Chính phủ đã có báo cáo gửi Quốc hội và nêu chi tiết việc thực hiện nghị quyết số 99 năm 2019 về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy và chữa cháy.

Cháy nổ tại khu dân cư diễn biến phức tạp

Theo đó, năm 2021 - 2022, tình hình cháy, nổ, sự cố, tai nạn diễn biến phức tạp tại khu dân cư.

Số liệu cho thấy giai đoạn 2020 - 2022, lực lượng công an đã kiểm tra điều kiện bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ trên 2 triệu lượt cơ sở, phát hiện khoảng 1,4 triệu tồn tại, thiếu sót, ban hành khoảng 190.000 công văn kiến nghị chủ cơ sở khắc phục.

Điều này góp phần loại trừ hàng triệu nguy cơ phát sinh cháy, nổ, sự cố, tai nạn.

Giai đoạn này, các cơ quan chức năng đã lập 61.045 biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, xử phạt 55.972 trường hợp vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt trên 418 tỉ đồng; tạm đình chỉ 5.233 trường hợp; đình chỉ hoạt động 2.954 trường hợp; khởi tố 12 vụ với 8 bị can.

6 tháng đầu năm 2023 đã tổ chức kiểm tra 124.000 lượt cơ sở; lập 124.000 biên bản kiểm tra; phát hiện 49.000 tồn tại, thiếu sót và kiến nghị khắc phục.

Cơ quan chức năng đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính 6.230 trường hợp; tạm đình chỉ 846 trường hợp; đình chỉ hoạt động 1.650 trường hợp.

"Cháy, nổ mặc dù đã được kìm giảm, nhưng cháy, nổ tại các khu công nghiệp, hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất kinh doanh, cơ sở tập trung đông người (quán karaoke, quán bar...) còn diễn biến phức tạp. Một số vụ cháy gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người", Chính phủ nêu.

Nhiều cơ sở không chấp hành nghiêm phòng cháy, chữa cháy

Báo cáo chỉ rõ các vụ cháy có nguyên nhân từ sự cố thiết bị điện (sau công tơ) tại các hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh vẫn chiếm tỉ lệ cao.

Ý thức của một bộ phận người dân trong quản lý, sử dụng điện an toàn chưa cao. Trong khi, các quy định hiện hành về bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy điện (sau công tơ) còn thiếu, chưa cụ thể, chưa rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan.

"Việc quản lý nguồn gốc, chất lượng, chứng nhận kiểm định đối với các thiết bị tiêu thụ điện trên thị trường hiện nay còn nhiều bất cập", theo báo cáo.

Công tác quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ, cứu nạn có nơi, có lúc bị buông lỏng, thiếu chặt chẽ, phó mặc cho các lực lượng chuyên trách.

Đáng lưu ý, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa nghiêm, nhiều nơi làm "qua loa, chiếu lệ"; chưa quan tâm phân tích nguyên nhân các vụ cháy để rút kinh nghiệm, chỉ rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý nghiêm khắc để ngăn chặn; chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe.

Qua đợt tổng kiểm tra, rà soát trên phạm vi toàn quốc cho thấy nhiều cơ sở không chấp hành nghiêm quy định gây nguy cơ cao mất an toàn cháy, nổ.

Thời gian tới, Chính phủ cho hay sẽ củng cố, xây dựng lực lượng dân phòng phòng cháy chữa cháy, phòng cháy chữa cháy chuyên ngành thực sự là nòng cốt trong phòng cháy chữa cháy khu dân cư, cơ sở.

Hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ cũng là nhiệm vụ được đặt ra.

Đồng thời, coi trọng thanh tra, kiểm tra công tác phòng cháy chữa cháy; chỉ đạo khắc phục dứt điểm các hạn chế, thiếu sót về bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy.

Thời gian tới sẽ tập trung chỉ đạo điều tra, xử lý về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy.

Trong báo cáo thẩm tra, các ủy ban của Quốc hội ghi nhận công tác phòng cháy, chữa cháy đã được quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, cơ bản hạn chế đến mức thấp nhất số vụ cháy, nổ, nhất là số vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Dù vậy, tình hình cháy, nổ còn diễn biến phức tạp, số người chết trong các vụ cháy chưa giảm so với giai đoạn trước, một số vụ cháy gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người.

Cơ quan thẩm tra lưu ý công tác quản lý nhà nước có nơi, có lúc bị buông lỏng; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm chưa nghiêm; đầu tư cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện và chế độ, chính sách đối với lực lượng phòng cháy, chữa cháy chưa được quan tâm đúng mức…

Chống cháy nổ, nhìn thực trạng để 'bốc thuốc'

Sau vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội làm 56 người chết, nhiều tỉnh thành chỉ đạo rà soát và tăng cường kiểm tra phòng cháy chữa cháy các chung cư, nhà trọ. Nhưng cần phải từ thực tế để chấn chỉnh, chuẩn hóa lại quy định.