngoại giao đa phương trong khu vực và song phương về nguồn nước cho các hợp tác xuyên biên giới; Phương pháp tiếp cận dựa trên quyền con người đối với an ninh nguồn nước và hòa bình; Đổi mới công nghệ xử lý nước nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước; Thúc đẩy an ninh nguồn nước thông qua khoa học cộng đồng; Mạng lưới Liên minh nghị viện về nguồn nước; Ngoại giao khoa học và khoa học dự đoán.

HOÀNG TRỌNG

Theo ông Hồ Quốc Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, hội thảo Khoa học vì hòa bình lần này là sự kiện đầu tiên đánh dấu cho biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Liên minh Nghị viện thế giới với ICISE chính thức được hiện thực hóa. Tại sự kiện này, các vấn đề liên quan đến an ninh và mất an ninh nguồn nước dựa trên các hướng giải quyết từ khoa học để xây dựng hòa bình sẽ được đề cập, phân tích, làm rõ. Sự kiện này cũng góp phần củng cố mối quan hệ giữa cộng đồng khoa học và cộng đồng liên minh các nghị viện nhằm ủng hộ khoa học và hòa bình thế giới.