Ngày 4-2-2023, Lầu Năm Góc cho biết đã cử một máy bay chiến đấu bắn hạ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc ở ngoài khơi bờ biển Nam Carolina (Mỹ). Trước đó, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh bắn hạ khinh khí cầu này khi nó bay qua Đại Tây Dương.
Vụ việc đã gây ra căng thẳng ngoại giao giữa Bắc Kinh và Washington, khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố hủy chuyến thăm Trung Quốc dự kiến từ ngày 5-2.
Trong tuyên bố vào ngày 3-2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết đó chỉ một khinh khí cầu dân sự được sử dụng cho mục đích nghiên cứu, chủ yếu là khí tượng.
Nói với Đài CBS (Mỹ) ngày 17-9, tướng Mark Milley - chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, cho biết khinh khí cầu Trung Quốc mà Lầu Năm Góc đã bắn hạ không hề làm nhiệm vụ do thám.
"Theo đánh giá của cộng đồng tình báo - đánh giá có độ tin cậy cao, không có hoạt động thu thập thông tin tình báo nào bằng khinh khí cầu đó", ông Milley nói.
Sau khi Hải quân Mỹ trục vớt các mảnh vỡ, các chuyên gia kỹ thuật đã phát hiện các cảm biến của khinh khí cầu chưa bao giờ được kích hoạt khi bay qua Mỹ, theo CBS.
Người dẫn chương trình của đài CBS sau đó đặt câu hỏi: "Tóm lại, đó là một khinh khí cầu do thám nhưng nó không làm nhiệm vụ do thám?".
"Tôi có thể nói rằng đó là một khí cầu do thám mà chúng tôi biết chắc rằng không có và cũng không truyền bất kỳ thông tin tình báo nào về Trung Quốc", tướng Milley trả lời.
Cuối tháng 6-2023, người phát ngôn Lầu Năm Góc - chuẩn tướng Pat Ryder - cũng cho biết khinh khí cầu Trung Quốc bay qua lãnh thổ Mỹ vào tháng 2 không thu thập thông tin tình báo trước khi bị bắn hạ.
Có nhiều giả thuyết khác nhau về việc tại sao khinh khí cầu này lại bay qua Mỹ, nổi bật nhất là giả thuyết nó đã đi chệch hướng.
Khinh khí cầu này khi đó hướng về phía Hawaii, nhưng những cơn gió ở độ cao 60.000 feet (khoảng 18,3 km) dường như đã làm chệch hướng nó về phía bang Alaska.
"Gió ở độ cao đó rất mạnh. Động cơ của khinh khí cầu không thể chống lại những cơn gió ở đó", tướng Milley giải thích.
Trung Quốc ngừng sử dụng khinh khí cầu giám sát?
Theo đài CNN ngày 15-9, nhiều nguồn tin quen thuộc với tình báo Mỹ cho biết Trung Quốc dường như đã đình chỉ chương trình khinh khí cầu giám sát sau vụ việc vào tháng 2-2023.
CNN đánh giá động thái của Bắc Kinh diễn ra trong bối cảnh Mỹ - Trung đang tìm cách ổn định và thúc đẩy quan hệ song phương.
Hãng tin Reuters ngày 17-9 cho biết cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ở Malta trong nhiều giờ vào cuối tuần qua.
Theo các tuyên bố từ Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hai bên đã tổ chức các cuộc trao đổi "thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng" trong nhiều cuộc gặp được tổ chức từ ngày 16 đến 17-9.
Sự phụ thuộc của Mỹ vào các linh kiện của Trung Quốc đồng nghĩa ngành công nghiệp quốc phòng và cơ sở hạ tầng quan trọng của nước này có thể sớm rơi vào tình trạng nguy hiểm.