Pháp rút quân và đại sứ khỏi Niger

Ngày 24-9, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết sẽ rút đại sứ, các nhân viên ngoại giao trở về nước ngay lập tức và bắt đầu rút quân khỏi Niger trong những tuần tới.

"Pháp đã quyết định triệu hồi đại sứ tại Niger và chấm dứt hợp tác quân sự với Niger", ông Macron lời phỏng vấn kênh truyền hình TF1 và France 2. Nhà lãnh đạo Pháp cho biết toàn bộ 1.500 binh sĩ nước này sẽ rút khỏi quốc gia Tây Phi vào cuối năm nay. Ông Macron nhấn mạnh Pháp sẽ "không thể bị những kẻ đảo chính bắt làm con tin".

Sau cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum vào tháng 7-2023, các lãnh đạo quân sự Niger đã yêu cầu đại sứ Pháp rời đi. Tuy nhiên, Paris không thực hiện yêu cầu này vì không công nhận chính quyền quân sự Niger là lãnh đạo hợp pháp.

Cùng ngày, chính quyền quân sự Niger gọi sự rút quân của Pháp là "khoảnh khắc lịch sử" và "một bước tiến mới hướng tới chủ quyền của Niger".

Trước đó, đêm 23-9, chính quyền quân sự Niger đã cấm "máy bay Pháp" bay qua không phận của nước này trong bối cảnh quan hệ hai nước đang ở mức thấp nhất kể từ sau cuộc đảo chính. Paris đã tuyên bố sẽ chấm dứt hợp tác quân sự và cắt mọi khoản hỗ trợ phát triển dành cho Niamey.

* Ba Lan lập hành lang trung chuyển ngũ cốc Ukraine. Ngày 24-9, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho biết nước này vẫn giữ lệnh cấm ngũ cốc nhập khẩu từ Ukraine, nhưng đang chuẩn bị cho các hành lang trung chuyển đặc biệt cho phép ngũ cốc Ukraine đi qua lãnh thổ Ba Lan để xuất đi "những nơi thật sự cần thiết".

Trước đó, căng thẳng leo thang sau khi Ba Lan, Slovakia, Hungary áp lệnh cấm ngũ cốc Ukraine dù Ủy ban châu Âu không gia hạn lệnh cấm nhập khẩu kể từ ngày 15-9. Phản ứng lại, Kiev đã nộp đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Kể từ khi nổ ra xung đột với Nga, Ukraine phải dựa vào các nước láng giềng để xuất khẩu ngũ cốc. Tuy nhiên, các nước lân cận lo ngại ngũ cốc và hạt có dầu từ Ukraine làm ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân trong nước.

Tàu thăm dò NASA mang mẫu vật tiểu hành tinh Bennu trở về

Khoang chứa từ tàu Osiris-Rex hạ cánh ở sa mạc thuộc bang Utah của Mỹ sáng 24-9, tối cùng ngày giờ Việt Nam, mang theo mẫu vật từ tiểu hành tinh đầu tiên mà Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) thu thập được. Theo Hãng tin AFP, tàu đã thả khoang chứa mẫu vật ở độ cao 108.000km so với mặt đất, kết thúc hành trình hơn 6,2 tỉ km.

Năm 2000, bốn năm sau khi phóng lên, tàu Osiris-Rex đáp xuống Bennu, một tiểu hành tinh có nguy cơ va chạm với Trái đất, và thu thập khoảng 250g mẫu vật. Các nhà khoa học hy vọng số mẫu vật này sẽ giúp họ hiểu hơn về tiểu hành tinh cũng như sự hình thành của Hệ Mặt trời và sự sống trên Trái đất.

Ngay khi tàu trở về, đội ngũ các nhà khoa học, kỹ sư và binh lính đã chạy đua tìm kiếm khoang chứa càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn cho mẫu vật hơn 4,6 tỉ năm tuổi này. "Thật là một ngày đáng kinh ngạc. Những kiểu mẫu vật này - chúng thực sự là những món quà. Chúng là kho báu… cho phân tích khoa học trong nhiều năm tới, cho con cháu chúng ta và những người thậm chí còn chưa được sinh ra", giám đốc bộ phận khoa học hành tinh của NASA Lori Glaze nói.

* Người sắc tộc Armenia di tản khỏi Nagorno-Karabakh

Ngày 24-9, những người sắc tộc Armenia đầu tiên từ Nagorno-Karabakh đã đi vào lãnh thổ Armenia, mở đường cho hàng ngàn người khác di tản sau khi chính quyền Azerbaijan kiểm soát vùng lãnh thổ ly khai này.

Chính quyền vùng Nagorno-Karabakh cho biết họ đã lên kế hoạch đưa 120.000 người sắc tộc Armenia rời đi vì sợ bị thanh trừng sắc tộc. "Dân tộc chúng tôi không muốn là một phần của Azerbaijan. 99,99% người dân sẽ chọn rời vùng đất mang ý nghĩa lịch sử với chúng tôi này", ông David Babayan, cố vấn người đứng đầu nhà nước Cộng hòa Artsakh tự xưng Samvel Shahramanyan, trả lời Hãng tin Reuters.

* Kết quả thăm dò bị chỉ trích vì nói ông Trump dẫn trước ông Biden đến 10 điểm. Thăm dò mới đây của Washington Post-ABC hứng nhiều "gạch đá" sau khi đưa ra kết quả cựu tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn trước người kế nhiệm Joe Biden đến 10 điểm phần trăm, khác với hầu hết các thăm dò khác. Giới thăm dò và các báo địa phương đặt nghi vấn về kết quả, nhất là khi cũng thăm dò này vào tháng 5-2023 cho rằng ông Biden dẫn trước 7 điểm.