Sáng 13-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các báo cáo trong lĩnh vực tư pháp.

Nhiều đối tượng thực hiện hành vi khủng bố

Báo cáo thẩm tra đánh giá mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng tổng thể chung, tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại tài sản do tội phạm gây ra.

Theo Ủy ban Tư pháp, hầu hết các loại tội phạm đều tăng, trong đó một số loại tội phạm tăng mạnh, như giết người tăng hơn 20%, cướp tài sản tăng gần 54%, lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng hơn 57%, cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự tăng hơn 92%...

Điều này không chỉ gây bất an trong dư luận nhân dân về trật tự, an toàn xã hội mà còn thể hiện sự hạn chế trong công tác phòng ngừa tội phạm trên một số lĩnh vực.

Ủy ban Tư pháp lưu ý trong năm đã xảy ra vụ nhiều đối tượng thực hiện hành vi khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe của nhiều cán bộ, người dân, ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh, chính trị địa phương.

Báo cáo thẩm tra dẫn vụ việc xảy ra ngày 11-6, hai nhóm đối tượng có vũ trang đã đột nhập, tấn công trụ sở UBND xã Ea Tiêu, Ea Ktur (Cư Kuin, Đắk Lắk) làm 9 người chết, 2 người bị thương.

Cơ quan chức năng đã khởi tố hơn 90 đối tượng về các tội danh: “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân”, “không tố giác tội phạm” và “môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh vào Việt Nam trái phép”.

Qua vụ việc trên, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước, triển khai các giải pháp tổng thể, nắm chắc tình hình, rút kinh nghiệm, phòng ngừa không để xảy ra vụ việc tương tự.

Số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng hơn 312%

Đáng chú ý, Ủy ban Tư pháp nhận định “công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn một số bất cập, dẫn đến các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội”.

Cụ thể, công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực như đăng kiểm phương tiện giao thông, đào tạo và sát hạch lái xe; cấp phiếu lý lịch tư pháp... còn nhiều sơ hở.

Nhiều đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, nhận hối lộ và các hành vi vi phạm nói trên đã kéo dài nhiều năm, xảy ra nhiều nơi trên cả nước nhưng không được kịp thời phát hiện, xử lý.

Đặc biệt, tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng hơn 71% về số vụ, tăng hơn 116% số đối tượng, đặc biệt số vụ nhận hối lộ được phát hiện tăng hơn 312%.

Theo cơ quan thẩm tra, điều này cho thấy nhờ quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước ta, công cuộc chống tham nhũng ngày càng hiệu quả với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”.

Cạnh đó, kết quả nói trên cũng thể hiện công tác quản lý nhà nước, phòng ngừa tham nhũng trên nhiều lĩnh vực vẫn còn hạn chế.

Nhất là về đấu thầu, mua sắm công, quản lý tài sản công; quản lý đất đai, đấu giá quyền sử dụng đất, đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, khai thác tài nguyên, khoáng sản; tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp...

Trong các vụ việc trên, nhiều trường hợp liên quan đến người đứng đầu trong cơ quan quản lý nhà nước đã lợi dụng triệt để những lỗ hổng của pháp luật để thực hiện hành vi vi phạm, trục lợi.

Ủy ban Tư pháp cho rằng cần nâng cao hơn nữa hiệu quả kiểm soát quyền lực đối với người đứng đầu, người có thẩm quyền, kiểm soát hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, bảo đảm khách quan, minh bạch và đúng pháp luật.

Truy nã nhiều đối tượng đặc biệt nguy hiểm

Theo Ủy ban Tư pháp, chất lượng hoạt động điều tra còn một số hạn chế trong thu thập, đánh giá chứng cứ.

Số trường hợp phải đình chỉ điều tra do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm và hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can thực hiện tội phạm có giảm so với cùng kỳ nhưng vẫn còn 13 trường hợp.

Đáng chú ý, số đối tượng truy nã mặc dù giảm hơn 11%, nhưng vẫn còn số lượng rất lớn (8.686 đối tượng), trong đó số đối tượng nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm là 4.397 đối tượng.

“Vẫn để xảy ra một số trường hợp dùng nhục hình trong giai đoạn điều tra”, cơ quan thẩm tra nêu rõ.

Tham nhũng do tiền quá lớn, kiếm quá dễ

Tuổi Trẻ có cuộc trao đổi với TS ĐINH VĂN MINH - nguyên vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ - về công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua nhìn từ vụ Việt Á và "chuyến bay giải cứu".