Nếu chính phủ các nước tiếp tục tăng hỗ trợ cho các ngành chiến lược, 1 cuộc chiến trợ cấp có thể nổ ra trên quy mô toàn cầu. Và, theo Bloomberg, có lẽ liên minh châu Âu (EU) vừa mới châm ngòi cho một trong những “chiến trường” lớn nhất của châu Âu.
Hôm qua, Ủy ban châu Âu (EC) vừa thông báo đã tiến hành điều tra các khoản trợ cấp mà chính phủ Trung Quốc dành cho ngành công nghiệp xe điện, trong bối cảnh các quan chức châu Âu lo ngại hàng triệu việc làm trong ngành ô tô đang bị đe dọa từ hoạt động xuất khẩu xe điện đang phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc.
Cuộc điều tra kéo dài 9 tháng có thể dẫn đến khả năng EU áp loại thuế mới lên xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Không chỉ các công ty Trung Quốc, điều này sẽ ảnh hưởng đến cả những nhà sản xuất ô tô lớn khác đang sản xuất xe ở Trung Quốc rồi xuất sang châu Âu, ví dụ như Tesla.
Hiện Mỹ đang áp mức thuế 27,5% lên xe điện Trung Quốc và EU có thể áp mức tương tự, Bloomberg dẫn nguồn tin thân cận cho biết.
Động thái mới của châu Âu là 1 phần trong làn sóng suy nghĩ lại về chiến lược, nỗ lực mang hoạt động sản xuất về gần với quê nhà mà chính phủ nhiều nước phát triển đang đi theo. Đặc biệt là trong những ngành quan trọng như chip bán dẫn, dược phẩm và công nghiệp nặng vốn bị gián đoạn nặng trong thời kỳ đại dịch.
Nỗ lực đảm bảo chuỗi cung ứng của các nước, cùng với những căng thẳng địa chính trị gần đây đã cũng đã dẫn đến một loạt hàng rào thương mại được dựng lên, làm dấy lên những lo ngại về tình trạng kinh tế toàn cầu phân mảnh.
EU hiện là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của xe điện Trung Quốc. Nếu EU áp thuế, những thị trường khác (ví dụ như Anh) cũng sẽ có hành động tương tự.
Liệu Bắc Kinh có đáp trả hay không là câu hỏi được nhiều người quan tâm. Các quan chức ở Brussels vẫn khẳng định họ chỉ muốn “giảm thiểu rủi ro” từ xe điện Trung Quốc mà không gây ra tình trạng kinh tế 2 bên tách biệt hoàn toàn. Trung Quốc hiện là nhà cung cấp nguyên vật liệu thô và linh kiện lớn cho nhiều ngành công nghiệp của châu Âu, đồng thời là thị trường quan trọng của xe ô tô Đức. Do đó, các doanh nghiệp châu Âu sẽ đứng trước nhiều rủi ro nếu đột ngột bị hạn chế đáng kể khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc.
Hơn nữa, không thể phủ nhận chính sách trợ cấp chỉ là 1 phần trong câu chuyện thành công của xe điện Trung Quốc. Nhiều chuyên gia trong ngành nhận định các công ty Trung Quốc đã phát triển rất nhanh trong khi nhiều nhà sản xuất châu Âu chậm chạp trong việc thích nghi và sáng tạo. Tại triển lãm ô tô Munich vừa diễn ra cách đây ít ngày, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã có màn thể hiện rất ấn tượng.
Trong lĩnh vực xe điện, EU và các nền kinh tế lớn khác đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ 2 phía: vừa phải chạy đua với những gói hỗ trợ “khủng” mà chính phủ Mỹ đang dành cho các nhà sản xuất ô tô và công ty pin, vừa phải cố gắng bắt kịp với các công ty Trung Quốc. Tính cả gián tiếp và trực tiếp, ngành ô tô cung cấp cho châu Âu gần 14 triệu việc làm, tương đương 6,1% tổng lực lượng lao động.
Cuộc điều tra dựa trên ước tính rằng đến năm 2025 thị phần của Trung Quốc tại thị trường EU có thể tăng gấp đôi so với mức 8% hiện nay, dựa trên sự phát triển của ngành ô tô nước này, độ mở của nền kinh tế EU và sức cạnh tranh giữa xe điện châu Âu và xe điện Trung Quốc.
EC sẽ thu thập thông tin và bằng chứng để quyết định liệu các chính sách trợ cấp xe điện của Trung Quốc có vi phạm luật chống trợ cấp của khối hay không.
Tham khảo Bloomberg