Áp lực hiện hữu lên tỷ giá mùa cuối năm
Tính đến nay, tỷ giá VND/USD cũng đã tăng khoảng gần 3% so với hồi đầu năm 2023, dù không phải là đồng tiền mất giá lớn trong khu vực, tuy nhiên cũng gây tâm lý lo ngại.
Các chuyên gia Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, rủi ro tỷ giá vẫn tiếp tục hiện hữu trong những tháng cuối năm 2023. Khi Fed tiếp tục quan điểm diều hâu, chưa giảm lãi suất, USD sẽ tiếp tục duy trì sức mạnh nhờ môi trường lãi suất cao và giữ vững vai trò đồng tiền trú ẩn trong bối cảnh kinh tế thế giới bất ổn.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp tháng 9, nhưng để ngỏ khả năng sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm 2023 đã làm dấy lên mối lo ngại về vấn đề tỷ giá dậy sóng tương tự như cuối năm ngoái.
Cùng với đó, quan điểm về chính sách tiền tệ trái chiều đang định hình diễn biến của các đồng tiền. Việc ECB tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ đã giúp EUR tăng nhẹ so với USD trong nửa đầu năm, mặc dù khu vực Eurozone được xác nhận rơi vào suy thoái kỹ thuật trong hai quý liên tiếp là quý IV/2022 và quý I/2023.
Hay ở khu vực châu Á, lập trường duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc và Nhật Bản khiến cho đồng tiền hai nước này tiếp tục mất giá thêm khoảng 5,0% và 9,3% so với USD trong nửa đầu năm nay.
Tại Việt Nam, tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng đã nhích dần lên trong tháng 5/2023 (tăng 0,13% so với tháng 4) và riêng trong tháng 6 tăng 0,4% so với cuối tháng 5. Trên thị trường phi chính thức, tỷ giá tự do đã tăng 0,8% trong tháng 6 và bật tăng từ tháng 8 và giữ ở loanh quanh mốc 24.000 đồng, lên 24.500 VND/USD giữa tháng 9/2023.
Chênh lệch lãi suất USD-VND trên thị trường liên ngân hàng đang ở mức cao kỷ lục, kích thích hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất và tạo nên áp lực mất giá tiền đồng.
Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất điều hành khá quyết liệt trong nửa đầu năm 2023, đứng về mục tiêu tăng trưởng và hạ bớt tấm khiên về ổn định tỷ giá. Đồng thời tích cực mua vào ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối.
Nhưng vẫn trong tầm kiểm soát
Mặc dù tỷ giá có những biến động nhẹ trong mùa cao điểm cuối năm, song theo các nhà phân tích tài chính, năm nay, Ngân hàng Nhà nước đã ở thế chủ động hơn rất nhiều và hoàn toàn có thể kiểm soát được tình hình.
Chuyên gia của VDSC dự báo tỷ giá VND/USD trong nửa cuối năm 2023 có thể “kiểm định” lại ngưỡng 24.500 VND/USD, tỷ giá cuối năm kỳ vọng ở mức 24.200 VND/USD.
TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cũng cho hay, trường hợp Fed tăng thêm lãi suất từ nay đến cuối năm có thể sẽ gây biến động tỷ giá, nhưng sẽ không quá lớn bởi thị trường đã dự đoán được trước.
Bởi năm nay, Ngân hàng Nhà nước đã có sự chuẩn bị và trong tình thế rất chủ động, không bị bất ngờ, ông Lực nói. Thực tế cho thấy, Fed tăng lãi suất USD dồn dập trong năm qua, nhưng Việt Nam không tăng dẫn đến tỷ giá tăng mạnh còn năm nay, Fed đã ở cuối chu kỳ tăng lãi suất, NHNN cũng đã dự liệu và có những biện pháp phòng bị.
Bên cạnh đó, bối cảnh năm nay đã khác, hệ thống ngân hàng ổn định, cán cân vãng lai thặng dư tốt, hiện Việt Nam đang xuất siêu khoảng 20 tỷ USD, đầu tư FDI cũng có dấu hiệu rất tích cực trong hai tháng gần đây.
Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối ngoại hối, thị trường vốn-dịch vụ chứng khoán của HSBC Việt Nam cũng cho rằng, mặc dù những áp lực hiện hữu lên tỷ giá kể trên là tương đối rõ ràng, trong trung và dài hạn VNĐ vẫn có khả năng tăng giá trở lại.
Theo ông Khoa, trên thị trường quốc tế đồng USD được dự báo sẽ suy yếu trở lại trong những tháng cuối năm trong bối cảnh Fed đã đạt tới gần cuối chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ của mình. Thứ hai, những yếu tố nội tại của Việt Nam vẫn đưa ra những dấu hiệu tích cực.
Mặc dù thương mại chịu ảnh hưởng bởi sự sụt giảm đơn hàng, cán cân thương mại hàng hóa Việt Nam trong 7/2023 tháng đầu năm vẫn ước tính xuất siêu 15,23 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 1,34 tỷ USD).
Vốn FDI tại Việt Nam tăng trưởng ổn định, với mức vốn thực hiện trong 7 tháng đầu năm 2023 ước đạt 11,58 tỷ USD, tăng 0,8% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, những nỗ lực của Chính phủ để hỗ trợ hồi phục kinh tế thông qua chính sách tiền tệ và tài khoá trên diện rộng cũng có thể giúp xây dựng lại niềm tin của các nhà đầu tư vào các lĩnh vực khác, cũng như tạo ra kết quả tích cực.
Đây là những cơ sở để có thể tin tưởng vào việc tỷ giá sẽ ổn định trở lại trong thời gian sắp tới. Nhóm Nghiên cứu của HSBC dự báo mức tỷ giá có thể 24.200 đồng/USD, tương đương mức tăng 3,5% cho cả năm nay.
VNDirect cũng nhận định, NHNN vẫn có một số yếu tố hỗ trợ để ổn định tỷ giá, bao gồm: thặng dư thương mại duy trì ở mức cao, FDI và kiều hối tích cực và các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ.
Việc giữ tỷ giá biến động trong phạm vi phù hợp dưới 3% sẽ giúp giảm thiểu các tác động tiêu cực và nâng cao khả năng cạnh tranh hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Đồng thời, mức giảm giá vừa phải của VND so với USD cũng ít có khả năng khiến cho dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy mạnh ra khỏi Việt Nam.
Tuy nhiên, giới phân tích tài chính cho rằng, Ngân hàng Nhà nước sẽ tạm dừng hạ lãi suất điều hành ít nhất cho đến nửa đầu năm 2024, do cần cân bằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng trong bối cảnh áp lực tỷ giá và lạm phát gia tăng.
Với động thái của Ngân hàng Nhà nước về việc hút ròng gần 10.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu trong phiên ngày 21/9 vừa qua, các chuyên gia cho rằng, đây chỉ là một giải pháp trong bối cảnh dư thừa thanh khoản.
Thực tế cũng cho thấy, hiện thanh khoản của các ngân hàng khá dồi dào khi tín dụng đến giữa tháng 9/2023 chỉ mới đạt 5,56% so với mục tiêu ngành đưa ra là 14%/năm cho năm nay.
Thanh khoản dồi dào, Ngân hàng Nhà nước mua vào, qua đó hỗ trợ một phần lãi suất liên ngân hàng nhích lên nhưng không quá lớn. Điều này cũng gián tiếp hỗ trợ tỷ giá nhưng không có tác động quá nhiều.
Tại một cuộc họp với các doanh nghiệp mới diễn ra vào ngày 21/9 vừa qua, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng khẳng định, Ngân hàng Nhà nước đang theo dõi rất sát tỷ giá, hàng ngày, hàng giờ để có thể điều hành phù hợp.