Mới đây, EVN đã có đề nghị gửi tới Bộ Công Thương về việc hoàn thiện hồ sơ chủ trương nhập khẩu điện từ các nhà máy thủy điện, điện gió từ Lào về Việt Nam. Cụ thể là việc nhập khẩu, đấu nối điện từ cụm nhà máy thủy điện Nậm Mô và nhà máy thủy điện Houay Kaouan.
Theo đó, ngoài việc nhập khẩu điện từ Trung Quốc thông qua các đường dây 220kV với công suất khoảng 550-800MW, EVN sẽ nhập khẩu điện từ Lào theo Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào được ký kết ngày 5-10-2016, tổng công suất tối thiểu đến năm 2025 là 3.000MW và đến năm 2030 là 5.000MW.
Có 4 nhà máy của Lào bán điện tổng công suất gần 250MW
Tính đến tháng 8-2023, Thủ tướng Chính phủ đã thông qua chủ trương nhập khẩu từ các nguồn điện tại Lào với tổng công suất 2.689MW. Trong số này, EVN đã ký kết 19 hợp đồng mua bán điện (PPA) với các chủ đầu tư để mua điện từ 26 nhà máy điện đầu tư tại Lào bán điện về Việt Nam, với tổng công suất 2.240MW.
Đã có 6 nhà máy điện được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương nhập khẩu điện, có tổng công suất 449MW. Tuy nhiên, với nhà máy thủy điện Nậm Kông 1 (160MW) và Nậm Mouan (100MW), chủ đầu tư có văn bản gửi EVN thông báo không tiếp tục bán điện. Với 4 dự án còn lại có tổng công suất 249MW, EVN đã giao cho Công ty Mua bán điện đàm phán PPA.
Theo EVN, việc đàm phán mua bán điện từ Lào có ý nghĩa lớn. Đặc biệt đến năm 2025 các nguồn điện mới được đưa vào rất ít, nên giai đoạn cao điểm mùa khô 2025, việc cung ứng điện khu vực miền Bắc sẽ rất khó khăn. Công suất điện có thể thiếu hụt 3.632MW và sản lượng thiếu khoảng 6,8 tỉ kWh trong tháng 5, tháng 6 và tháng 7-2025.
Do vậy, EVN cho rằng việc bổ sung các nguồn điện nhập khẩu từ Lào (tổng công suất 225,5MW) về khu vực miền Bắc sẽ góp phần tăng cường khả năng đảm bảo cung ứng điện miền Bắc trong năm 2024-2025 và các năm tiếp theo.
Giá cạnh tranh hơn trong nước
Đánh giá hiệu quả kinh tế, EVN cho biết nguyên tắc giá điện nhập khẩu điện từ Lào về Việt Nam, mức giá trần đối với loại hình nhà máy thủy điện là 6,95 Uscent/kWh. Như vậy mức giá này thấp hơn, có giá thành cạnh tranh hơn so với nguồn nhiệt trong nước sử dụng. Cụ thể, giá điện khí khoảng 8,24 cent/kWh và điện than dao động từ 7,23-8,45 cent/kWh.
“Qua tính toán cập nhật cân bằng công suất, điện năng đến năm 2030 cho thấy việc bảo đảm cung ứng đủ điện cho khu vực miền Bắc trong các năm tới sẽ rất khó khăn. Việc nhập khẩu điện từ Lào giúp tăng cường khả năng cung ứng điện, mang lại lợi ích kinh tế, môi trường, xã hội cũng như tăng cường trao đổi hợp tác giữa hai nước” - EVN nêu quan điểm.
Theo đó, tập đoàn này đề nghị Bộ Công Thương xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ chủ trương nhập khẩu với tổng công suất 225,5MW từ các dự án: Nam Chiane - 104MW, cụm nhà máy thủy điện khu vực Nậm Mô và Hoauy Kaouan - 22,5MW.
Cùng với việc nhập khẩu điện từ các nhà máy thủy điện, EVN cũng đề xuất phương án đấu nối để nhập khẩu điện từ cụm nhà máy điện gió Savan 1 và 2. Về vấn đề này, Bộ Công Thương đề nghị EVN phối hợp với chủ đầu tư rà soát, nghiên cứu đề xuất phương án đấu nối phù hợp.
Cụ thể, với đề xuất bổ sung đường dây đấu nối cụm nhà máy điện gió Savan 1 và 2 về trạm biến áp 500kV Hướng Hóa và các công trình lưới điện phục vụ đấu nối tạm về trạm biến áp 220kV Lao Bảo, sẽ được xem xét đồng thời với chủ trương nhập khẩu điện từ cụm nhà máy điện gió Savan 1 và 2.
Việc giao cho chủ đầu tư xây dựng đường dây đấu nối sẽ thực hiện theo quy định pháp luật về đầu tư, khi đã được phê duyệt chủ trương mua bán điện với nước ngoài và bổ sung các công trình lưới điện liên quan vào quy hoạch phát triển điện lực.
Việc nhập khẩu điện từ Lào và Trung Quốc sẽ được đẩy mạnh để góp phần khắc phục tình trạng thiếu điện trong thời gian tới.