Theo báo Financial Times (FT) ngày 18-9, các công ty phương Tây hiện vẫn đang hoạt động ở Nga kể từ khi cuộc chiến Ukraine bùng nổ đã tạo được hàng tỉ USD lợi nhuận cho đến thời điểm này. 

Tuy nhiên phía Nga đã ngăn chặn họ tiếp cận dòng tiền trong nỗ lực trừng phạt các quốc gia “không thân thiện”.

Doanh nghiệp phương Tây tại Nga tạo lợi nhuận hàng tỉ USD

Theo các số liệu được Trường Kinh tế Kiev (KSE) thu thập, doanh nghiệp đến từ các quốc gia “không thân thiện” tạo ra 18 tỉ USD trong 20 tỉ USD lợi nhuận thu được của các công ty nước ngoài tại Nga trong năm 2022. 

Lợi nhuận trước thuế của các doanh nghiệp này là 199 tỉ USD trong 217 tỉ USD (lợi nhuận trước thuế) của các công ty nước ngoài tại Nga.

Lợi nhuận tại Nga của các doanh nghiệp như BP (tập đoàn dầu khí có trụ sở tại Anh) hay Citigroup (tập đoàn dịch vụ tài chính đa quốc gia Mỹ) bị “ghìm” lại kể từ khi có lệnh cấm chia cổ tức đối với doanh nghiệp từ các quốc gia “không thân thiện” vào năm 2022.

Một số giao dịch cho việc này chỉ có thể được phê duyệt như trường hợp ngoại lệ, nhưng chỉ là số hiếm hoi.

“Hàng chục tỉ USD đang mắc kẹt tại Nga. Không có cách nào để chuyển chúng ra ngoài”, báo FT dẫn lời giám đốc điều hành của một trong những công ty có trụ sở tại quốc gia không được Nga xếp vào nhóm “không thân thiện”.

Các quốc gia được xếp vào nhóm “không thân thiện” bao gồm Mỹ, Anh và tất cả các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU).

Quy mô doanh thu và lợi nhuận không chỉ phản ánh tầm quan trọng lâu dài của các doanh nghiệp phương Tây đối với nền kinh tế Nga, mà còn cho thấy tình thế tiến thoái lưỡng nan của các doanh nghiệp trong lựa chọn cho việc hoạt động ở quốc gia này.

Không thể chuyển tiền khỏi Nga

Theo dữ liệu từ KSE, trong số công ty từ các quốc gia “không thân thiện” còn hoạt động tại Nga, Ngân hàng Raiffeisen của Áo báo cáo mức lợi nhuận ở Nga đạt 2 tỉ USD.

Tuy nhiên Raiffeisen cho biết ngân hàng này “không có quyền tiếp cận” lợi nhuận của mình tại Nga.

Tập đoàn năng lượng Wintershall của Đức năm nay ghi nhận khoản tổn thất tài sản ngoài tiền mặt lên đến gần 7,5 tỉ USD khi Điện Kremlin tước quyền sở hữu hoạt động kinh doanh của tập đoàn này tại Nga. Wintershall còn khoảng 2 tỉ USD lợi nhuận bị giữ lại tại Nga do các hạn chế trong việc chia cổ tức.

“Phần lớn số tiền mặt được tạo ra trong các liên doanh ở Nga của chúng tôi kể từ năm 2022 đã tiêu tan”, Wintershall cho biết vào tháng 8, thông tin thêm rằng không có khoản cổ tức nào trong năm 2022 tại Nga được chi trả.

Thế nhưng có một số công ty đã tìm được cách vượt qua rào cản. Theo báo cáo tài chính thường niên năm 2022 của một công ty con thuộc tập đoàn thực phẩm Mars (Mỹ), công ty này năm ngoái đã trả khoảng 800 triệu USD cho công ty mẹ dưới danh nghĩa “bù đắp cho các khoản nợ”.

Chi nhánh tập đoàn thuốc lá Japan Tobacco International (JTI) ở Nga năm 2022 đã trả 180 triệu USD cho cổ đông duy nhất là JTI Đức, trong đó có 20% được chi trả sau thời điểm cuộc chiến tại Ukraine bùng nổ.

Công ty này thông tin với tờ FT rằng thanh toán này được lấy từ thu nhập năm 2021 của mình, trong khi cổ tức tại Nga dựa trên kết quả kinh doanh trong năm 2022 đã không được chi trả.

Nghi vấn nhiều công ty dầu khí Mỹ vẫn giao dịch với Nga

Nhiều công ty dầu khí Mỹ vẫn có các giao dịch lên đến hàng triệu USD với Nga kể từ sau thời điểm bùng nổ cuộc chiến tại Ukraine, phớt lờ áp lực phải rút khỏi nền kinh tế này.