Ngày 12/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp phiên 26 cho ý kiến về báo cáo công tác năm 2023 và kế hoạch kiểm toán năm 2024 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN).

Báo cáo tại đây, Phó Tổng KTNN Doãn Anh Thơ cho biết, kế hoạch kiểm toán năm 2024, KTNN định hướng lựa chọn kiểm toán các chủ đề lớn gắn với việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước (NSNN); những vấn đề, lĩnh vực trọng yếu dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; bám sát, phục vụ tích cực các hoạt động của Quốc hội về lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Lĩnh vực NSNN, dự kiến kiểm toán việc quản lý, sử dụng ngân sách 10 bộ, cơ quan trung ương, đơn vị và báo cáo quyết toán của 34 bộ, cơ quan trung ương (đạt tỷ lệ 85% - 34/40 đầu mối kiểm toán các bộ, cơ quan trung ương, năm 2023 là 68%), kiểm toán tại 61 địa phương.

KTNN cũng dự kiến kiểm toán hoạt động 8 chủ đề, trong đó tập trung kiểm toán các chủ đề liên quan đến bảo vệ môi trường, xử lý rác thải, chống biến đổi khí hậu, vận tải hành khách công cộng, bảo tồn và phát triển các di tích, di sản...

Bên cạnh lựa chọn kiểm toán một số chuyên đề có quy mô lớn, phạm vi rộng, KTNN dự kiến lựa chọn các chủ đề kiểm toán gắn với chức năng quản lý Nhà nước, lĩnh vực chuyên ngành của các bộ, ngành, địa phương, như việc quản lý, sử dụng kinh phí sự nghiệp hoạt động kinh tế đường bộ giai đoạn 2021 - 2023; công tác quản lý giá điện giai đoạn 2022 - 2023; quản lý và cho thuê đất công ích giai đoạn 2022 - 2023.

Các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn được đưa vào kế hoạch kiểm toán, gồm Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1; các dự án đầu tư xây dựng các đường vành đai; các dự án đường ven biển Việt Nam; các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển đô thị bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu; các dự án xây dựng bệnh viện...

Toàn cảnh phiên họp

Với lĩnh vực doanh nghiệp và tổ chức tài chính - ngân hàng, KTNN dự kiến thực hiện 13 cuộc kiểm toán, gồm: Ngân hàng Nhà nước; 7 tập đoàn, tổng công ty nhà nước; 5 tổ chức tài chính, ngân hàng.

Thẩm tra kế hoạch kiểm toán, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng KTNN cần tập trung ưu tiên nguồn lực, nhân lực cho các cuộc kiểm toán phục vụ cho quyết toán NSNN năm 2023 để phấn đấu đạt hoặc vượt mục tiêu theo lộ trình đã đề ra tại Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030.

Cùng với các chuyên đề quan trọng liên quan đến những vấn đề được dư luận xã hội, Quốc hội và cử tri quan tâm, cơ quan thẩm tra đề nghị KTNN tiếp tục rà soát, nghiên cứu cắt giảm số lượng các cuộc kiểm toán hoạt động, kiểm toán chuyên đề, kiểm toán lĩnh vực đầu tư xây dựng, chương trình, dự án, lĩnh vực doanh nghiệp, tập trung lựa chọn các chuyên đề, lĩnh vực thường xuyên có nhiều vi phạm hoặc có nguy cơ dễ phát sinh sai phạm để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, thu nộp về NSNN, không gây thất thoát NSNN, tài sản nhà nước.

Thảo luận tại phiên họp, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị kiểm toán cần có trọng tâm, trọng điểm; tăng công khai kết quả kiểm toán, khắc phục kiến nghị chung chung, chưa cụ thể. Nhận xét về kế hoạch kiểm toán năm 2024, bà Thanh lưu ý cân nhắc tiến hành kiểm toán chuyên đề về giải ngân vốn đầu tư công; những tồn tại ngành điện, năng lượng; tái cơ cấu và xử lý nợ xấu.

Nhấn mạnh kế hoạch kiểm toán cần hướng vào các vấn đề trọng điểm được Quốc hội nêu tại Nghị quyết kỳ họp vào tháng 6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhắc lại yêu cầu của Quốc hội về thanh tra toàn diện thị trường bảo hiểm. Theo ông, KTNN cần có chuyên đề riêng vấn đề này hoặc thông qua kiểm toán các tổ chức tín dụng, bảo hiểm để trả lời câu hỏi "có hay không bắt tay giữa ngân hàng với bảo hiểm".

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, KTNN cũng cần hướng vào các vấn đề nóng đang được dư luận quan tâm như năng lượng, thiếu điện. "Thiếu điện như vậy, KTNN phải trả lời về năng lực ngành điện, giá điện thế nào. Kiểm toán riêng hay chung thì đều cần đi vào những câu hỏi đang rất thời sự như thế" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Đề cập đến việc công khai kết quả kiểm toán, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, không chỉ công khai trên cổng thông tin điện tử của KTNN, mà còn phải tổ chức họp báo bằng hình thức phù hợp. "Công khai, một mặt là sức mạnh của kiểm toán, mặt khác là để dư luận giám sát kiểm toán làm có đúng không, đàng hoàng không" - Chủ tịch Quốc hội phân tích.

Giải trình tiếp thu, Phó Tổng KTNN Doãn Anh Thơ khẳng định, cơ quan kiểm toán tiếp thu, rà soát nội dung đưa vào kế hoạch để có phương án tổ chức kiểm toán tốt nhất. Ông Thơ nói kế hoạch kiểm toán sẽ lồng ghép tối đa các cuộc kiểm toán, tránh tần suất xuất hiện tại các địa phương, đồng thời sẽ phối hợp với thanh tra ngành, địa phương để tránh chồng chéo và xác định danh mục các cuộc kiểm toán.